Bier bestaat uit vier hoofdingrediënten: water, mout, hop en gist.
Bier bestaat in de basis uit vier ingrediënten; mout, hop, gist en water. Die laatste wordt vaak vergeten of onderschat als ingrediënt, maar het is eigenlijk de belangrijkste. Een gemiddeld bier bestaat immers voor 90 tot 95 procent uit water!
In principe kun je bijna elke graansoort gebruiken om bier mee te brouwen. De meeste voorkomende is gerst, maar je kunt ook gebruik maken van tarwe (vaak in witbier en weizen), haver, rogge, mais, rijst, spelt, enzovoorts.
Naast graan, dat verwerkt is tot mout, is ook hop een grondstof van bier. Hop is een klimplant die vooral groeit in koelere klimaten en ook in Nederland voorkomt. Een bier bevat meestal verschillende hopsoorten, maar er zijn ook bieren met maar één hopsoort.
Mout uit Nederland
In Nederland zijn er 3 grote mouterijen en meerdere kleine mouterijen die mouten leveren aan bijna alle Nederlandse brouwerijen. Mout is een ontkiemde graansoort, en in Nederland komen van origine drie graansoorten voor waar mout van gemaakt voor om bier mee te brouwen: tarwe, spelt, haver en rogge.
Bier heb je in vele smaken. De smaak van bier wordt bepaald door kenmerken van water, moutsoort, hop en gist. Daarnaast wordt de smaak van het bier natuurlijk ook beïnvloed door het gebruik van extra ingrediënten.
Voor de meeste bierstijlen wordt 200 gram graan, twee gram hop, een beetje gist en vijf liter water per liter bier gebruikt. Dit zijn de gemiddelde verhoudingen die natuurlijk per bierstijl verschillen.
Pils wordt gebrouwen uit mout, water, hop en gist en bevat ongeveer 5% alcohol.Soms worden suiker en ongemoute granen, zoals maïs, toegevoegd. Deze extra ingrediënten verhogen wel het alcoholpercentage, maar voegen weinig toe aan de smaak.
Waar voorheen ca. 7 liter water (voor het kookproces) nodig was om 1 liter bier te brouwen, hebben de meeste bierbrouwers inmiddels aan 4 liter voldoende.
Om één liter bier van vijf graden te brouwen heeft men ongeveer 250 gram gerst nodig. De voornaamste gerstproducerende landen zijn: Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië, Denemarken, Tsjechië, Slowakije, de Verenigde Staten en Australië.
Die kan je eenvoudig afleiden uit de ingrediëntenlijst. Het hoofdingrediënt staat vooraan en het ingrediënt dat in de kleinste hoeveelheid aanwezig vind je achteraan.
Bieren die volgens het Reinheitsgebot zijn gebrouwen bevatten uitsluitend de vier basisingrediënten van bier: water, graan, hop en gist. We zullen hier dieper ingaan op de basisingrediënten van bier.
Gerst heeft verschillende kwaliteiten: het heeft veel zetmeel (dat gedurende het brouwproces wordt omgezet in suiker en uiteindelijk gedurende de gisting in alcohol), het gerstemout is goed te filteren, het heeft een intense smaak, is relatief gemakkelijk te verwerken en het bevat enzymen die bijna niet of in geringere ...
Hanteer als regel 0,5 gram gedroogde gist per liter wort voor een minder zware wort (SG < 1060) en het dubbele voor een zware wort (SG > 1060). Weeg de benodigde hoeveelheid gist af met een nauwkeurige weegschaal en strooi de gist zo over het afgekoelde wort. Elke gist heeft een eigen optimale vergistingstemperatuur.
De gist zorgt ervoor dat de lucht die bij het afvullen in het flesje is gekomen, weer wordt opgebruikt en omgezet in alcohol en koolzuur. Dit zorgt dus voor druk op de fles en maakt dat het bier beter in balans is bij langere bewaring voordat het gedronken wordt.
Alcohol drinken vergroot de kans op slokdarmkanker, mondkanker, keelkanker, strottenhoofdkanker, leverkanker, darmkanker en borstkanker (bij vrouwen). Hoe meer iemand drinkt, hoe groter de kans op kanker. Alcohol kan ook verschillende ziektes aan de lever veroorzaken, zoals leverontsteking en levercirrose.
Voorbeelden van andere granen zijn: Gerst: bevat de meeste vezels van alle volkorengranen, zo'n 40% meer dan tarwe. Dit graan is geschikt voor het brouwen van bier en de verwerking tot gort. Ook wordt er soms van gerst brood gemaakt.
Gezond en klimaatbestendig
Gierst is glutenvrij, bevat veel eiwitten en antioxidanten en heeft een lage glycemische index, die kan helpen diabetes te voorkomen of te beheersen.
Voor de gezondheid zijn alle volkorengranen goede keuzes, maar voor de effecten op het cholesterol zijn sommige volkoren graansoorten gunstiger dan anderen. Het eten van haver of gerst (die beiden bèta-glucanenvezels bevatten) verlaagt het slechte LDL-cholesterol.
Om bier zonder alcohol te brouwen wordt tijdens het brouwproces speciale gist gebruikt en vindt de vergisting plaats bij een lagere temperatuur. Door het brouwproces vlak voor de vergisting van de gistcellen in alcohol af te breken, ontstaat bier zonder alcohol.
Rijst en maïs spelen ook een rol als zetmeelbron voor het brouwen van bier. Deze granen hebben een hoog zetmeelgehalte maar nauwelijks eiwitten. Met rijst krijg je bier met een dunner mondgevoel en wat drogere smaak. Maïs zorgt ervoor dat bier een heldere kleur krijgt en zachter van smaak wordt.
Het overgrote deel van onze bieren wordt gemaakt van slechts vier natuurlijke ingrediënten. Onze meesterbrouwers combineren gerstemout, hop en water met gist. En ontketenen zo de magie. Een brouwtraditie die al eeuwen teruggaat.