Kamp Vught, of Konzentrationslager Herzogenbusch, was tijdens de Tweede Wereldoorlog het enige SS-concentratiekamp buiten nazi-Duitsland en het door nazi-Duitsland geannexeerde gebied. Leer meer over de historie van het kamp in oorlogstijd.
Gaskamers worden gebouwd, zodat de joden nog sneller vernietigd zouden worden. Vanuit heel Europa worden ze per trein naar de vernietigingskampen vervoerd. Vanaf 1942 worden gevangenen op grote schaal gedwongen om werk te doen waarvan de nazi's kunnen profiteren tijdens de oorlog.
Tussen januari 1943 en begin september 1944 hebben ruim 31.000 mensen voor kortere of langere tijd gevangen gezeten in het Duitse SS 'Konzentrationslager Herzogenbusch' te Vught.
De bouw van Kamp Vught, die gefinancierd werd met geroofde Joodse goederen, vond in 1942 plaats door een Nederlandse aannemer. In het kamp werden in de Tweede Wereldoorlog, tussen januari 1943 en september 1944, bijna 32.000 mensen opgesloten.
Auschwitz-Birkenau
De ergste en meest bekende verzameling van concentratie- en vernietigingskampen is Auschwitz-Birkenau. Auschwitz I begon als een kamp voor krijgsgevangen.
Het Bunkerdrama in Kamp Vught. Wanneer onderlinge wraakacties tussen vrouwelijke gevangenen in Kamp Vught uit de hand lopen, neemt de Duitse kampcommandant maatregelen. In de nacht van 15 op 16 januari 1944 worden 74 vrouwelijke gevangenen opgesloten in kampgevangenis de Bunker.
Bij Zyklon B (of blauwzuurgas) gaat het om een snelwerkend gif, 'eigenlijk bedacht als ongediertebestrijding in gesloten ruimten'. Het gas dringt na inhalatie meteen door tot de uithoeken van het longweefsel, wat leidt tot blokkade van de zuurstofopname.
Als gas werd koolstofmonoxide of het pesticide Zyklon B gebruikt. Gaskamers maakten vaak deel uit van een groter complex met crematoria (Auschwitz-Birkenau en Majdanek), verbrandingsplaatsen of massagraven om de lichamen te vernietigen en faciliteiten om persoonlijke bezittingen van de slachtoffers toe te eigenen.
Je kunt Auschwitz bezoeken. Tegenwoordig zijn Auschwitz I en Auschwitz II (Birkenau) omgebouwd tot een museum; een gedenkteken voor degenen die hier hun leven verloren. Tijdens een bezoek aan het Auschwitz Concentratiekamp is het eerste wat je ziet de poort met het beruchte bord “Arbeit Macht Frei” (“werk maakt vrij”).
De Schutzstaffel (Nederlands: beschermingsafdeling), beter bekend onder de afkorting SS, of ook wel de Duitse Zwarthemden was een organisatie binnen de Duitse nazi-partij, de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP).
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was kamp Vught een concentratiekamp dat onder beheer stond van de SS. Tegenwoordig is het kamp een van de herinneringscentra in Nederland waar de Jodenvervolging wordt herdacht. "Een foto versterkt het verhaal dat we vertellen van het kamp en deportaties.
Eigenlijk laat het leven in zo'n kamp zich nauwelijks beschrijven. Het dagelijks leven van de gevangenen werd beheerst door angst, gebrek aan hygiëne, honger, oververmoeidheid, gedwongen arbeid, gebrek aan ruimte en heel vaak ook door het verdriet om vermoorde of vermiste familieleden of vrienden.
Volgens L. de Jong hebben ongeveer 4.500 joodse kinderen de oorlog door middel van onderduik overleefd (Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog deel 12, pag. 57). Deze getallen doen vermoeden dat waarschijnlijk niet meer dan enkele honderden kinderen de deportatie hebben overleefd.
Het aantal overlevenden van Auschwitz wordt geschat op 200 000. Hierbij zijn gevangenen die vanuit Auschwitz naar andere kampen gedeporteerd werden wel meegerekend, ook als die in of op weg naar die kampen om het leven kwamen.
Dat Femma Fleijsman deze gezegende leeftijd heeft bereikt en überhaupt de Tweede Wereldoorlog heeft overleefd, is een wonder. Ze werd in januari 1944 op haar 15de opgepakt door de Duitsers en afgevoerd naar Westerbork.
Het ruikt enigszins naar amandelen, maar niet sterk genoeg om erop te kunnen vertrouwen dat het geroken wordt voor het fataal is. De pellets geven, zodra ze aan de open lucht blootgesteld worden, het blauwzuur af als damp.
In het concentratiekamp zijn meer dan zes miljoen mensen opgesloten en - de meesten - ook vermoord. Slechts 196 konden ontsnappen. Vorige maand overleed de oudste ontsnapte: Kazimierz Piechowski (96) die in een auto en met SS-kleren buitenreed.
Verder werd er gewerkt in onder andere de keuken, de schoenmakerij, de kleermakerij, de houtzagerij, de lompensorteerderij, de metaalsloperij, de ziekenboeg en in het magazijn.
Op 27 januari 1945 werd het concentratiekampcomplex Auschwitz-Birkenau bevrijd door het Rode Leger (de Sovjet-soldaten red.). Het ging om de drie hoofdkampen van het complex in de buurt van het stadje Auschwitz (Oświęcim in het Pools).
Hiervoor waren vier gaskamers met bijbehorende crematoria aangelegd. De grootschalige vernietiging van de Europese Joden, de Holocaust, begon in het voorjaar van 1942.
Op de Wannsee-conferentie in 1942 besluiten de nazi's definitief om de Joden in vernietigingskampen als Auschwitz om het leven te brengen met het gas Zyklon B. De eerste gaskamer is een maand voor de Wannsee-conferentie al in gebruik genomen in Polen. In totaal worden er zes miljoen Joden vermoord door het naziregime.
Gevangenen hadden voldoende te eten en konden warm en droog werken. Er werden voornamelijk radiobuizen, maar ook knijpkatten geproduceerd. Het Philips-Kommando was een arbeidscommando in concentratiekamp Vught.
Tijdens de bezetting van Nederland duikt de Joodse Anne Frank in 1942 onder voor de nazi's. Na twee jaar wordt ze ontdekt. In 1945 sterft ze in concentratiekamp Bergen-Belsen.
Toegangskaartjes voor Auschwitz zijn gratis. Wil je een rondleiding met gids, dan kost dit natuurlijk wel geld. Kaartjes moet je van te voren reserveren! Dat kan via visit.auschwitz.org.