De dwangstoornis die het meest voorkomt is smetvrees, maar ook controledwang komt vaak voor. Een voorbeeld: als je thuis weggaat controleer je meerdere keren of het gas wel uit staat. Of: je checkt voortdurend of je wel alles bij je hebt.
In het kort. Bij een dwangstoornis heeft u gedachten die u eigenlijk niet wilt hebben: dwanggedachten. U moet van uzelf bepaalde dingen steeds weer doen: dwanghandelingen. U bent bang dat er ernstige dingen kunnen gebeuren als u die dwanghandelingen niet steeds volhoudt.
Definitie en symptomen
OCD is een psychiatrische stoornis die wordt gekenmerkt door obsessieve gedachten en compulsieve handelingen zoals schoonmaken, controleren, tellen of hamsteren. Deze handelingen zijn irrationeel, beangstigend en het is moeilijk om er vanaf te komen.
Je hebt last van opkomende negatieve gedachten en wordt daar bang van. Deze gedachten zijn bijvoorbeeld agressief, seksueel of godslasterlijk. Je hoort woorden in je hoofd, die je vertellen wat je moet doen. In reactie hierop probeer je jezelf ervan te overtuigen dat je dit niet meent.
Je hebt de stoornis vaak tientallen jaren. Bijna de helft van de mensen heeft het langer dan 30 jaar. Het duurt vooral lang als je het op jonge leeftijd krijgt en last hebt van zowel dwanggedachten als dwanghandelingen. Soms zijn er wel perioden met minder klachten.
Iemand met een obsessief-compulsieve stoornis (OCS), vaak ook gekend als OCD van het Engels 'obsessive compulsive disorder', heeft last van steeds terugkerende dwanggedachten en/of dwanghandelingen. Dwanggedachten of obsessies zijn steeds terugkerende gedachten die men eigenlijk niet wil hebben.
Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor het ontstaan van een dwangstoornis: erfelijkheid. Familieleden hebben ook een psychische aandoening. persoonlijkheidskenmerken.
Een dwangstoornis gaat niet vanzelf over. De aandoening is wel goed te behandelen. Afhankelijk van de ernst van de aandoening bestaat de behandeling uit cognitieve gedragstherapie, medicijnen of een combinatie van beide.
Dwang is een psychische stoornis die iemands leven zeer sterk kan beïnvloeden. Het kan vele uren van een dag in beslag nemen en het normale functioneren in werk, gezin en maatschappij ernstig belemmeren. Dwang is ook nog eens een verschijnsel dat vele gezichten kent.
Ontstaan. Veel mensen met een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis zijn opgegroeid met afstandelijke, kritische of strenge ouders. Tijdens je opvoeding was er waarschijnlijk weinig ruimte voor spel, ontspanning en pubergedrag. Deze stoornis komt voor bij ongeveer één procent van de bevolking.
Wat gebeurt er in de hersenen? Een hersengebied dat vaak in verband wordt gebracht met OCS is de basale ganglia. Dit is een verzameling structuren onder de hersenschors. Het gebied maakt gewenst gedrag mogelijk en stopt ongewenst gedrag.
Dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis behandeling
Patiënten met een dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis stellen vaak zulke hoge eisen aan zichzelf, dat zij niet goed kunnen functioneren. Een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis behandeling met psychotherapie is bewezen effectief.
Serotonineheropnameremmers, ook wel SSRI`s genoemd, regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine, een van nature voorkomende stof. Ze verminderen de dwanggedachten, zodat de angst afneemt en de neurose vermindert. Voorbeelden zijn fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine en sertraline.
Ook kan je door middel van erover te praten hulp vinden en kan je steun uit je omgeving krijgen. Probeer meer te weten te komen over dwang, bijvoorbeeld door te lezen erover of door lotgenotencontact. Schrijf de gedachten op, ook al is het telkens dezelfde gedachte (zonder dwanghandelingen uit te voeren).
Met natuurlijke supplementen kun je OCD helaas ook niet genezen. Wel kunnen ze helpen bij het onderdrukken van angst en stressgevoelens die vaak met OCD samengaan.
Over het algemeen worden dwanggedachten en stoornissen bij de GGZ Groep behandeld met cognitieve gedragstherapie, medicijnen of een combinatie daarvan. Door cognitieve gedragstherapie leert u op een andere manier denken én handelen.
Belangrijk om te weten: herhalende gedachten en gedragingen wijzen bij mensen met autisme zeker niet altijd op een OCD; ze horen namelijk ook bij autisme. Er is dan ook een duidelijk verschil tussen OCD en herhalende gedachten en gedragingen van mensen met autisme.
Ongezond perfectionisme en psychische stoornissen
Dan stel je erg hoge eisen en verwachtingen aan jezelf. Deze eisen en verwachtingen kunnen zo hoog zijn dat je ze nooit helemaal waar kan maken. Dit kan leiden tot psychische problemen. Zo kan je depressieve gevoelens krijgen door een constant gevoel van falen.
Het voelt alsof de gedachten je worden opgedrongen. Vaak maken deze gedachten jou angstig en ervaar je een gevoel van onrust. Je probeert de dwanggedachten te neutraliseren of te onderdrukken. Vaak doe je dit door het uitvoeren van één of meerdere dwanghandelingen.
In Nederland lijdt naar schatting 1- 3% van de bevolking aan een dwangstoornis. De verhouding man – vrouw die last van OCD heeft, is ongeveer gelijk. De eerste symptomen van dwang komen vaak al op jonge leeftijd voor. De dwangstoornis wordt meestal het duidelijkst zichtbaar tussen het 20e en 25e levensjaar.
Bij agressieve dwanggedachten ben je bang om iets verschrikkelijks te veroorzaken, zoals brand. Of je bent bang dat je een ander pijn doet. Ook kan het voorkomen dat je denkt dat je een moordenaar bent. Je ziet beelden voor je hoe je mensen wurgt, of met een mes te lijf gaat.
Inmiddels gaat men er in zijn algemeenheid van uit dat de interactie van genetische en omgevingsfactoren de vatbaarheid voor het ontwikkelen van OCS veroorzaakt.