Een zelfbeeld ontstaat in de loop van je leven door de ervaringen die je meemaakt, de omgeving waarin je opgroeit en de mensen waar je mee opgroeit. Als deze ervaringen negatief zijn geweest, omdat je bijvoorbeeld bent gepest of vaak bent buitengesloten, ontwikkel je hiermee vaak een negatief of laag zelfbeeld.
Je voelt je erg onzeker, hebt weinig vertrouwen in jezelf en dat dingen je gaan lukken. Je bent niet trots op jezelf, je haalt jezelf steeds naar beneden. Als iets wel goed is gegaan, heb je de neiging om dit succes te verkleinen (het komt niet door jouw handelen, maar door anderen).
De meest gebruikte therapie bij onzekerheid en een negatief zelfbeeld is cognitieve gedragstherapie. Cognitieve gedragstherapie richt zich op het veranderen van (onrealistische) negatieve denk- en gedragspatronen die je onzekerheid en lage zelfbeeld in stand houden.
Onzekerheid komt door een laag zelfvertrouwen. Iedereen twijfelt wel eens ergens over, maar soms kan het erg in de weg zitten. Als je onzeker bent, twijfel je. Je kan twijfelen over een beslissing.
Iemand die onzeker is twijfelt heel erg, heeft een negatief zelfbeeld en heeft weinig zelfvertrouwen. Onzeker zijn kan over van alles en is daarom een breed begrip. Onzekerheid heeft veel invloed op je leven, dusdanig dat je er overspannen van kunt raken en het je dagelijks veel energie kost.
Als je bijvoorbeeld erg beschermd bent opgevoed, kan het zijn dat het zelfvertrouwen zich niet genoeg ontwikkelt. Ook als je veel kritiek gekregen hebt op je gedrag of prestaties, of als je gepest bent, kan je zelfvertrouwen afnemen of zich niet genoeg ontwikkelen.
Onzekerheid kan worden veroorzaakt door lichamelijke, sociale, financiële en emotionele factoren en angst. Iemands persoonlijkheid en verleden hebben veel invloed op iemands zelfbeeld.
Een zelfbeeld ontstaat door wat je hebt meegemaakt en wat anderen over je zeggen. Positieve en negatieve ervaringen vormen een zelfbeeld. Als je vroeger nooit werd uitgenodigd voor feestjes, denk je misschien dat je saai of onbelangrijk bent.
De angst dat een ander iets krijgt wat hij of zij volgens jou niet zou mogen krijgen, vervang je door in gedachten jezelf en die ander te overstelpen met cadeaus, mooie eigenschappen en mensen. Oefen dit serieus. Want het verandert je mindset en maakt je minder vatbaar voor jaloezie!
Als iemand een voortdurende onvrede met een (specifiek) deel van het lichaam heeft en het belemmert het dagelijks functioneren, dan wordt dit ook wel body dysmorphic disorder (BDD) oftewel ingebeelde lelijkheid genoemd.
Zelfvertrouwen is, zoals het woord al zegt, het vertrouwen dat je in jezelf hebt. Het is een realistische kijk op je eigen kunnen; het vertrouwen dat je zelf taken en hindernissen aankunt. In de positieve psychologie is de theorie dat zelfvertrouwen een balans is tussen vaardigheid en waardigheid.
Het is een thema dat bij veel mensen speelt: je niet goed genoeg voelen. Oorzaken hiervoor kunnen vanuit diverse hoeken komen. Iemand kan te maken hebben met trauma's uit het verleden of lijden onder de hoge verwachtingen die vanuit het werk of de omgeving.