Zodra u een snijwond of schaafwond krijgt, begint uw lichaam met het genezen van de wond. Witte bloedcellen vallen bacteriën aan die infecties veroorzaken. Rode bloedcellen, fibrine en bloedplaatjes vormen een prop over de wond heen. En binnen de kortste keren vormt zich een korst.
Voor het genezen van een wond worden de cellen in de huid geactiveerd en de bloedplaatjes in het bloed gaan zich vermenigvuldigen. Het bloed wat vrij is gekomen gaat stollen om op de huid een beschermende korst te vormen om de wond meteen te dichten. Onder deze korst werkt de huid hard om extra huidcellen aan te maken.
Een korst is een harde buitenkant om iets heen dat zachter is. Bij iets dat gebakken is, wordt de korst veroorzaakt door het bakproces. Korst kan verwijzen naar: Aardkorst, de buitenste laag van de vaste Aarde, die bestaat uit gesteenten met een relatief lage dichtheid en rijk in silica (SiO2)
Wellicht vraag je je af hoelang wondgenezing duurt. Wij hebben het antwoord: het genezingsproces duurt bij kleine wonden meestal tussen de 24 en 72 uur. Wondgenezing bestaat uit 5 verschillende fasen. In de eerste fase, wanneer de wond ontstaat, zorgt de bloedstolling voor een tijdelijke afsluiting van de wond.
Een snelle en ongestoorde genezing vindt dus altijd plaats onder een pleister, een steriel wondverband of een kompres. Dat inzicht ligt ook aan de basis van het principe van vochtige wondgenezing. Niet in de droge lucht, maar juist in een vochtig milieu kan nieuw huidweefsel zich makkelijker vormen.
Iedereen denkt dat een wond een korst nodig heeft om mooi te genezen. Een zogezegde volkswijsheid die echter niet blijkt te kloppen. Een korst vertraagt de wondheling, vergroot het risico op littekens, biedt geen bescherming tegen infecties en beperkt de beweeglijkheid van de huid.
Zowel in de literatuur als in de praktijk is het advies om wonden niet bloot te stellen aan uv-licht in de genezingsperiode, vanwege de kans op huidkanker, vertraagde wondgenezing of littekenvorming en hyperpigmentatie (Wiemer 1983, Rennekampff 2010, Due 2007).
Vaseline. Gebruik minstens 5 dagen lang vaseline om de gewonde huid vochtig te houden. Vaseline voorkomt dat de wond uitdroogt; uit onderzoek is gebleken dat die droogte juist weefselschade en dus een vertraagde wondgenezing veroorzaakt.
Het jeukende gevoel geeft aan dat het genezingsproces aan de gang is. Een jeukende wond ontstaat doordat er tijdens de wondgenezing een vochttekort ontstaat rondom de wond.
Zit er een korst op dan kun je deze soepel houden door er vaseline op te smeren. Smeer geen vaseline op een open wond. Als dit niet praktisch is (bijvoorbeeld in verband met kleding) en bij diepere schaafwonden kun je de schaafwond afdekken met metaline of ander niet aan de wond klevend verband.
Het is uiteraard afhankelijk van de beschadiging hoe lang het huidherstel duurt. Een kleine beschadiging aan de bovenste huidlaag kan zich in 5 dagen goed herstellen, mits de huid optimaal wordt gehydrateerd.
Acute wonden (bijvoorbeeld: brandwonden, snijwonden, schaafwonden, enz.) genezen over het algemeen sneller (tussen 2 en 4 weken ongeveer) dan chronische wonden. Chronische wonden worden echter vaak in verband gebracht met een onderliggende lijden, zoals diabetes, veneuze of arteriële insufficiëntie.
Kleine of complexe wond sneller genezen
Wilt u deze wondjes sneller laten genezen? Houd de wond schoon en bedek het eventueel met een pleister of gaasverband. Bij een complexe of open wond kan genezing langer duren.
Breng een wondzalf aan voor het versnellen van het herstel. Onderzoek heeft aangetoond dat vocht in de huid de natuurlijke genezing versnelt. Dit laagje vocht beschermt de wond tegen vuil en voorkomt uitdroging en dus ook korstjes. Korstjes zijn gestold bloed wat de genezing vertraagd.
Een chirurgische wond kun je na de operatie gewoon verzorgen met een beetje vaseline. Dat is vet, trekt nauwelijks in de huid en daardoor blijft je huid lang soepel. Op die manier laat je wonden en littekens het beste en comfortabel genezen.
Wanneer de bedekkende opperhuid direct na het sluiten van de wond weer de volle dikte bereikt, is nog goed te zien dat het onderliggende weefsel nog rood, dik en stug is. Het granulatieweefsel dat de lederhuid vervangt, moet nog verder uitrijpen tot een dun, soepel en wit bindweefsel.
„Met het verwijderen van de korst kun je ook de helende huid meenemen.” Je wéét dat je er beter kunt afblijven, en toch doe je het: even lekker krabben aan een jeukend korstje. Alleen: vaak krab je dan het wondje open en ontstaat er een nieuw jeukend korstje.
Zwarte wond
Zwart betekent dat zich in de wond dood (necrotisch) weefsel bevindt. Het hoeft niet altijd zwart te zijn maar kan ook een bruine, grijze of gele kleur hebben. Dit dode weefsel houdt de wondgenezing tegen. Het is daarom goed om dit uit de wond te halen.
Jeuk kan uw dagelijkse leven ingrijpend beïnvloeden. Krabben kan even helpen om de jeuk te verminderen. Maar door veel te krabben kan uw huid kapot gaan, uw huidaandoening verergeren en de jeuk toenemen. Zo ontstaat een vicieuze cirkel van jeuk - krabben - jeuk.
Goed voor droge huid, littekens.
In principe moet je daarom verband dagelijks verschonen. Zeker in het begin en bij een wond die nog niet helemaal dicht is. Heeft zich overal op de wond al een korst gevormd, dan zou je om de dag of drie keer per week kunnen verschonen.
Het litteken kan verkleuren
Je litteken kan verkleuren door de zon. En dan bedoelen we niet dat 'ie mooi bruin wordt, zoals de rest van je huid. Je litteken kan dan ook niet 'vervagen' in de zon. Integendeel: de kleur wijkt af van de rest van je huid, en wordt daardoor juist opvallender!
Hoelang blijft mijn litteken rood? We benoemden eerder dat een normaal litteken niet lang rood blijft, hooguit een paar weken/maanden (gemiddeld tot 3 maanden). Daarnaast treedt er geen (erge) verdikking op. Wanneer een litteken (fel)rood of paars blijft (langer dan 3 maanden), kan dit duiden op een afwijkend litteken.
Er zijn drie grote risico's die je loopt als je met een litteken in de zon komt: Littekenhuid verbrandt veel sneller dan normale huid. Je loopt een groter risico om huidkanker te krijgen. Te veel zonnestraling kan een blijvende verkleuring veroorzaken.
Veel mensen denken dat het goed is om schaaf-, snij- of andere wonden aan de lucht te laten drogen. Toch is dit niet altijd de beste optie. Het afdekken van je wond is vaak veel effectiever. Met speciale vochtige pleisters zorg je ervoor dat jij snel weer de oude bent.