Beheers de conflicten
Maak zo min mogelijk ruzie. Als je toch ruzie hebt gehad, laat je kinderen dan zien dat je in staat bent om je onderlinge conflicten op te lossen. Praat erover dat het weer is opgelost. Langdurige conflicten na de scheiding zijn de belangrijkste oorzaak van loyaliteitsconflicten.
Een kind kan terecht komen in een loyaliteitsconflict. Simpel uitgelegd is een loyaliteitsconflict een situatie waarin een kind niet kan of wil kiezen tussen twee personen of hun wensen. Bij een scheiding wil een kind in feite trouw zijn en blijven aan beide ouders.
Bij gespleten loyaliteit kan een kind zich niet loyaal voelen aan de ene ouder, zonder zich niet-loyaal te voelen aan de andere ouder.
In de rechtspraak, maar ook zeker in de media, wordt er steeds vaker gesproken over de termen ouderverstoting, ouderonthechting en parental alienation. Daar worden situaties mee bedoeld waarin een kind aangeeft minder of geen contact te willen met één van de ouders na scheiding.
Gedrag van de controlerende ouder:
Uitsluitende negatieve informatie over de andere ouder delen met het kind. Met smoesjes het contact tussen het kind en de andere ouder beperken. Niet of moeizaam nakomen van de (gerechtelijke) contactregeling. Ex-partner niet informeren over het welzijn en de ontwikkeling van het kind.
Ouderverstoting heet ook wel oudervervreemding of Parental Alienation Syndrome (PAS) genoemd en is eigenlijk een vorm van kindermishandeling. Een kind dat te maken krijgt met ouderverstoting kan hier vaak levenslang last van houden.
Kenmerken. Wanneer er te veel van een jeugdige gevraagd wordt en de jeugdige daar te weinig voor terugkrijgt van zijn ouders, kan in extreme gevallen sprake zijn van parentificatie. Parentificatie wil zeggen dat een jeugdige langdurig de rol van ouder op zich neemt met de bijbehorende taken en verantwoordelijkheden.
Van ouderverstoting is sprake als een kind een ouder, waarmee het kind voorheen een goede relatie had niet meer wil zien. Ouderverstoting is onderdeel van het beëindigen van de relatie tussen ouders. Soms manifesteert ouderverstoting zich pas jaren na de feitelijke scheiding.
Het is verwarrend en dit gevoel maakt een kind angstig, onzeker en het doet een kind verdriet. Het kind krijgt het gevoel dat hij/zij moet kiezen tussen zijn/haar ouders. Dit kan voelen als het verraden van één van de ouders, alsof ze een ouder in de steek laten.
Wat zijn de gevolgen van parentificatie
Depressie, burn-out, angststoornissen, gebrek aan zelfvertrouwen of zelfs persoonlijkheidsstoornissen kunnen het gevolg zijn van parentificatie. Het is van essentieel belang om parentificatie los te laten om hiervan te kunnen herstellen.
Let niet alleen op je woorden, maar ook op je intonatie, je manier van doen en je lichaamstaal. Gun je kind dat hij het leuk heeft bij de andere ouder. Gun je kind dat hij van de andere ouder houdt. Toon hem dat je blij bent als hij het leuk heeft gehad bij de andere ouder.
Het houdt in dat men zich houdt aan afspraken die gemaakt zijn, en het vertrouwen van een ander niet schaadt. Vooral als iemand de afspraken nakomt, terwijl de ander het niet kan controleren of hij daadwerkelijk de afspraak na is gekomen, spreken we van oprechte loyaliteit. Trouw en eerlijk zijn valt er ook onder.
Met horizontale loyaliteit worden gekozen relaties bedoeld zoals die met je partner, je vrienden en collega's op het werk. Met die mensen hebben we, als de band in balans is, symmetrische relaties. De ene keer doen we iets voor iemand en de andere keer doet diegene weer iets voor ons. Zo blijft de relatie goed.
Loyaal betekent dat je trouw bent. Je kunt loyaal zijn aan iemand (een persoon) bijvoorbeeld in jouw privé-omgeving (partner, ouders of kinderen) maar jouw loyaliteit kan zich ook uiten aan de organisatie waar je werkt (organisatieloyaliteit), aan jouw klanten, aan jouw baas of aan jezelf.
De raad adviseert berusting in de situatie om het kind (en de situatie) rust te geven. De raad adviseert het kind uit huis te plaatsen bij de verstoten ouder (of mogelijk eerst bij een derde, terwijl hulpverlening de band tussen het kind en de verstoten ouder tracht te herstellen).
Het gebrek aan contact tussen het kind en zijn ouder [1]
In het Engels noemt men dit het PAS syndrome (Parental Alienation Syndrome). In de praktijk is het PAS syndroom een gecontesteerd begrip en het syndroom is dan ook niet als dusdanig psychologisch erkend door de American Psychiatric Association.
Accepteer de keuze van je kind, en zeg tegen je kind dat het goed is. Geef je kind het gevoel en de boodschap mee dat je van hem/haar houdt. Maak duidelijk dat je kind altijd welkom is bij je. Geef je kind het gevoel dat hij/zij bij jou terecht kan en altijd naar je toe mag komen.
Slachtoffers van emotionele verwaarlozing en mishandeling hebben meer moeite om veilige, gezonde en liefhebbende relaties met anderen aan te gaan en kampen met een negatiever zelfbeeld. Ze zijn extra gevoelig voor sociale dreiging, uitsluiting en afwijzing.
1) Een gezonde ouder-kindrelatie verschaft de jeugdige doorgaans fysieke en emotionele veiligheid en geborgenheid: de ouder fungeert in de relatie als veilige basis van waaruit het kind de omgeving kan verkennen en waarop het altijd kan terugvallen.
Als een kind roept dat hij niet meer naar de andere ouder wil gaan, besef dan dat dit in de regel niet in het belang van het kind is. Echter, als een kind roept dat hij of zij niet meer naar de andere ouder wil, moet dit wel serieus genomen worden. Het kind laat door deze roep zien dat er iets aan de hand is.
Dit kan bij de kinderen leiden tot een laag zelfbeeld, verwarring, een identiteitscrisis, angsten, depressie en alcohol- of drugsmisbruik. Niet alleen bij de kinderen, ook bij ouders heeft ouderverstoting grote gevolgen. De buitengesloten ouder heeft soms jarenlang geen contact meer met de kinderen.
De gevolgen van PAS kunnen voor het kind zeer ernstig zijn, van kleinere psychische klachten tot depressie, identiteitsproblemen, het niet kunnen aangaan van eigen relaties, angst, depressie, drugs- of alcoholmisbruik, valse inschattingen van de werkelijkheid, verwarring, laag zelfbeeld.