Oorzaak van een stoma Een stoma wordt aangelegd wanneer u een aandoening heeft, waardoor ontlasting het lichaam niet langs de natuurlijke weg kan verlaten. Voorbeelden van zulke aandoeningen zijn: darmontsteking, darmpoliepen, kanker en een onbehandelbare incontinentie.
Een uitstulping van de stoma, prolaps;Huidirritaties rond de stoma;De stoma komt onder het huidniveau, retractie;Lekkage van de stoma.
Een darmstoma kan bij een totale vernauwing geen ontlasting meer produceren. U kunt daarbij klachten krijgen als een opgezette buik en misselijkheid, soms met braken. Bij een gehele vernauwing van uw urinestoma stopt de urineproductie en krijgt u pijn in uw flanken.
Een tijdelijke stoma wordt bijvoorbeeld aangelegd om een deel van de darm rust te geven. Soms blijkt na verloop van tijd dat een stoma niet kan worden opgeheven. Er is dan sprake van een blijvend stoma. Een blijvende stoma wordt onder andere aangelegd als de hele dikke darm of anus wordt weggehaald.
Bij vrouwen kan dit tot gevolg hebben dat de vagina minder vochtig wordt. Ook het feit dat er een stomazakje op uw buik zit kan een belemmering zijn in uw seksuele beleving. Door de opening in de buikwand kan er een verdikking naast de stoma ontstaan. Dat kan een buikwandbreuk zijn.
Huidplakken kunt u 2 tot 5 dagen laten zitten. Hoelang verschilt per persoon. Overleg met uw stomaverpleegkundige hoeveel dagen u de huidplak kunt laten zitten. Op de huidplak maakt u het opvangzakje vast.
Complicaties bij een stoma
Stuwing van de stoma. Hierdoor kan deze zwellen of van kleur veranderen. Vernauwing of verstopping van de stoma. Hierdoor kan ontlasting of urine niet meer door de stoma naar buiten.
Als u een stoma met 1 uitgang heeft, dan maakt de chirurg het litteken op uw buik weer open. De chirurg zet het uiteinde van de stoma terug aan het uiteinde van de darm die afgesloten in de buik heeft gelegen. Als u een dubbelloops stoma heeft, dan haalt de chirurg de 2 darmopeningen iets naar buiten.
Wanneer u weer helemaal van de operatie hersteld zult zijn, hangt af van de grootte van de operatie, de aard van de aandoening en uw conditie. Houd er rekening mee dat u in totaal 2 tot 6 weken nodig heeft om volledig te herstellen.
Uw behandelend chirurg bepaalt wanneer de stoma opgeheven kan worden. Het opheffen van de stoma gebeurt onder algehele narcose. Uw blijft gemiddeld 3 tot 5 dagen in het ziekenhuis.
Bij een uitwendig stoma draagt u een urinezakje op uw lichaam. Bij een inwendig stoma heeft u een urineopslag in uw lichaam. U moet zelf uw blaas legen met een slangetje (katheteriseren). Bij een nieuwe blaas kunt u gewoon plassen.
In de beginfase is het stoma gevoelig en kwetsbaar. Het stoma bloed snel en kan relatief makkelijk infecteren. Omdat er nog geen goede barrière is, kunnen de bacteriën makkelijk het lichaam binnendringen en een infectie veroorzaken. Uw huid rondom het stoma kleurt dan rood, de stomp wordt warm, dik en pijnlijk.
Uw stoma zal in eerste instantie niet goed reageren op hete en gekruide gerechten. Werk er langzaam naar toe door te beginnen met voedsel zonder kruiden en zout, en vermijd producten die draderig of zeer vezelrijk zijn.
U kunt midden in de nacht wakker worden en voeen dat uw zakje moet worden verwisseld of geleegd. Ondersteun uw lichaam met kussens en probeer eens een kussen tussen uw benen of onder uw rug. Dit kan uw slaappositie en -comfort verhogen voor een betere nachtrust.
De gemiddelde leeftijd van de stomadragers is 62 jaar (resultaten niet in tabel); 55% van de stomadragers is jonger dan 65 jaar. Een kwart van de stomadragers heeft een lage opleiding en drie kwart (75%) een middelbare of hoge opleiding (voor specificatie van de indeling zie Verweij e.a. [9]).
Een stoma met een eendelig opvangsysteem dient één keer per dag helemaal vervangen te worden. Bij een stoma met een tweedelig opvangsysteem moet de huidplak 2 à 3 keer per week vervangen worden. Ook dient het zakje dan vervangen te worden.
De hoeveelheid ontlasting per 24 uur is verschillend per persoon, gemiddeld verwisselt u het zakje twee à drie keer per dag. Bij dunnere ontlasting moet u het zakje vaker verwisselen of legen.
Wij raden u aan het opvangzakje regelmatig te legen en één keer per dag te vervangen.Bij het tweedelige systeem moet u de huidplaat in principe twee tot drie keer per week vervangen. Verzorg de stoma bij voorkeur 's morgens voordat u iets gegeten of gedronken heeft. Op dat moment is de stoma het minst productief.
Een hogere leeftijd hoeft op zichzelf dus geen reden te zijn om patiënten een stoma te onthouden. Een verklaring dat ouderen met een stoma minder beperkingen ervaren, ligt waarschijnlijk aan verschillen in lichaamsbeeld en omgaan met de nieuwe situatie tussen oudere en jongere patiënten.
Na het opheffen van uw stoma kan dit soms een aantal dagen tot weken duren. De ontlasting wordt vaak vanzelf weer vaster en komt minder vaak. Mocht u klachten ondervinden in verband met het ophouden van u ontlasting, neem contact op met u stomaverpleegkundige. Zij kan u eventueel hierbij adviseren.
De ontlasting van een ileostoma zal vloeibaar zijn omdat de ontlasting niet langs de dikke darm komt (waar vocht uit de ontlasting wordt afgevoerd om deze vaster te maken). Daarom moet het stomazakje gewoonlijk 4-6 keer per dag worden geleegd.
Een stomaverstopping van een stoma kan worden veroorzaakt door beschadiging van de darm, zoals verklevingen en littekenweefsel, waardoor afvalstoffen er niet goed langs kunnen. De grootste oorzaak van een obstructie is echter onverteerbaar voedsel.
Het hebben van een stoma is op zich geen reden om niet te kunnen werken. Er zijn wel een aantal zaken om rekening mee te houden: Het is verstandig om niet te zwaar te tillen, omdat een te grote druk op de buikwand bij een stoma niet goed is. Dit kunt u bespreken met uw leidinggevende of bedrijfsarts.
Bij bijna elke persoon die een westers dieet volgt, zijn de afvalproducten zich langzaam aan het ophopen in het lichaam, in het lichaamsvet, in de spieren, de organen, bijna overal in. Naar schatting heeft de gemiddelde westerling maar liefst 3 tot 4,5 kilo giftig fecaal afval (ontlasting) in zijn darmen.