Als er onenigheid ontstaat bij de verdeling van de inboedel, is het belangrijk dat de erfgenamen met elkaar blijven praten en elkaar vragen stellen. Ruzies omtrent de erfenis vertragen de afwikkeling. Als erfgenamen bereid zijn om wat water bij de wijn te doen, kunnen problemen veel sneller worden opgelost.
Kan een erfgenaam de verdeling van een erfenis tegenhouden? In principe niet. Alle erfgenamen moeten namelijk meewerken aan het afhandelen van een erfenis. Is er toch een erfgenaam die weigert mee te werken en daardoor de verdeling van de erfenis tegenhoudt, dan kun je de kantonrechter inschakelen.
Als een erfgenaam niet wenst mee te werken, dan kan de rechter worden gevraagd de verdeling van de nalatenschap vast te stellen. De rechter gaat dan bepalen wie welke goederen krijgt en welke overbedelingsvorderingen betaald moeten worden.
Als jullie het onderling niet eens kunnen worden over de verdeling, kan iedere erfgenaam bij de rechter een verdeling afdwingen. Niet verdelen is geen optie. Uiteindelijk zal de nalatenschap toch echt afgewikkeld moeten worden.
Rechtbank heeft meer informatie over erfenissen
In een openbaar boedelregister staan bijvoorbeeld: gegevens over het ongedaan maken van de wettelijke verdeling door de langstlevende echtgenoot; verklaringen van erfgenamen die de erfenis hebben aanvaard of hebben verworpen; de aanwijzing van een boedelnotaris.
Hoeveel tijd dat is, verschilt sterk per nalatenschap. In een vrij overzichtelijke situatie duurt de afwikkeling al snel ruim een jaar. In ingewikkelde omstandigheden kan dit ook oplopen tot meerdere jaren. Pas na afwikkeling van de nalatenschap kan de erfenis verdeeld worden onder de erfgenamen.
Een notaris stelt een testament op. Die kost gemiddeld 280 euro per uur, een goedkopere 150 euro per uur. Voor het opstellen, maken en afronden van een testament wordt drie uur berekend. Bij een complexer testament kan de rekening verder oplopen.
In principe geen notaris nodig
In beginsel zijn het de erfgenamen zelf die gezamenlijk verdelen, tenzij er een executeur-afwikkelingsbewindvoerder (ook wel drie sterren executeur genoemd) is die op grond van het testament bevoegd is om zelfstandig te verdelen.
Over de nalatenschap moet je namelijk in de meeste gevallen belasting afdragen. Daarna moeten alle rekeningen betaald worden, bijvoorbeeld voor de notaris, de executeur en eventuele rechtbankkosten. Het geld dat overblijft, wordt vervolgens uitbetaald aan de erfgenamen.
De woning in een erfenis kan alleen verkocht worden als alle erfgenamen meewerken. Als er één erfgenaam weigert dan kan je die dwingen. Dat kan via de kantonrechter of zelf met een brief. Kijk wel uit met je termijn van levering.
U kunt het boedelregister kosteloos inzien. Dit doet u bij de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene. Uw verzoek om inzage moet betrekking hebben op een bepaalde erfenis.
Een erfgenaam heeft op grond van artikel 4:190 BW drie keuzemogelijkheden: hij kan de nalatenschap zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden (onder voorrecht van boedelbeschrijving) of verwerpen. Deze keuze kan een erfgenaam op verschillende manieren maken.
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).
Beslis binnen 3 maanden en 40 dagen. Heb je de knoop niet doorgehakt na deze termijn, dan kan een schuldeiser van de overledene jou dagvaarden om jou te dwingen een keuze te maken. Als je dan nog altijd niet beslist of niet opdaagt voor de rechter, dan gaat men ervan uit dat je de erfenis zuiver aanvaardt.
Deze werkzaamheden rond een erfenis kunnen enige tijd in beslag nemen. Dit kan enkele maanden tot enkele jaren duren. Op elk moment kunnen de erfgenamen evenwel een akkoord sluiten over de verdeling van de erfenis.
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Daar zit een volgorde in. De eerste groep zijn je echtgenoot en je kinderen. Heb je die niet, dan je ouders en broers en zussen.
De overledene kan in zijn testament bepalen dat de executeur een vergoeding krijgt. Of dat er geen vergoeding is. Als er niets in het testament staat, krijgt de executeur 1 procent van de waarde van de nalatenschap op het moment van het overlijden.
Het is slim iemand een volmacht te geven om de lopende zaken te regelen. Dat kan een erfgenaam zijn, maar ook iemand die onafhankelijk is, bijvoorbeeld de notaris. De notaris legt in een verklaring van erfrecht vast wie de gevol machtigde is. Meld zo snel mogelijk het overlijden bij de bank van de overledene.
Indien de overledene alleenstaand was en er niemand in de woning blijft wonen zal de woning ontruimd moeten worden. Vaak zullen de erfgenamen bepaalde zaken die tot de inboedel behoren willen erven. Het kastje van oma, de antieke klok, maar ook sieraden en tafelzilver behoren tot de inboedel.
De waarde van de nalatenschap is kortgezegd de bezittingen minus de schulden. Ook ondernemingsvermogen telt mee. Als waarde telt de waarde direct na het overlijden. De wet bepaalt wat schulden van de nalatenschap zijn.
De wet schrijft voor dat 'in beginsel de werkelijke waarde van de inboedel door de erfgenamen bij hun verkrijging worden opgeteld'. Bij de erfbelasting is dus het uitgangspunt dat de economische waarde van de inboedel van toepassing is. Met andere woorden, het bedrag dat de hoogste bieder ervoor geeft.
Erfbelasting is een belasting die u betaalt als u een erfenis ontvangt, of een legaat. De belasting zelf is niet aftrekbaar in de inkomstenbelasting, dat wil zeggen: het is geen aftrekpost.
Degene die de opdracht geeft voor de uitvaart is verantwoordelijk voor de betaling. Als er genoeg geld in de nalatenschap is, kan de rekening daarvan worden betaald.
Wanneer je naar een notaris gaat na overlijden bepaal je zelf. Er is hiervoor geen regel die bepaalt hoe snel je die moet inschakelen. Het is verstandig om dit zo snel mogelijk te doen. Zeker in het begin, tijdens de rouwperiode, kan de notaris je veel financiële en juridische zaken uit handen nemen.