Als je een dissociatieve stoornis hebt, lukt het je op momenten niet om gebruik te maken van het bewustzijn.Het is net of je uit je lichaam treedt: je staat los van jezelf. Dit kan een manier zijn om gedachten, emoties en (lichamelijke) gevoelens uit te schakelen en een angstige situatie niet bewust te beleven.
Het gevoel 'los te raken van jezelf of van je omgeving' noemen we dissociatie. Dissociatie is een toestand waarin gedachten, emoties, waarnemingen en/of herinneringen tijdelijk niet oproepbaar of aanwezig zijn, of minder samenhang vertonen.
Kenmerkend voor alle dissociatieve stoornissen is dat de (emotionele) verbinding met een ander vaak erg wisselend is en/of soms afwezig. En dat er vaak sprake is van traumatische ervaringen, waardoor iemand zich vaak angstig, verward, boos of gevoelloos voelt.
Het gevoel 'los te raken van uzelf of van uw omgeving' heet dissociatie. Dingen die u dan bijvoorbeeld merkt: De tijd lijkt veel sneller of langzamer te gaan dan normaal.U vergeet (belangrijke) dingen die u heeft meegemaakt.
Sommige mensen hebben tijdens hun eerste aanval het gevoel dood te gaan. In een mildere vorm hebben mensen het gevoel er niet helemaal bij te zijn. Vaak zeggen patiënten zich bewust te zijn van de mensen om hen heen, maar niet met hen te kunnen praten.
U kunt zich verlamd voelen of niet in staat zijn om te bewegen . Deze reactie is meestal gekoppeld aan dissociatie. Dissociatie bij mensen is vergelijkbaar met dieren die bevriezen als ze in gevaar zijn.
Dissociatie is iets dat iedereen wel eens in onschuldige vorm meemaakt. Maar in ernstige vorm is het verre van onschuldig.Het kan zorgen voor gevaarlijke situaties en een verstoring van je dagelijks functioneren.
Bij de meeste mensen is het een gevolg van vermoeidheid en overbelasting. Het komt bijvoorbeeld door slaaptekort. Maar ook alcohol en drugs vormen een belasting voor lichaam en geest, waardoor je eerder dit soort vreemde ervaringen kunt krijgen. Ook bij de eerste tekenen van griep en verkoudheid komen ze geregeld voor.
Dissociatie is vaak een reactie op een stressvolle situatie. Wanneer je lichaam in gevaar is of een situatie als gevaarlijk ervaart kan het op drie manieren reageren: vechten (fight), vluchten (flight) of bevriezen (freeze). Dit laatste is het geval bij dissociatie.
Er bestaat echter geen medicijn tegen dissociatie. Het kan zijn dat je door je psychische klachten moeite hebt met alledaagse dingen, zoals het huishouden doen, je rekeningen op tijd betalen of de deur uit komen. Als dat bij jou ook zo is, is professionele ondersteuning op dat gebied misschien fijn of nodig.
Focus zo goed mogelijk op je zintuigen en benoem hardop 5 dingen die je ziet, die je hoort, die je fysiek voelt en die je proeft of ruikt. Doe dit met volste concentratie en neem zo veel tijd als je wil. Is het gelukt? Benoem dan 4 dingen die je ziet, hoort, voelt en proeft of ruikt.
De oorzaken van derealisatie en depersonalisatie zijn divers en kunnen variëren van stress en slaapgebrek tot trauma's en middelengebruik. Het brein kan in stressvolle situaties een verdedigingsmechanisme inschakelen waarbij het de realiteit op een afstand plaatst.
Dissociatie gaat vaak gepaard met stilvallen, letterlijk en figuurlijk. In beweging komen helpt om weer in beweging te kunnen komen. Bewegen kan in het groot, zoals opstaan, gaan wandelen, of iets overgooien, maar ook in het klein. Soms is voorzichtig een vinger of voet bewegen een eerste haalbare stap.
Er zijn aanwijzingen dat je meerdere persoonlijkheidstoestanden (identiteiten) hebt. Minstens twee van jouw identiteiten nemen jouw gedachten, gedrag en gevoelens regelmatig over. Je hebt geen controle over of bewustzijn van de wisselingen. Je hebt 'gaten' in je geheugen (amnesie).
Een dissociatieve periode kan minuten duren, maar ook (in ernstige gevallen) je hele leven. Dissociatieve amnesie komt waarschijnlijk het meeste voor, maar er bestaat nauwelijks onderzoek over (Bron: Hulpgids).
Dissociëren kan worden beschouwd als een vorm van afweer dat iemand in staat stelt extreme angst of stress te verdragen. Dit gebeurt door het loskoppelen van (aspecten van) de traumatische gebeurtenis en de bijbehorende belevingen waarmee de patiënt aan de traumatische ervaring kan ontsnappen.
Ons lichaam spreekt
Denk aan de impact van verdriet op de fysieke gezondheid. Naast emotionele pijn kan verdriet zich uiten in fysieke symptomen zoals vermoeidheid, spierpijn en zelfs veranderingen in eetlust en slaappatronen. Het delen van je verhaal heeft kracht, maar slechts tot op zekere hoogte.
Je bent onzeker geworden en je hebt voortdurend bevestiging van anderen nodig. Je hebt soms het onwerkelijke gevoel dat je in een toneelstuk speelt. Je voelt je ondergesneeuwd en je komt niet meer uit de verf. Je kunt nauwelijks meer verwoorden waar je voor staat en waar je in gelooft.
Als je een dissociatieve stoornis hebt, lukt het je op momenten niet om gebruik te maken van het bewustzijn. Het is net of je uit je lichaam treedt: je staat los van jezelf. Dit kan een manier zijn om gedachten, emoties en (lichamelijke) gevoelens uit te schakelen en een angstige situatie niet bewust te beleven.
Catatonie is gerelateerd aan ACE-scores, maar lijkt een aparte symptoomcategorie te zijn van dissociatie of Schneideriaanse symptomen . Dit is consistent met het feit dat catatonie in de DSM-5 een aparte diagnostische categorie is geworden van schizofrenie (American Psychiatric Association, 2013).
Je kunt depersonalisatie zien als een verdedigingsmechanisme van het brein bij overprikkeling of langdurige stress. Het komt vaker voor bij mensen die in hun jeugd traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt. Ook bij mensen die drugs gebruiken, een middel dat het brein vermoeit. En bij paniek kan het ook voorkomen.
Wat betekent het als je je verdoofd voelt? Je emotioneel verdoofd voelen ontstaat vaak als een onbewuste beschermende reactie op het voelen van moeilijke emoties, of dit nu komt door angst, stress of trauma. Deskundigen beschouwen het als een vorm van dissociatie , een proces dat ons in staat stelt onszelf onbewust te beschermen tegen emotionele pijn.
De aanvallen werden vroeger ook wel dissociatieve aanvallen genoemd. Tijdens een dissociatie ben je je minder bewust van je gevoelens, lichaam en je omgeving. Het is een proces dat bijna iedereen weleens meemaakt, bijvoorbeeld als je erg geconcentreerd te werk bent en niet doorhebt dat er iemand tegen je praat.
Omgaan met dissociatie in een relatie vereist geduld, begrip en inspanning van beide partners . Door de signalen te herkennen, samen te werken aan copingstrategieën en professionele ondersteuning te zoeken, kunt u uw verbinding versterken en een ondersteunende omgeving voor elkaar creëren.