Een aantal van die instemmingsplichtige onderwerpen zijn werk- en rusttijden (V&A), de systematiek achter de personeelsbeoordeling, arbeidsomstandigheden (verdiepingsartikel) en de vakantieregeling.
Dit is het recht van beide Kamers om met een wetsvoorstel in te stemmen (goed te keuren) of niet in te stemmen (af te keuren).
Instemmingsrecht ondernemingsraad
De werkgever moet de OR om instemming vragen voor het vaststellen, wijzigen of intrekken van personele regelingen. Zoals regelingen voor werktijden, arbeidsomstandigheden, opleidingen, functiebeoordelingen en ziekteverzuim.
Verschil in het kort
In een notendop: als het gaat over regelingen (denk bijvoorbeeld aan een beoordelingsregeling of aan een klachtenregeling) dan is het instemmingsrecht aan de orde. Bij organisatieveranderingen (zoals een reorganisatie of verandering van locatie) heeft de or adviesrecht.
Instemmingsplichtig zijn besluiten tot het vaststellen, wijzigen of intrekken van de volgende regelingen of systemen die van belang zijn voor een groep medewerkers, terwijl deze niet uitputtend uit een cao voortvloeit.
Een van de bevoegdheden van de OR is het initiatiefrecht. Artikel 23 lid 4 van de WOR geeft de OR de mogelijkheid om zelf voorstellen in te dienen over “aangelegenheden die de onderneming betreffen”. De OR kan bijvoorbeeld een initiatiefvoorstel doen over kinderopvang, werkoverleg of milieumaatregelen.
De instemmingsaanvraag geeft een overzicht van de beweegredenen voor het voorgenomen besluit. De instemmingsaanvraag geeft inzicht in de gevolgen die het voorgenomen besluit heeft voor het personeel.
De ondernemingsraad is verplicht om verslagen van vergaderingen van de ondernemingsraad en een jaarverslag aan de medewerkers te communiceren. Verslagen van de overlegvergadering (met de bestuurder) worden niet genoemd maar mogen uiteraard ook worden gedeeld met de medewerkers.
adviesrecht = Het adviesrecht houdt in dat de directie eerst advies moet vragen aan de OR voordat er bepaalde besluiten worden genomen.
De cliëntenraad moet alle informatie krijgen die nodig is om advies of instemming te kunnen geven. Ook moet de instelling het advies tijdig aanvragen, zodat het ook echt van invloed kan zijn op het besluit. De cliëntenraad mag verder ook ongevraagd advies geven over onderwerpen die voor de cliënten van belang zijn.
De WOR geeft geen exact aantal uren voor het OR-werk. Maar wel een minimumaantal uren. Artikel 18 van de WOR legt vast dat OR-leden minimaal 60 uur per jaar mogen besteden aan werkzaamheden voor de ondernemingsraad. Dit is exclusief vergadertijd en scholingsdagen en geldt voor alle OR- en commissieleden.
De OR regelt zijn zittingsduur in zijn reglement en deze mag volgens de wet twee jaar, drie jaar of vier jaar zijn. Verlenging door de OR van zijn zittingstermijn van twee of drie jaar tijdens de zittingstermijn is wettelijk niet mogelijk. Artikel 12 WOR bepaalt als regel dat de OR-leden om de drie jaar aftreden.
Gebruikelijk is een minimum van 6 overlegvergaderingen per jaar. En er zal altijd een vergadering moeten plaatsvinden (binnen twee weken) als de ondernemingsraad of de bestuurder daarom vraagt. Dat is dan vaak een extra of “tussentijdse” OV.
De ondernemingsraad behartigt de belangen van alle werknemers én heeft oog voor de belangen van de organisatie. De or overlegt daarover op grond van de WOR met de directie. De vakbonden richten zich primair op de eigen leden in de organisatie of in de sector, maar doen dat met een bredere blik naar alle werkenden.
Artikel 27 Wet op de ondernemingsraden.
Het instemingsrecht geeft de OR vetorecht op besluiten van de directie. Het instemmingsrecht van de OR heeft betrekking op besluiten over het personeels- of sociaal beleid van de onderneming. Als de ondernemingsraad niet instemt met het besluit, mag de werkgever het niet uitvoeren.
De bestuurder is wettelijk verplicht om de ondernemingsraad (OR) tijdig en schriftelijk om advies te vragen over elk voorgenomen besluit dat valt onder het adviesrecht. De OR kan alleen een nuttig advies uitbrengen als de adviesaanvraag voldoende informatie bevat.
In het aanstellingsbeleid kan geregeld worden in welke gevallen contracten voor bepaalde tijd of tijdelijke aanstellingen mogelijk zijn. De ondernemingsraad voorkomt daarmee willekeur en krijgt tegelijkertijd zicht op het vóórkomen van deze contracten.
Waaraan moet een initiatiefvoorstel voldoen? Wordt een initiatiefvoorstel buiten een overlegvergadering ingebracht, dan moet dit schriftelijk gebeuren met toelichting. Dit betekent niet dat er alleen maar sprake kan zijn van een initiatiefvoorstel als de ondernemingsraad een uitgebreid onderbouwd plan voorlegt.
Uitgelicht Het initiatiefwetsvoorstel: een voorstel van een Kamerlid. Tweede Kamerleden controleren niet alleen de regering, ze mogen ook zelf wetsvoorstellen maken. Dit heet het recht van initiatief. Elk Kamerlid heeft dit recht al sinds het begin van de Tweede Kamer in 1815.
In artikel 18, lid 3 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) staat dat een OR-lid wettelijk gezien minimaal 60 uren per jaar mag besteden aan onderling beraad en overleg met andere personen. Dit geldt voor zowel OR-leden als commissieleden.
Instemming nodig
De medezeggenschapsraad (MR) wordt volgens de Wet medezeggenschap op scholen (WMS) altijd betrokken bij nieuw schoolbeleid. Zij heeft namelijk instemmingsrecht. De MR moet in sommige gevallen om instemming worden gevraagd. Zonder instemmen kan beleid niet ontstaan of gewijzigd worden.
Informatierecht is het recht van de OR om informatie te vragen over relevante zaken van de onderneming. Een belangrijk recht van de OR is het informatierecht (artikel 31 WOR).