Als je te snel gaat afbouwen, kan je ook last krijgen van overvolle borsten. Om dat op te lossen kan je tijdelijk enkele dagen weer wat vaker gaan voeden of kolven, totdat de ergste volheid achter de rug is. Zo blijft de melk stromen en voorkom je verstopte melkkanaaltjes.
De overproductie kan worden teruggeschroefd door minder vaak van borst te wisselen. De baby krijgt één borst per voeding en als hij binnen een uur of twee uur nog eens wil drinken, krijgt hij dezelfde borst. De andere borst krijgt dan intussen het sein dat er minder mek nodig is; er wordt immers geen melk afgenomen.
Kolf je borst een keer zover 'leeg', totdat deze lekker soepel voelt. Doe dit bij de borst die aan de beurt is, vlak voordat je kindje wil drinken. Leg na het resetten dus meteen aan. Zo krijgt je kindje de meer vettere (en laag in lactose) achtermelk en zullen de maag/darmen meer rust moeten krijgen.
Het is normaal dat je borsten niet meer vol aanvoelen als je al een tijdje borstvoeding geeft, omdat je lichaam raakt afgestemd op de hoeveelheid melk die de baby drinkt. Deze aanpassing kan plotseling en al vrij vroeg voorkomen (twee weken na de geboorte of zelfs vroeger). Een borst is echter nooit helemaal leeg.
Pijnlijke stuwing
De borsten zijn warm, kloppend en pijnlijk gezwollen, soms tot in de oksel. De huid van de borst is strak gespannen en glanzend. Soms heeft de moeder verhoging. Verwarring met een infectie of borstontsteking komt voor.
Een harde schijf in je borst is pijnlijk. Massage kan helpen. Maak eerst je borsten warm door bijvoorbeeld in een warm bad te gaan zitten of een warme handdoek op je borst te leggen. Masseer daarna rustig je borst met draaiende bewegingen van je vingers.
Hoe kan ik gezwollen borsten behandelen? De meest doeltreffende behandeling van stuwing is een hongerige baby! Je moet proberen om je borsten zo veel en zo vaak mogelijk leeg te maken om de melk te laten stromen, dus voed op aanvraag, tussen de acht en twaalf keer per 24 uur.
Het dragen van een stevige BH die goed past en steun geeft kan verdere stuwing voorkomen. Je kunt de melkproductie namelijk af laten nemen door de borst aan de buitenkant tegendruk te geven. Een stevige BH zorgt voor deze druk en kan hiermee ergere stuwing voorkomen.
Vaak gaat een overproductie gepaard met een sterke melkstroom. De baby kan veel lucht binnenkrijgen, zich verslikken en kokhalzen tijdens de voeding. Ook kan er sprake zijn van een onbalans in de lactose-vetverhouding, waardoor de baby meer last kan krijgen van krampen en waterig groene ontlasting heeft.
"Wanneer je volledig met borstvoeding geven bent gestopt, kun je erop rekenen dat je borsten binnen de volgende drie maanden terugkeren naar een vergelijkbare grootte als vóór je zwanger werd, voor zover dat niet al is gebeurd", vertelt dr. Kent.
Kolf je borsten goed leeg om een eventuele verstopping te voorkomen. Als je baby nog maar een paar dagen oud is, kan de melkproductie al binnen enkele dagen weer gestopt zijn. Wanneer je al langer voedt, kan het een aantal dagen tot weken duren.
Je kunt een overproductie herkennen aan een heel vol gevoel in je borsten, ook nadat je baby heeft gedronken uit de borst. Je borsten voelen zwaar, gespannen en warm aan (stuwing) en er lekt vaak melk uit je borsten. Mogelijk ben je ook gevoelig voor verstopte melkkanaaltjes of een borstontsteking.
Dit is ongevaarlijk voor de baby. Begin met een kopje saliethee (gezet van een opgehoopte paplepel gedroogde salie per halve liter water, vijf minuten getrokken) per dag en neem meer of minder naar gelang de melkproductie er op reageert. Gebruik van salietinctuur drie maal daags enkele druppels in een kopje water.
Warmte: met een warme douche of een warm washandje op je borsten vlak voor een voeding zorg je ervoor dat je ontspant en de melk goed doorstroomt. Verkoeling: ook kou kan helpen bij het verlichten van de pijn door stuwing.
Maak je je toch ongerust over je melkproductie of over je babytje, bel dan even met een lactatiekundige. Zo rond dag 3 of 4 krijgen de meeste vrouwen last van stuwing.
Bij stuwing kun je saliethee drinken. Neem 1 theelepel gedroogde salie op 250ml gekookt water en laat het 5-15min trekken, 2-6 kopjes per dag.
Neem een warme douche of verwarm je borsten en masseer de harde rode plek zachtjes weg, in de richting van de tepel. Probeer daarna je baby de borst helemaal leeg te laten drinken. Heeft je baby op dat moment niet veel trek, kolf je borst dan na totdat deze leeg is.
Zoveel mogelijk rusten. De borst vóór het voeden verwarmen met een warmtekussentje om de melktoevoer te stimuleren en na het voeden koelen met compressen om de pijn te verlichten en de ontsteking te verzachten.
Stuwing is over het algemeen onschuldig en het gaat vanzelf weer over. Stuwing is vooral vervelend, omdat je borsten gespannen aanvoelen en pijn kunnen doen. Als je stuwing goed behandelt, kun je er binnen 12 tot 48 uur al minder last van hebben.
Masseer het gevoelige gebied, vooral tijdens het voeden of kolven, om de verstopping te helpen opheffen. Druk zachtjes een warm washandje tegen je borst, of neem ter verlichting van het ongemak vóór het voeden een warm bad of warme douche.
De kans op pijnlijke en beschadigde tepels neemt toe. Tweederde van de moeders heeft op zijn minst lichte symptomen van stuwing in de kraamweek. Een enkele keer kan stuwing zo ernstig zijn dat borstvoeding in gevaar komt. Dit is vaak het gevolg van niet goed beleid rond borstvoeding.
Wanneer je de baby te weinig aanlegt
Wanneer de borsten niet of nauwelijks leeggedronken worden gaat deze zich ophopen in de borst waardoor de pathologische stuwing kan ontstaan. Dit kan leiden tot een verstopping van de melkkanalen en ervoor zorgen dat de borsten gaan ontsteken.
De productie van melk kan jaren doorgaan als het kind borstvoeding blijft krijgen. De totale productie neemt echter vaak af na zes a zeven maanden omdat dan meestal met de introductie van vast voedsel wordt gestart waardoor de baby minder moedermelk nodig heeft en dus ook minder (vaak) wil drinken.