Maar vaak is dit precies wat we nodig hebben: rust en acceptatie. Haal een paar keer diep adem. Accepteer dat je er doorheen zit. Zie de situatie zoals het nu is, en omarm deze realiteit: je zit er doorheen, je worstelt, je vindt het moeilijk, je ervaart zorgen en negatieve gedachten – het is oké.
Geef jezelf en zetje
Laat je gedachten voor wat ze zijn en ga wat doen, het maakt niet uit wat maar kom in beweging en zoek afleiding. Echt, je bent niet je gedachten. Blijf niet wachten totdat je gedachten je weer met rust laten en je je weer beter voelt. Soms is iets doen, de beste oplossing.
Zelfzorg is eigenlijk de beste oplossing tegen uitputting. Denk hierbij aan het juiste slaapritme, gezond eten, tijdig rust nemen en voldoende beweging. Zelfzorg is natuurlijk belangrijk voor iedereen. Maar zeker wanneer je uitgeput bent is het van groot belang maar niet altijd gemakkelijk toe te passen in je leven.
Moeheid komt meestal door slaapproblemen. Maar ook psychische of lichamelijke oorzaken zijn mogelijk. Psychische oorzaken hebben te maken met hoe u zich voelt en waar u aan denkt. Lichamelijke oorzaken hebben te maken met wat u aan uw lijf voelt (jeuk, pijn) en met allerlei ziekten.
Je kunt je grieperig voelen, last hebben van slapeloosheid, trillerig zijn, geen eetlust meer hebben of een totaal gebrek aan levenslust en vreugde voelen. Ook voel je je leeg, je hebt last van een negatief zelfbeeld en alles is je eigenlijk constant teveel.
In de eerste plaats geeft chronische stress een verhoogd risico op hart- en vaatproblemen. Eerst raakt namelijk de vethuishouding verstoord en de bloeddruk verhoogd, wat kan leiden tot aderverkalking en trombose, en dus een verhoogde kans op een hart- of herseninfarct.
Als je snel emotioneel bent en meer huilt dan normaal is het belangrijk om de tranen toe te laten omdat elke traan cortisol afscheidt. Dit heeft als gevolg dat het cortisol niveau daalt en weer in balans komt waardoor spanning in je lichaam afneemt.
Om stress en mentale uitputting tegen te gaan, is het namelijk belangrijk om de Hippocampus en de frontale lob te stimuleren. En dit gebeurt onder andere door beweging, het luisteren van muziek en genoeg slaap, zoals hij uitlegt in dit interessante mini-college.
Burn-out: Fysieke en/of mentale instorting (fase 12)
Er komt helaas niets meer uit je. Al je plannen zijn omgevallen. Het leven dat je hebt opgebouwd stelt niets meer voor. Je ziet de zin en het nut van het leven niet meer in en je kunt zelfs zelfmoordgedachten hebben.
Iemand met burn-out klachten heeft last van de volgende drie kenmerken: Spanningsklachten, zoals: lichamelijke vermoeidheid, concentratieproblemen, geheugenproblemen, onrustig slapen, piekeren en/of een gejaagd gevoel. Verliezen van grip op de situatie en een gevoel van machteloosheid.
Psychologische stressoren zijn situaties, opmerkingen, personen of gebeurtenissen die je negatief of bedreigend opvat.
Gewichtsverlies door stress
Door stress kan je jouw eetlust bijvoorbeeld verliezen, waardoor het mogelijk is dat je afvalt. Dit kan gebeuren om verschillende redenen: Je stofwisseling versnelt. Door het cortisol en de verhoogde adrenaline in je lichaam word je stofwisseling versnelt en gaat je hartslag omhoog.
Stress is niet per definitie ongezond. Je hebt een bepaalde mate van stress nodig om goed te kunnen functioneren. Gezonde stress is de spanning die je voelt voor een examen, optreden, sollicitatiegesprek of andere spannende gebeurtenis. Stress zorgt ervoor dat je extra alert kunt reageren en geconcentreerd kunt werken.
Stress kan leiden tot psychische klachten zoals slaapproblemen en moeheid, somberheid en psychose. Ook kan je last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel, een hoge bloeddruk en veel zweten. Dit zijn signalen dat de stress te veel wordt of te lang duurt.
Een burn-out lichtzinnig afdoen als pure uitputting of een tijdelijke labiele gemoedstoestand is gevaarlijk. Iemand met klachten moet altijd zorgvuldig onderzocht worden en zo snel mogelijk behandeld. Anders dreigen er ernstiger problemen.
Bij fysieke oorzaken kun je denken aan te weinig slaap, een ongezond voedingspatroon, of misschien een gezondheidsprobleem. Mentale en emotionele problemen als onrust thuis, moeite op werk, veel piekeren of sub-assertiviteit kunnen ook erg veel energie kosten die jou op termijn lusteloos maken.
Een burn-out gaat niet vanzelf over. Vaak is professionele hulp noodzakelijk. Zoek tijdig hulp anders kunnen klachten verergeren.
Burn-out en depressie zijn totaal verschillend
De symptomen van burn-out zijn: lichamelijke en geestelijke uitputting. Bij depressie is dat uitzichtloosheid, suïcidale gedachten, het leven letterlijk minder kleurrijk zien, het gevoel dat een zwarte deken over je heen ligt.
Burn-out kenmerkt zich door zowel lichamelijke, psychische als sociale klachten die gepaard gaan met een verminderd gevoel van eigenwaarde op het werk. Het is geen ziekte, maar een syndroom. Dat wil zeggen dat burn-out zich uit door klachten op verschillende vlakken. Het is een langzaam en sluipend proces.
De eerste herstelfase duurt gemiddeld 3 weken, de tweede 3 tot 6 weken en de derde 6 weken. In totaal ben je dus al snel 12 tot 15 weken bezig om te herstellen. Belangrijk om op te merken is dat de totale herstelduur per persoon sterk kan verschillen.
Voor mensen met chronische slaapproblemen is het normaal om te moe te zijn om te slapen. Op zo'n moment heeft het lichaam enorm veel achterstallig werk te doen en is de geest overprikkeld. Je hebt dan dringend rust nodig maar kunt niet genoeg ontspannen om in slaap te vallen.
Iedereen kan zich moe voelen, hetzij na een lange werkdag, hetzij na een intense sportactiviteit. Moeheid hoeft daarom niet per se abnormaal te zijn. Het is een signaal van je lichaam dat je nood hebt aan een vorm van herstel. Dit herstel kan zowel psychisch als fysiek zijn.