Voor de meeste schimmels zijn temperaturen tussen 4 en 40 ˚C en een relatief vochtgehalte in de lucht van 70 tot 100% optimaal. Hoe vochtiger het materiaal hoe sneller de meeste schimmels groeien.
Vooral in zachte etenswaren, zoals brood, gaat de verspreiding van schimmels sneller en zijn ze onzichtbaarder dan je denkt. Bij harde etenswaren kun je vaak een stukje schimmel nog wel wegsnijden, maar voor brood, een potje jam of appelmoes geldt dat helaas niet, zegt het Voedingscentrum.
Ontstaan van beschimmeling. Schimmels planten zich voort via sporen, die door de lucht worden verspreid. Schimmelsporen zijn overal aanwezig en kunnen zich op alle plaatsen waar de omstandigheden zich daartoe lenen ontwikkelen tot beschimmeling. Vocht is daarvoor cruciaal.
Omdat warme lucht sneller stijgt dan koude lucht, zal de waterdamp stijgen en zich vasthechten aan de koude oppervlakken waarmee het in aanraking komt. Bij onvoldoende ventilatie zullen deze oppervlakken nooit kunnen opdrogen, steeds vochtig blijven en zo de ideale voedingsbodem vormen voor schimmels en schimmelsporen.
Schimmels houden niet van frisse lucht, maar wel van vochtige plekken. Check daarom of je voldoende lucht tegen vochtproblemen. Oudere huizen hebben meestal alleen natuurlijke ventilatie en huizen vanaf 1975 vaak mechanische ventilatie.
Azijn is een zuur dat de meeste schimmelsoorten meteen dood. Voor hardnekkige schimmels is dit echter lastig. Bleekwater heeft dezelfde functie en doodt ook schimmels. De dampen van bleekwater zijn echter gevaarlijk als je ze inhaleert en het bleekwater tast bepaalde materialen aan.
In droog, poreus voedsel kunnen schimmels en bacteriën zich razendsnel verspreiden, waardoor het verstandig is om het weg te gooien zodra u ook maar een klein stipje schimmel ziet. Kliekjes van vlees, stoofschotels, aardappelen, rijst of pasta kunt u het best links laten liggen zodra u hier schimmel op ziet.
Er zijn schimmels, die nuttig zijn en niet schadelijk, zoals de blauwe aders in de blauwschimmelkazen. Maar ook eetbare paddenstoelen zoals champignons en truffels zijn schimmels. Sommige schimmels kunnen gifstoffen produceren ( mycotoxines).
Schimmels planten zich voort door middel van sporen. Dit zijn microscopische deeltjes die door de lucht vervoerd worden. Om tot nieuwe schimmels uit te groeien zijn voldoende vocht, een geschikte temperatuur en voedingsbodem (organisch, vaak houtachtig, cellulosehoudend materiaal) essentiële voorwaarden.
Beschimmeld brood is in zijn geheel niet meer te eten. Gooi het brood direct weg om verdere verspreiding van schimmelsporen te voorkomen. Groene of zwarte broodschimmel bederft het brood, maar is niet gevaarlijk.
Vooral de zwarte schimmel (Stachybotrys chartarum) vormt een gevaar omdat deze specifieke schimmel een hoge concentratie mycotoxine kan verspreiden. Mycotoxine komt in vele schimmelsoorten voor en is schadelijker naarmate de concentratie ervan hoger is. Ze kunnen ook huidirritaties en jeuk veroorzaken.
Gezondheidsklachten door vocht en schimmels
Schimmels kunnen gezondheidsklachten veroorzaken en ze kunnen astma en andere luchtwegklachten verergeren. Door schimmels kun je last krijgen van: keelpijn. niezen en hoesten.
De meeste schimmels zullen eigenlijk sterven bij elke temperatuur boven de 140 graden Fahrenheit (60 graden Celsius). Dit is een temperatuur die veel wasmachines kunnen bereiken. Dus je kunt warm water gebruiken om schimmel te doden.
Schimmelsporen zijn overal in huis aanwezig maar alleen in vochtige, slecht geventileerde ruimtes zullen ze tot ontwikkeling komen. Denk maar aan een slaapkamer die niet voldoende geventileerd is. Daar gaat woonvocht namelijk condenseren tegen koude oppervlakken, zoals muren en plafonds.
Yuk, schimmel
Maar maak je geen zorgen: het doorslikken van schimmel zal je lichaam waarschijnlijk niet schaden. Het meest vreselijke deel is waarschijnlijk het besef dat je schimmel hebt gegeten.
Meer dan de helft van de schimmels leeft van en op volledig dood organisch materiaal, zoals dode planten en dieren. Veel schimmels zijn hierin gespecialiseerd en ruimen specifieke resten op. De soorten die met de afbraak beginnen verteren het materiaal meestal maar gedeeltelijk.
Bij beschimmeld zacht fruit, zoals een framboos of pruim, geldt dat niet. Door het hoge vochtgehalte in zacht fruit verspreidt schimmel zich daar razendsnel.
Welk brood schimmelt het snelst? Nat brood schimmelt ongeveer 4 keer sneller dan droog brood. Door de hoge vochtigheid van het natte brood zullen schimmels sneller ontstaan en groeien.
Een niet-gaar product is vochtiger en daarmee vatbaarder voor schimmels. Het product is te warm verpakt. Door het brood warm te verpakken ontstaat er stoom in de (plastic) verpakking. Deze warme, vochtige lucht is een goede broedplaats voor schimmels om zich voort te kunnen planten.
Kijk hoe de schimmel groeit.
Het zou ongeveer zeven tot tien dagen moeten duren voordat je een aanzienlijke hoeveelheid schimmel op het brood ziet zitten. Het kan zijn dat je na vijf dagen al schimmel ziet, afhankelijk van de broodsoort die je gebruikt.
Tip: Je kunt azijn ook gebruiken om schimmelvlekken in de badkamer te voorkomen. Het is namelijk bekend dat azijn 82% van de schimmelsoorten doodt. Hierdoor is azijn een middel bij uitstek om schimmel in de badkamer te voorkomen.
De werking van alcohol heeft beperkingen
Het is niet werkzaam tegen bacteriesporen noch tegen schimmelsporen. Sporen van bacteriën zijn bijzonder lastig te elimineren. Zelfs bij sterilisatie in een droge autoclaaf met temperaturen boven 132 C gedurende 10 minuten kunnen heel soms bacteriesporen overleven.
Schimmel verwijderen met bleekwater
Vul een plantenspuit voor de helft met water en de helft met bleekwater (javel). Spuit het op de schimmelvlekken en laat even intrekken. Wrijf de schimmelvlekken weg met een spons of doek. Voor hardnekkige schimmelvlekken moet dit een paar keer herhaald worden.