De Deltabeslissingen
Deltabeslissing Zoetwater: voor het beperken van watertekorten en een goed gebruik van zoetwater. Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie: voor de ontwikkeling van waterrobuuste en klimaatbestendige gebieden, zowel in steden als op het platteland.
Wat is de Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie? Met de Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie heeft Nederland in 2015 besloten dat het Rijk, de provincies, gemeenten en waterschappen samen de ambitie vastleggen dat Nederland in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust is ingericht.
Het nationaal Deltaprogramma beschermt Nederland tegen overstromingen, zorgt voor voldoende zoetwater en draagt bij aan een klimaatbestendige en waterrobuuste inrichting. Verschillende overheden en organisaties werken aan het programma, onder leiding van de deltacommissaris.
De Deltacommissaris is een Nederlandse overheidsfunctionaris. Hij of zij is de Nederlandse regeringscommissaris voor het nationale Deltaprogramma en stelt het deltaprogramma vast en ziet toe op de uitvoering ervan.
Adaptief deltamanagement (ADM) is een aanpak (in ontwikkeling) om op een verstandige manier om te gaan met onzekerheden door ver vooruit te kijken naar de opgaven die op lange termijn spelen en die te verbinden met het nu (Deltaprogramma, 2014).
Aanpassen aan klimaatverandering heet klimaatadaptatie. Het klimaat verandert en dat proces gaat de komende jaren door.
Via de werkregio's monitoren de partners die zijn aangesloten bij het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie (DPRA) samen hoe het ervoor staat met de zeven ambities. Dat doen ze aan de hand van een jaarlijkse voortgangsrapportage.
Taakomschrijving Deltacommissaris
De deltacommissaris is de onafhankelijke regeringscommissaris voor het nationaal Deltaprogramma. Het nationaal Deltaprogramma beschermt Nederland tegen overstromingen en zorgt voor voldoende zoetwater. Verschillende overheden en organisaties werken aan het programma.
Dijken, sluizen, dammen en andere waterkeringen houden water tegen en beschermen ons land zo tegen overstromingen. De bekendste waterkeringen zijn de 13 Deltawerken. Ze zijn Nederlands grootste verdedigingssysteem tegen hoogwater langs de kust. De Oosterscheldekering is het grootste en beroemdste Deltawerk.
Dijken, duinen en dammen beschermen Nederland
Waterkeringen, zoals dijken, duinen en dammen, beschermen ongeveer 60% van Nederland tegen overstromingen. In dit overstroombare gebied wonen zo'n 9 miljoen mensen. Dit aantal neemt toe. Ook is de economische waarde in deze gebieden gestegen.
Ruim een kwart van Nederland ligt onder zeeniveau. En maar liefst 59% van het land kan overstromen door water uit de zee of rivieren. Om Nederland te beschermen tegen deze overstromingen, heeft ons land ruim 3.700 kilometer aan waterkeringen.
Waterrobuust bouwen is het zodanig vormgeven en inrichten van de openbare ruimte, dat de impact van bijvoorbeeld ernstige neerslag zo klein mogelijk blijft.
De term ruimtelijke adaptatie en klimaatadaptatie worden veelal door elkaar gebruikt. Klimaatadaptatie betekent letterlijk: aanpassingen doorvoeren ten behoeve van het klimaat. Ruimtelijke adaptatie is het aanpassen van de inrichting van steden, dorpen en het landelijk gebied aan de effecten van klimaatverandering.
Klimaatbestendig wil zeggen: hoe goed is iets - meestal een huis - beschermd tegen de effecten van klimaatverandering. Een klimaatbestendig huis is goed bestand tegen extreme hitte in de zomer, of langdurige en hevige regen. Maar een klimaatbestendig huis is niet per definitie duurzaam of energiezuinig.
Dit hebben we vertaald naar: 'De bodem op een zo duurzaam mogelijke manier gebruiken, anticiperend op de verwachte veranderingen van het klimaat'. Klimaatadaptieve maatregelen kunnen positieve effecten hebben op de plaats van toepassing, maar ook op de omgeving, zoals nabijgelegen stedelijk gebied.
Milde verschijnselen van extreme temperaturen of aanhoudende hitte kennen we allemaal wel: concentratieproblemen, hoofdpijn, vermoeidheid. Gezondheidsklachten door hitte noemen we ook wel hittestress.
Adaptatie maatregelen worden toegepast om ons aan te passen aan klimaatverandering en de negatieve gevolgen ervan op bijvoorbeeld de gezondheid te beperken. Op deze pagina worden de effecten van stedelijke adaptatie op de gezondheid besproken.
Adaptief watermanagement, middels peilgestuurde onderwaterdrainage, draagt bij aan het beperken van bodemdaling, doordat onderwaterdrains in droge perioden het slootwater tot in het midden van de percelen infiltreren. Daardoor droogt de veengrond minder uit en klinkt deze minder in.
Deltawerken: bescherming tegen hoogwater vanuit zee
De Deltawerken in Nederland zijn gebouwd om ons land te beschermen tegen hoogwater vanuit de Noordzee. Een groot deel van Nederland ligt immers onder de zeespiegel. Ook vindt het water via de vele grote rivieren door ons land hun weg naar zee.
Maatregelen om nieuwe watersnoodramp te voorkomen
Er werden strengere veiligheidsnormen gemaakt voor primaire waterkeringen. De keringen werden op de minimaal vereiste hoogte gebracht; dit noemen we de Deltahoogte (volgens de Deltawet). De Deltahoogte moet Nederland tegen stormvloeden beschermen.
Waterveiligheid en ruimtelijke kwaliteit
Meer ruimte voor rivieren betekent ook een andere inrichting van het rivierengebied. Het levert niet alleen meer waterveiligheid op, maar ook nieuwe natuur- en recreatiegebieden. En daarmee een aantrekkelijke leefomgeving voor mens en dier.
Als de zeespiegel meer dan 2 meter stijgt, heeft Nederland een groot probleem (deel 1). Als we dat willen voorkomen, moeten de grote ijskappen op hun plek blijven. De beste manier om daarvoor te zorgen is de opwarming beperken tot max 1,5 graad (deel 2).
De bevolkingsgroei, van bijna 17,5 miljoen nu naar 20 miljoen in 2100, wordt voor een belangrijk deel opgevangen in middelgrote, deels nieuwe steden in Zuid- en Oost-Nederland. Als bescherming tegen de stijgende zeespiegel wordt de duinenrij langs de Noordzee verbreed en worden zandsuppleties uitgevoerd.