Bij een persoonlijkheidsstoornis zijn bepaalde eigenschappen erg aanwezig. U bent bijvoorbeeld extreem gevoelig voor kritiek, u heeft heel erge bindingsangst of verlatingsangst, u doet dingen zonder na te denken, u bent erg afhankelijk, perfectionistisch of verlegen.
Bij een persoonlijkheidsstoornis is psychotherapie de beste behandeling. Het doel van psychotherapie is dat de klachten minder worden en dat uw naaste er beter mee leert omgaan. De huisarts of de praktijkondersteuner van de huisarts (POH-GGZ) kan uw naaste hiervoor doorverwijzen naar een psychotherapeut.
Het ontstaan van een persoonlijkheidsstoornis heeft te maken met erfelijkheid, aanleg en omgevingsfactoren. Je aanleg en wat je leert van anderen bepaalt namelijk hoe je omgaat met je gevoelens en emoties. Dit heeft weer invloed op hoe jij met bepaalde situaties omgaat.
Met behulp van cognitieve gedragstherapie, schematherapie, psychotherapie en psycho-educatie focus jij je op emoties en sociale contacten. De behandeling richt zich op achterdocht, angst en afstandelijkheid in het contact met anderen. De behandeling vindt ambulant plaats. Soms kan een kortdurende opname nodig zijn.
Bij een persoonlijkheidsstoornis zijn bepaalde eigenschappen erg aanwezig. U bent bijvoorbeeld extreem gevoelig voor kritiek, u heeft heel erge bindingsangst of verlatingsangst, u doet dingen zonder na te denken, u bent erg afhankelijk, perfectionistisch of verlegen.
Ontstaan van persoonlijkheidsstoornissen
Verschillende factoren spelen waarschijnlijk een rol. Een trauma in de kinderjaren. Bijvoorbeeld emotionele verwaarlozing, verlating, een ongeluk, seksueel misbruik of mishandeling. Sociale factoren, zoals gezinsomstandigheden en maatschappelijke positie.
Mensen met persoonlijkheidsstoornissen hebben problemen op het gebied van zowel relaties als opleiding/werk. Het einddoel van elke behandeling is dat zij weer zoveel mogelijk kunnen meedoen aan het maatschappelijk verkeer. Hiervoor zijn naast een veilig sociaal netwerk ook werk en andere zinvolle bezigheden essentieel.
Je wordt geboren met sterke kanten en kwetsbaarheden. Je kan bijvoorbeeld een aanleg voor angst, somberheid of verlegenheid (introversie) meekrijgen. Hoe deze aanleg zich ontwikkelt hangt af van je levenservaringen, bijvoorbeeld van je opvoeding. Opvoedingsfactoren spelen vaak een rol.
Overige kenmerken
Geheugenverlies, de persoon is stukken verleden kwijt. Daarnaast kan hij zich dingen die hij net heeft gedaan soms niet meer herinneren. Depersonalisatie, het gevoel van een afstand naar zichzelf te kijken, buiten zichzelf en als robot te leven, dingen te doen zonder daar een gevoel bij te hebben.
Depressie werd vaak als zelfstandige stoornis behandeld. Het is echter bekend dat 2 van de 3 mensen met een depressie ook een persoonlijkheidsstoornis hebben; vaak is er sprake van een ontwijkende of vermijdende persoonlijkheidsstoornis.
Mensen met borderline hebben vaak weinig zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld. Ze zijn buitengewoon gevoelig voor opmerkingen die ze als kritiek ervaren. Ze twijfelen constant over wat ze zullen aanpakken en wat ze met hun leven willen. Mensen met borderline kunnen momenten van vervreemding hebben.
Probeer niet met je naaste in discussie te gaan. Dit kan voor nog meer wantrouwen zorgen. Bedenk dat alle verwijten en beschuldigingen voortkomen uit de stoornis. Stimuleer je naaste om naar de huisarts of hulpverlening te stappen.
Hoe lang duurt de therapie? De meeste persoonlijkheidsstoornissen zijn goed te behandelen. Dat wil zeggen dat veel klachten door therapie aanzienlijk kunnen verbeteren. Omdat persoonlijkheidsstoornissen vaak al lang bestaan, duurt een behandeling voor persoonlijkheidsproblematiek meestal enkele jaren.
Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vindt zichzelf beter dan anderen. Hij of zij vertoont egoïstisch gedrag, is dominant, wil bewonderd worden en heeft vaak een gebrek aan inlevingsvermogen. Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vinden zichzelf belangrijker dan anderen.
Mensen met een persoonlijkheids- stoornis lopen daardoor vaak langdurig vast op meerdere levensgebieden, zoals thuis, op het werk en in relaties. Contacten met andere mensen verlopen vaak moeizaam. Vaak wordt gedacht dat een autismespectrumstoornis en een persoonlijkheidsstoornis niet kunnen samengaan. Dit is onjuist.
Psychische problemen
Maar een aantal risicofactoren kan een bepalende rol spelen. Bijvoorbeeld je genetische voorgeschiedenis, je persoonlijkheid, ingrijpende gebeurtenissen in je leven, je leeftijd, de duur van sommige klachten, je (over)gevoeligheid voor prikkels, of je ouders psychische problemen hebben ...
De theorie is dat dit gebeurt om een ernstig trauma te verwerken. Om in het dagelijks leven normaal te kunnen functioneren, ontwikkelen deze patiënten een tweede, 'sterke' persoonlijkheid die wel afstand kan nemen van het trauma, of zelfs meerdere met ieder hun eigen karakter.
Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is tweezijdig. Aan de ene kant staat een opgeblazen gevoel van zelfbelang en zucht naar bewondering centraal, en aan de andere kant is er sprake van een extreem gevoel van minderwaardigheid en onzekerheid. Narcistisch gedrag is vaak lastig te herkennen.
Laat je naaste weten dat je hem/haar vertrouwt en een steun wilt zijn. Je hoeft hem/haar daarbij niet in alles gelijk te geven of tegemoet te komen. Realiseer je dat achter de enthousiaste, uitbundige persoon vaak een onzeker persoon schuilt. Stimuleer je naaste om contact te zoeken met lotgenoten.
Oorzaken schizoide persoonlijkheidsstoornis
Over het ontstaan ervan is nog weinig bekend, omdat er nog weinig onderzoek naar gedaan is. Het gaat waarschijnlijk om een ingewikkelde mix van factoren die elkaar beïnvloeden. Een mix die er voor iedereen anders uitziet.