Mensen met een delier leven in een andere werkelijkheid.Ze weten niet meer waar ze zijn en wanen zich soms heel ergens anders. Soms zijn deze waanideeën terug te voeren op vroegere belevenissen. Ze weten daardoor vaak niet meer wat voor dag het is of in welk jaar ze leven.
Iemand is verward, praat vaak warrig en kan de aandacht er niet bij houden. Plotseling is het gedrag van uw naaste anders dan u gewend bent: opgewonden en onrustig. Of juist stil en teruggetrokken. Delier komt vooral voor bij ouderen, vooral tijdens een ziekte of na een operatie.
Een delier ontstaat vrij plotseling, vaak binnen enkele uren tot dagen. Hoe erg het delier is, wisselt over de dag. 's Avonds en 's nachts zijn de verschijnselen erger. Mensen met een delier slapen niet goed. Overdag kunnen de verschijnselen verminderen of zelfs helemaal verdwenen zijn.
Een delier is verwardheid die plotseling optreedt. Tijdens een delier verliest iemand het contact met wat er om hem heen gebeurt. Een angstige ervaring, zowel voor de patiënt als zijn omgeving. Als iemand een delier krijgt, dan kan het een paar uur of een paar dagen, en soms zelfs langer duren voordat het over is.
Het bewustzijn is wisselend verstoord: perioden van verwardheid worden afgewisseld met heldere momenten. De cliënt is moeilijk aanspreekbaar en ruikt of hoort dingen die er niet zijn (hallucinaties), of wordt gehinderd door irreële ideeën waar hij niet vanaf te brengen is (wanen).
Zorg voor niet te veel bezoek en liefst niet meer dan één of twee personen tegelijk. Het is belangrijk niet te fluisteren of met elkaar te overleggen, om een gesprek te voeren buiten de persoon met het delier om. Blijf je telkens tot je naaste/de patiënt richten.”
Hyperactief (onrustig) delier
Een hyperactief delier is het bekendste. Naast de kernsymptomen zijn dit de andere kenmerken van dit type delier: Onrust (de persoon kan niet stilzitten)
Door een delier gedraagt u zich ineens anders dan normaal: U bent plotseling verward en praat onsamenhangend.Soms laat het geheugen u tijdens een delier in de steek.Als u iets verteld wordt, kunt u dit na korte tijd alweer vergeten zijn.
Een delier leidt vaak tot een langer verblijf in het ziekenhuis, veroorzaakt een grotere kans op het ontwikkelen van dementie en geeft een groter risico op voortijdig overlijden. Bovendien blijken deze patiënten zichzelf minder goed te kunnen redden na hun opname.
Tijdens een delier werken je hersenen tijdelijk niet goed.Die kunnen dan even niet goed omgaan met alle prikkels van binnen en buiten je lichaam. Dit kan allerlei oorzaken hebben. Soms is de oorzaak een combinatie van factoren.
De lichamelijke gevolgen van een delier hangen deels af van de omstandigheden. Maar bijna altijd zijn die gevolgen er, en duidelijk merkbaar. Hierdoor is er vaak ook (thuis)zorg nodig, soms permanent.
Geneesmiddelen die de kans op een delier doen toenemen, vanwege hun anticholinerge werking of door andere oorzaak, zijn onder andere: antiparkinsonmiddelen;psychofarmaca (zoals benzodiazepinen, antidepressiva, antipsychotica);analgetica (opiaten (met name tramadol) en NSAID's);
Een delier komt vooral voor bij oudere mensen en uit zich in gedragsveranderingen en psychische problemen. Dementie is een risicofactor voor het krijgen van een delier. Door een delier kan iemand met dementie versneld achteruitgaan.
Een delier is niet zomaar een onschuldige bijwerking van een ziekte. Het is een signaal dat er iets ernstigs aan de hand is, dat onderzocht en behandeld moet worden. Een delier verdwijnt als de lichamelijke ziekte over is.
Een delier noemen we ook wel delirium of plotselinge verwardheid. De ernst van verwardheid kan het ene moment erger zijn dan het andere. Een delier komt regelmatig voor bij patiënten in het ziekenhuis en ontstaat door één of meerdere lichamelijke oorzaken.
Een delier of een delirant beeld is een plotseling optredende verwardheid. Dit is het gevolg van een meestal tijdelijke stoornis in de hersenen. De verschijnselen zijn meestal het ernstigst in de namiddag en avond en minder in de ochtend.
Er wordt onderscheid gemaakt in twee soorten delier en een mengvorm van beide. Van een hyperactief delier is sprake indien symptomen als motorische onrust en hyperalertheid op de voorgrond staan. Bij een hypoactief delier zal iemand extreem rustig in bed liggen en veel slapen.
Als het delier wordt uit gelokt door beschadiging van de hersenen zelf, kan het herstel langer op zich laten wachten en is het herstel soms ook niet volledig. Wanneer iemand een delier heeft gehad is er een grotere kans op een nieuw de lier, bijvoorbeeld bij ziekte, een ziekenhuisopname of een operatie.
Spreek diegene aan, vraag hoe het gaat en wat hij of zij nodig heeft. Het klinkt heel simpel, maar een eerste stap kan zijn dat je de persoon aanspreekt en vraagt hoe het gaat en wat hij of zij nodig heeft. Hierdoor kun je beter inschatten of directe hulp nodig is en wat je dan moet doen.
Welke patiënten hebben een verhoogd risico op een delier? Een delier kan op elke leeftijd voorkomen maar ouderen, ernstig zieken of patiënten met een opname langer dan 48 uur op de Intensive care (IC) afdeling hebben een hoger risico op het ontwikkelen van een delier.
Bij mensen die (ernstig) ziek zijn komt een delirium regelmatig voor. Op de Intensive Care maakt één derde van een patiënten een delirium mee. Een delirium is geen onschuldig verschijnsel van een ziekte. Het ontstaat wanneer de hersenen niet alle prikkels meer kunnen samenvoegen tot een logisch en samenhangend beeld.
Een delirium duurt veel minder lang dan een psychose. Haloperidol zorgt dat stoffen die van nature in de hersenen voorkomen minder werken, vooral dopamine. Hierdoor worden psychosen en onrust minder. De druppels en tabletten werken na een paar uur.
Mogelijke oorzaken van een delier
Ook stress, angst of te weinig slaap kan bijdragen aan het ontstaan of de verergering van het delier.
Bij een delier raakt u in de war. Delier komt vooral voor bij ouderen, vooral tijdens een ziekte of na een operatie. Bijvoorbeeld tijdens een blaasontsteking, een longontsteking, diabetes die niet goed onder controle is, verstopping of pijn. Als uw naaste vrij plotseling in de war is, bel dan uw huisarts.