Rechtvaardigheid in de staat houdt voor Plato in dat iedereen doet waar hij het best voor geschikt is. Omdat hij ervan uitgaat dat mensen niet gelijk zijn, is zijn ideale staat dus geen democratie.
Plato's ideale staat
Volgens Plato zijn filosofen in staat om de Idee “Rechtvaardigheid” te kennen. Hierdoor zijn zij de ideale leiders van een maatschappij. In Plato's ideale staat zijn er een aantal filosoof-koningen die de leiding hebben en hierin ook getraind worden.
Rechtvaardigheid is juist en eerlijk handelen naar de situatie. Dit begrip uit de ethiek, het recht en de politieke filosofie was bij de Grieken en in het katholicisme vooral een ethische deugd. Bij de Romeinen werd het ook de grondslag van het recht.
Plato's ideale staat is een driestandenmaatschappij. Zij is gebaseerd op de driedeling van de ziel. De drie standen zijn: de werkers, de wachters en de bestuurders. Zij zijn het politieke equivalent van achtereenvolgens het begerende, het moedige en het redelijke deel van de ziel.
Het principe van rechtvaardigheid betekent dat gelijke gevallen gelijk behandeld moeten worden, en ongelijke gevallen ongelijk.
Waarom is rechtvaardigheid belangrijk? Zonder rechtvaardigheid kunnen andere mensen geschaad worden. Er heerst onveiligheid en onschuldige mensen lijden.
Normen die bij rechtvaardigheid passen zijn: Je moet naar eer en geweten handelen (gewetensvol en consciëntieus) Je moet mensen een gelijke behandeling geven (respectvol, gelijkwaardig, eerlijk) Je moet medewerkers op de werkvloer objectief beoordelen.
Volgens Plato is de mens in staat deze Ideeën te kennen. In de Meno geeft hij hiervoor als verklaring dat onze ziel in een eerder leven de Ideeën heeft aanschouwd, en zich deze weer herinnert (anamnese) als ze, in ons lichaam verblijvend, de flauwe afschaduwingen ervan in de voorwerpen om ons heen ziet.
Inspireerde Plato
“De ziel van de mens is onsterfelijk en onvergankelijk.” Plato is met Aristoteles de grootste filosoof van de Oudheid. Zijn dialogen, waarin Socrates een prominente rol speelt, behoren tot het hoogtepunt van de westerse filosofie.
Hij schreef een aantal dialogen over zeer diverse onderwerpen en werd met zijn ideeënleer de aartsvader van het filosofisch idealisme. De Ideeënleer gaat ervan uit dat er eeuwige, slechts met het verstand waarneembare 'Ideeën' bestaan waar de zichtbare wereld om ons heen van is afgeleid.
Daarnaast wordt de term vanouds gebruikt als aanduiding voor de gehoorzaamheid aan Gods geboden. Omdat niemand kan voldoen aan de eisen van Gods gerechtigheid, moet Gods straf de mensen treffen, tenzij Hij Zelf door Christus gerechtigheid aan hen geeft.
Er zijn sociale, politieke, economische, morele, juridische en andere vormen van rechtvaardigheid. Rechtvaardigheid heeft twee hoofdbetekenissen: Een eerlijke verdeling van rijkdom en voorzieningen, bescherming tegen uitbuiting en onderdrukking.
Voorbeelden van waarden zijn gelijkheid, trouw, vrijheid, vriendschap, zelfstandigheid, saamhorigheid, rechtvaardigheid, tolerantie, solidariteit. Meer voorbeelden van normen en waarden die met elkaar verbonden zijn zie je hieronder.
Aristoteles' leermeester Plato had daar echter een andere opvatting over. Hij vond ambachtslieden die gebruiksvoorwerpen maakten veel nuttiger, zij hadden immers de vormen bedacht en kunstenaars deden niets anders dan de voorwerpen namaken. De inspiratie en het creatieve proces begint dus bij het ambacht.
De filosoof Plato doorzag als geen ander de doortrapte sofisten uit zijn tijd. In dit postuum interview: was de grote ontmaskering van Cambridge Analytica voor hem geen feest der herkenning?
Plato symboliseert de speculatieve filosofie doordat hij naar boven wijst, naar het spirituele, het bovennatuurlijke. Aristoteles wijst juist naar de aarde, als bron voor alle wetenschappelijke kennis. De boeken die ze in handen hebben verwijzen hier ook naar.
De Ideeënleer (ook wel Vormenleer) is een bekende theorie van Plato. Plato stelt dat de realiteit bestaat uit twee niveaus, namelijk de waarneembare, zintuiglijke wereld waarin alles veranderlijk is en de eeuwige, onveranderlijke wereld die alleen toegankelijk is voor het denken.
Platonische liefde (amor platonicus) of een platonische relatie staat voor een liefdesrelatie zonder seks. Een innige vriendschap wordt wel omschreven als een platonische liefde. Een platonische verhouding of liefde is niet hetzelfde als een verstandshuwelijk.
Door Plato: De Akademeia of de Academie van Athene was een beroemd gymnasium én school in Athene, opgericht door Plato in 387 voor het begin van onze jaartelling. De school was de eerste georganiseerde school in Europa. Plato richtte deze academie op om filosofisch onderricht te geven aan jonge Atheense burgers.
Hoe zult gij rechtvaardig verschijnen voor God? ' Al sprak daar een stem uit de Heilige Blaân Van 't Lam, met de zonden der wereld belaân, Ik zocht bij de kruispaal geen veilige wijk: 'k Stond blind, en van verre, in mijzelven zo rijk.
Dit komt voort uit jouw normen, zoals 'Ik vind dat je naar eer en geweten moet handelen', of 'Ik vind dat elk mens een gelijke behandeling verdient'. Omgaan met een sterk rechtvaardigheidsgevoel levert je veel mooie dingen op. Wanneer je hier echter moeite mee hebt, kan er veel stress ontstaan.
onrechtvaardig = rechtswetenschap: niet rechtvaardig. Bijv. hij is veroordeeld tot 2 jaar gevangenis. Dat is ~, hij is onschuldig. ...