Bij identiteitsfraude maken criminelen misbruik van valse of gestolen identiteitsgegevens. Ze kopen bijvoorbeeld op naam van iemand anders spullen zonder te betalen.
Signalen van fraude met openbare gegevens
U ontvangt rekeningen of ontvangstbevestigingen voor goederen of diensten. Maar u heeft deze niet besteld. Op uw bankafschriften of creditcardoverzichten staan uitgaven die u niet herkent. U kunt geen lening krijgen omdat er een signalering op uw naam staat bij het BKR.
Identiteitsfraude gebeurt bij verschillende vormen van criminaliteit. Bijvoorbeeld illegale arbeid, mensensmokkel, drugshandel, witwassen van geld en allerlei vormen van fraude. Door een identiteit te stelen, kopen criminelen op naam van iemand anders spullen zonder te betalen.
Iemand mag zich online niet voordoen als jou. Dat heet identiteitsfraude en dat is strafbaar. Ook mag iemand niet zomaar jouw foto gebruiken zonder jouw toestemming. Als iemand jouw gezicht herkenbaar gebruikt, kun je terugvallen op jouw portretrecht.
Aangifte van bedreiging of intimidatie doe je als iemand je bedreigt met de dood, met ernstig letsel, verkrachting of aanranding. Je kunt op verschillende manieren bedreigd worden. Bijvoorbeeld op werk, op straat of via social media.
Wat gebeurt er na de melding of aangifte? Het slachtoffer kan bij zijn aangifte doorgeven dat hij op de hoogte wil blijven van de voortgang. Zoals het opsporen en aanhouden van de dader door de politie en wat het Openbaar Ministerie (OM) gaat doen. Het slachtoffer kan de voortgang via het slachtofferloket volgen.
Een politieambtenaar, een toezichthouder en een conducteur mogen naar uw identiteitsbewijs vragen. De identificatieplicht betekent dat u zich in bepaalde situaties moet identificeren.
Met een kopie van uw identiteitskaart waarop uw naam, geboortedatum en burgerservicenummer staan, kunnen fraudeurs bijvoorbeeld een lening aanvragen of een telefoonabonnement afsluiten. Het gevolg is dat u rekeningen ontvangt voor zaken die u niet heeft gekocht. Laat uw ID-kaart niet zomaar kopiëren.
De oplichter heeft vaak toegang tot privégegevens van slachtoffers. Mogelijk zijn deze gegevens illegaal verhandeld op internet of via een datalek in handen van de crimineel gekomen. De gegevens komen bijvoorbeeld uit data van callcenters of via het hacken van websites van bijvoorbeeld internetwinkels.
Identiteitsfraude straf
De maximale straf voor identiteitsfraude is 5 jaar gevangenisstraf of een geldboete van € 82.000. Wanneer u fraude pleegt met biometrische persoonsgegevens, bijvoorbeeld vingerafdrukken van iemand anders achterlaten op een plaats delict, dan wordt er zwaarder gestraft.
Dagelijks 150 mensen slachtoffer van identiteitsfraude: 'Heel onwerkelijk als iemand zich als jou voordoet' We geven te makkelijk ons paspoort of rijbewijs af en staan niet stil bij de fraude die hiermee gepleegd kan worden. Maar liefst 150 mensen worden per dag slachtoffer van identiteitsfraude.
Denk aan online een telefoonabonnement of bankrekening afsluiten met een kopie van je identiteitsbewijs. Daardoor neemt de kans op identiteitsfraude toe. Een oplichter heeft dan alleen nog een kopietje van jouw ID nodig. Het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude en -fouten (CMI) krijgt elk jaar vele honderden meldingen.
Criminelen kunnen uw computer, tablet of telefoon op verschillende manieren besmetten. Ze sturen u bijvoorbeeld een e-mail met een link, een filmpje of een bijlage. Klikt u op de link of opent u de bijlage? Dan installeert de schadelijke software zich op uw apparatuur.
Met het telefoonnummer van die vriend kunnen ze in WhatsApp of andere sociale media zijn of haar profielfoto zien. Deze voegen de fraudeurs vervolgens toe aan hun eigen WhatsApp account (met een willekeurig telefoonnummer), om geloofwaardiger over te komen.
Het was al een bekende scam, oplichterstruc, maar er is toch iets nieuws aan de hand. Tot nu toe was het verhaal: je wordt gebeld, je neemt niet op maar belt het nummer terug en dat kost heel veel geld. Nooit doen dus. Of eerst even het nummer googelen, dat het niet toevallig het nummer van je tante in Marokko is.
Wat is identiteitsfraude? Criminelen kunnen persoonsgegevens verkrijgen door bijvoorbeeld phishing of een datalek. Met die persoonsgegevens kunnen zij zich online als iemand anders voordoen en zo onder een andere naam bijvoorbeeld overeenkomsten sluiten en strafbare feiten plegen.
Toonplicht of draagplicht
Omdat je het identiteitsbewijs verplicht moet kunnen tonen, betekent het in de praktijk dat je altijd een identiteitsbewijs bij je moet hebben.
Om de ID-check te kunnen uitvoeren heeft u een geldig Nederlands identiteitsbewijs nodig en een telefoon of tablet met NFC-lezer. De NFC-lezer leest informatie van de chip van uw identiteitsbewijs. Of uw telefoon of tablet een NFC-lezer heeft, ziet u in de specificaties van het apparaat.
Identiteitscontrole is het belangrijke proces waarbij wordt nagegaan of een persoon is wie hij beweert te zijn bij het openen van een bankrekening, het aanvragen van een lening, of andere financiële processen.
De meeste misdrijven zijn ambtshalve vervolgbaar. Dat wil zeggen dat de verdachte ook zonder dat er aangifte is gedaan vervolgd kan worden. Bij een klein aantal delicten kan het wel nodig zijn dat er aangifte gedaan wordt.
Veel intimiderend gedrag is al strafbaar. Denk daarbij aan bedreiging en stalking. Intimidatie door het gebruik van persoonsgegevens is in de praktijk vaak niet strafrechtelijk aan te pakken.
De officier van justitie behandelt
Dan geeft de politie de zaak door aan de officier van justitie. De officier van justitie behandelt de zaak verder. Je ontvangt een brief van het Openbaar Ministerie met het formulier 'Gegevens slachtoffer' en Wensenformulier.
Je telefoon licht uit het niets op of gedraagt zich op andere manieren vreemd. Als je telefoon ineens oplicht, uitgaat, vanzelf opstart of apps installeert zonder dat jij iets doet, kan het zijn dat iemand je telefoon op afstand bedient, wat erop kan wijzen dat diegene je gesprekken afluistert.
Android en iPhone
Stalkerware kan op zowel een Android als iPhone worden gezet. Bij Android wordt er een app geïnstalleerd waarmee je de smartphone in de gaten houdt. Door de virusscanner (Play Protect) van de app-winkel Google Play uit te schakelen, kan de stalkerware worden geïnstalleerd.
Oplichting via WhatsApp is een veel voorkomende vorm van online criminaliteit. Ondanks dat deze oplichting in 2020 al veel in het nieuws was, meldde de Fraudehelpdesk meer dan 8000 gevallen in 2021. WhatsApp-fraude staat ook wel bekend als vriend-in-noodfraude of hulpvraagfraude.