Aderlaten kan nodig zijn als u te veel ijzer of rode bloedcellen in uw bloed heeft. Te veel ijzer wordt ook wel hemochromatose of ijzerstapeling genoemd. Het kan schadelijk zijn voor uw lichaam als er te veel ijzer in het bloed zit. Door de aderlating kan weefselschade minder worden, of kan schade minder snel ontstaan.
Granen, bonen, noten en zaden bevatten fytaten, en die stoffen verminderen de ijzeropname. Wie veel bonen, noten en volkorenproducten eet verkleint de hoeveelheid non-heem ijzer die door het lichaam wordt opgenomen.
Je kunt bij een teveel aan ijzer dus beter ijzerrijke voedingsmiddelen mijden. Denk daarbij aan rood vlees, koffie, chocolade, volkoren producten en peulvruchten. Met een goed gebalanceerd en gezond dieet zal een ijzerstapeling niet snel ontstaan.
Te veel ijzer is ook schadelijk voor de lever. En samen beschadigen ze de lever nog meer. In sommige medicijnen en voedingssupplementen (zoals multivitamines) zit ijzer. Die kunt u beter niet nemen.
Een gezonde voeding, rijk aan ijzer, helpt mee het tekort aan ijzer te voorkomen of te verminderen. Daarnaast kan de (huis)arts u, indien nodig, ijzerpreparaten of andere medicijnen voorschrijven.
IJzer verlaagt de koperopname en vice versa. Vitamine C verhoogt de ijzeropname in doseringen vanaf 200 mg vitamine C (als ascorbinezuur). Vitamine C-status is niet alleen belangrijk voor de intestinale ijzeropname, maar ook voor de cellulaire ijzeropname en –stofwisseling. Calcium kan de ijzerabsorptie verlagen.
Aderlaten kan nodig zijn als u te veel ijzer of rode bloedcellen in uw bloed heeft. Te veel ijzer wordt ook wel hemochromatose of ijzerstapeling genoemd. Het kan schadelijk zijn voor uw lichaam als er te veel ijzer in het bloed zit. Door de aderlating kan weefselschade minder worden, of kan schade minder snel ontstaan.
Polyfenolen zitten in (rode) wijn, koffie en groene- en zwarte thee. Deze polyfenolen belemmeren de ijzeropname. Drink thee en koffie daarom vooral buiten je maaltijdmomenten om of kies bijvoorbeeld voor gemberthee, citroenthee of kruidenthee tijdens de maaltijd.
Patiënten met een PV hebben vaak symptomen zoals hoofdpijn of moeite met scherp zien, hevige jeuk na het douchen en – heel opvallend – soms ernstige pijn in de voeten of vingers, waarbij dan een rood-blauwe verkleuring is te zien. Deze pijn heet erytromelalgie.
Welk drinken bevat veel ijzer? Als we het over ijzer hebben, hebben we het vooral over ijzerhoudende voeding. Toch kan drinken ook ijzer bevatten. Dranken waar ijzer in zit, zijn bijvoorbeeld pruimensap, groene sapjes met biet of smoothies met ingrediënten als framboos, cashewnoten en spinazie.
Als u koffie of thee drinkt, wordt het ijzer minder goed opgenomen. Dit geldt zowel voor ijzer uit de dierlijke als plantaardige producten. Ook calcium kan de opname van ijzer tegengaan, vooral als u grote hoeveelheden calcium gebruikt.
Wellicht vraag je je af of bloed dan ook smaakt en ruikt naar ijzer? Omdat ijzer deel uitmaakt van bloed kan dit dus. Voor mannen is een ijzerwaarde tussen de 14 en 35 micromol per liter normaal, voor vrouwen is het normaal om tussen de 10 en 25 micromol per liter ijzer in het bloed te hebben.
Als je te veel ijzer in je bloed hebt, bijvoorbeeld door ijzerstapelingsziekte, is het goed om ijzerarm te eten. Vermijd voedsel waar veel ijzer in zit, bijvoorbeeld rood vlees en neem bij je maaltijd geen vruchtensap, of fruit met veel vitamine C.
Vermijd ontbijtgranen die zijn "verrijkt" met extra ijzer . Vermijd het nemen van ijzer- en vitamine C-supplementen - deze kunnen schadelijk zijn voor mensen met een hoog ijzergehalte. Wees voorzichtig met het eten van rauwe oesters en mosselen - deze kunnen een soort bacteriën bevatten die ernstige infecties kunnen veroorzaken bij mensen met een hoog ijzergehalte.
Een halve liter bloed bevat 200 tot 250 mg ijzer in de vorm van hemoglobine (de rode bloedkleurstof). Bij de meeste patiënten tappen we elke week 500 ml bloed af. Om één gram ijzer uit het lichaam te verwijderen zijn dus 4 tot 5 aderlatingen nodig. In het beenmerg worden de bloedcellen weer vlot aangemaakt.
Tekort aan ijzer
Bij vrouwen die niet meer menstrueren en bij mannen komt het ijzertekort vaak door chronisch bloedverlies uit de maag of darm, bijvoorbeeld bij een maagzweer, middenrifbreuk, poliepen of een ontsteking. Soms ontstaat er een tekort door onvoldoende ijzer uit voeding.
In een kopje groene thee van 100 ml zit pakweg 70 mg van de stof, maar wie 10 kopjes drinkt, krijgt plots 700 mg per dag binnen. Bij meer dan 700 mg per dag komt de goede werking van de lever in gevaar en kan er leverschade ontstaan.
Om hemochromatose te behandelen, wordt het overtollige ijzer uit het lichaam verwijderd. Bij de erfelijke vorm is aderlating de veiligste en meest doeltreffende behandeling. Eén keer per week wordt 500 ml bloed afgenomen tot de waardes in het bloed aanvaardbaar zijn. Dat kan twee tot drie jaar duren.
Te veel ijzer in de lever kan leiden tot een vergrote lever, leverfalen, leverkanker of levercirrose (=vorming van littekenweefsel in de lever). Te veel ijzer in het hart kan leiden tot een onregelmatige hartslag en hartfalen. Te veel ijzer in de alvleesklier kan leiden tot diabetes.
Het kan zijn dat iemand te weinig ijzer binnenkrijgt, maar het kan ook zijn dat ijzer minder goed door het lichaam wordt opgenomen (bijvoorbeeld door een darmaandoening) of dat er sprake is van een bloeding/bloedverlies. Je lever is het orgaan dat ijzer afbreekt.
Aderlating 2-4 maal per jaar is meestal voldoende als onderhoudsbehandeling.
Alcohol kan invloed hebben op de natuurlijke afweerreactie van het lichaam tegen ROS. Alcohol verandert bepaalde metalen in het lichaam, zoals ijzer. Hierdoor kan er meer ROS aangemaakt worden. Alcohol zorgt voor een afname van bepaalde stoffen (zogenaamde antioxidanten) die ROS juist kunnen opruimen.