De positieve invloed van muziek wordt steeds vaker gebruikt bij de behandeling van depressie en slapeloosheid. Ook zijn er meerdere studies die laten zien dat het luisteren naar muziek een positief effect heeft op de stemming en cognitieve vermogens van mensen met dementie.
Muziek kan sterke emoties oproepen – de juiste toon brengt soms tranen in de ogen. Maar geluiden activeren ook andere gebieden van onze hersenen. Namelijk die die verantwoordelijk zijn voor gevoelens zoals verlangen of verdriet.
Uit onderzoek aan de Universiteit van Helsinki is gebleken dat klassieke muziek de hersenfunctie aantoonbaar versterkt. Luisteren naar klassieke muziek verbetert de activiteit van neuronen die betrokken zijn bij dopamine secretie en de regulatie van de neuronen betrokken bij neurodegeneratie.
Geluid gaat van uw oren naar het auditieve centrum van uw hersenen, waar twee subsystemen zijn: Het subsysteem voor oriënteren en het subsysteem voor focussen*. Deze werken voortdurend samen om u te helpen de geluidsscène om u heen te begrijpen.
Welke effecten heeft zingen op je brein? 'Tijdens het zingen worden verschillende netwerken in je hersenen actief, bijvoorbeeld voor je motoriek. Die gebruik je om geluid te maken of om je mond goed te bewegen. Daarnaast maak je ook nog veel stofjes vrij zoals oxytocine en dopamine waar je blij van wordt.
Dat muziek een heel oude functie heeft, blijkt wel uit het feit dat het luisteren naar muziek zorgt voor de aanmaak van endorfine, oxytocine en dopamine. Deze hormonen en neurotransmitters vormen samen de belangrijkste geluksmakers van ons brein.
Zingen is geweldig voor de gezondheid van de hersenen, omdat het meerdere hersengebieden tegelijk stimuleert . Het kan ook spraak en communicatie verbeteren als u een neurologische aandoening heeft.
Of u nu muziek maakt, of er alleen naar luistert: het heeft een aantoonbaar positief effect op de hersenen. Muziek kan stress verminderen, de stemming verbeteren en zelfs helpen bij dementie.
Er is bijvoorbeeld gebleken dat laagfrequente geluiden de productie van alfa-golven verhogen, die worden geassocieerd met ontspanning en creatief denken.
Negatieve effecten van muziek
Te lang luisteren naar verdrietige of met woede gevulde muziek kan de afgifte van cortisol verhogen en hersengebieden stimuleren die geassocieerd worden met negatieve emoties. Het kan zelfs de bedreigingsdetectiesystemen in de hersenen inschakelen.
Daarom is het advies: luister maximaal een uur per dag naar muziek op je koptelefoon of oordopjes. Als je te lang naar hard geluid luistert, kan je gehoorschade oplopen. Je beschadigt de haarcellen in je oor, waardoor je tijdelijk minder goed hoort of tinnitus krijgt (fluitende, suizende of piepende geluiden).
Een andere groep onderzoekers ontdekte dat het type muziek dat het meest positief van invloed is op het leren " zacht-snel" is, nummers zoals "I'm Yours" van Jason Mraz of "Love on Top" van Beyoncé . "Hard-snel", "zacht-langzaam" en "hard-langzaam" muziek hadden de neiging om het leren te belemmeren.
Neurowetenschappers hebben muziek onderzocht die het meest rustgevende effect heeft op het menselijk brein. Het nummer dat bovenaan hun lijstje staat is Weightless van Marconi Union en Lyz Cooper, oprichter van de British Academy of Sound Therapy.
Mensen die veel naar muziek luisteren, zouden een grotere kans hebben dat hun zicht terugkeert volgens het onderzoek. Zo toont ook wetenschappelijk onderzoek aan dat een goede melodie kan zorgen voor herstel van allerlei medische kwalen en klachten van psychosomatische aard (fysieke klachten door een mentale oorzaak).
Muziek verhoogt ook het algemene gevoel van welzijn (dankjewel, dopamine!), wat de pijnperceptie kan verminderen. Sommige wetenschappers vermoeden echter dat het effect van muziek op het fysieke lichaam ten minste gedeeltelijk geworteld is in het feit dat geluidsgolven uiteindelijk trillingen zijn.
Heeft een nummer tussen de 50 en 80 beats per minuut, dan kan kom je brein in een alpha staat. Volgens wetenschappers zijn hersenen dan meer relaxed en dat zorgt ervoor dat we minder kritisch en meer open staan.
Zingen is gezond, maar ook sociaal
Ander onderzoek heeft al aangetoond dat het zingen de emotionele ontwikkeling van het brein bevordert.
Muziek als positieve invloed. Muziek bestaat uit trillingen op bepaalde frequenties (tonen), die in je brein terecht komen. Deze trillingen activeren hersendelen en roepen emoties op die horen bij jouw persoonlijke breinprogrammering. Ook stimuleren ze de aanmaak van neurotransmitters, zoals GABA en dopamine.
Muziek wordt gezien als een 'taal van emotie' die door elke maatschappij op dezelfde manier begrepen kan worden. Het moge duidelijk zijn: muziek heeft in grote mate invloed op je humeur en andersom. Het kan de emotie die je op een bepaald moment voelt versterken of zelfs veranderen.
Belangrijke momenten in ons leven zijn vaak gekoppeld aan muziekherinneringen. Momenten van geluk, verdriet en vreugde die je niet wilt kwijtraken. Bij mensen met dementie kan muziek een vergeten herinnering of het gevoel hierbij naar boven halen.
Bij deze interventies zorgt muziek voor stimulatie en structuur van de hersenen, introduceert het timing, groepering en synchronisatie voor een betere organisatie en schakelt het parallelle hersensystemen in .
De bevindingen tonen aan dat het bespelen van een muziekinstrument, met name de piano , verband houdt met een verbeterd geheugen en het vermogen om complexe taken op te lossen – bekend als uitvoerende functie. Blijven spelen tot op latere leeftijd levert nog meer voordelen op.
Onderzoekers hebben ontdekt dat muziek en zang dopamine en endorfine vrijmaken, de feelgoodchemicaliën in je hersenen die je een opgewekt en blij gevoel geven en je bovendien afleiden van de dagelijkse beslommeringen. Het is dus niet verwonderlijk dat het wordt gezien als een goede stimulans voor je mentale gezondheid.
"Het is bekend dat muzikaliteit vaker voorkomt in bepaalde families, maar of dit puur genetisch is, blijft de vraag", aldus Wesseldijk. Met tweelingstudies, die al sinds het begin van de 20e eeuw worden uitgevoerd, is vastgesteld dat ongeveer 40 procent van muzikaliteit genetisch bepaald is.