Fenegriek – anijs, komijn, karwijzaad.
Fenegriek zaad in de keuken
De poedervorm heeft een bittere smaak. Bovendien hebben de hele zaden een mosterdachtige nasmaak. Fenegriekzaad wordt net als het blad in curry's gedaan, maar ook in chutney's. In de Europese keuken dient gemalen zaad van dit kruid ook als vervanger van mosterdzaad in mayonaise.
Alternatief. Een goed alternatief voor komijn is karwij(zaad). De beide zaden lijken veel op elkaar en worden dan ook vaak door elkaar gehaald, het enige verschil is dat karwijzaad krom is en komijnzaad recht. Naast de uiterlijke overeenkomsten heeft karwij ook een gelijkende smaak, waardoor het een goede vervanger is.
Karwijzaad is een stuk scherper en sterker van smaak. Gebruik van dit specerij dus niet te veel. Wil je komijn vervangen door karwij/ kummel, gebruik dan ongeveer de helft van de aangegeven hoeveelheid komijn.
Saffloer is het bekendste alternatief van saffraan en wordt ook wel valse saffraan genoemd. Waar saffraan een intense smaak heeft, smaakt saffloer hooghout wat licht kruidig. Saffloer wordt daarom in plaats van saffraan gebruikt om gerechten een (licht) gele kleur te geven. Dit effect kun je ook met kurkuma krijgen.
Kurkuma wordt ook wel aangeduid als Indiase geelwortel, koenier (Surinaams-Nederlands), koenjit (Nederlands-Indisch), kunyit (Indonesisch). Het werd vroeger ook wel tarmeriek genoemd, hetgeen een anglicisme is, vanaf het Engelse woord turmeric. Vanwege de gele kleur wordt het ook wel Indiase saffraan genoemd.
Saffraan is duur
De belangrijkste reden waarom saffraan duurder is dan andere specerijen, is het feit dat het productieproces van deze specerij niet geautomatiseerd kan worden. Saffraan wordt gewonnen uit de draden / stigma's die zich in de bloemen van saffraan crocus of crocus sativus plant bevinden.
Het zijn specerijen, zaden van twee verschillende planten, beide met een kruidige, anijsachtige, zoete smaak. Kummel is een andere naam voor karwij. Karwijzaad is licht gebogen, terwijl komijnzaden recht zijn.
In Nederland is gemalen komijnzaad ook wel bekend als 'djinten' of 'djintan', een verbastering (of oude schrijfwijze) van de Indonesische naam voor komijn 'jintan'. Komijn wordt vaak verward met karwij.
Kummel is afgeleid van het Duits en is een andere benaming voor karwij, terwijl komijn een ander specerij is met een vergelijkbare smaak. Om de verwarring compleet te maken wordt karwij ook wel wilde komijn genoemd. De smaak van karwij is twee keer zo sterk als van komijn, gebruik de specerij dus met mate.
Komijnpoeder wordt verkregen uit gemalen komijnzaad en voegt een smaak toe aan veel gerechten. Gemalen komijnzaad staat ook wel bekend als djinten. Het is een belangrijk ingrediënt in veel kruidenmixen en wordt gebruikt in Mexicaanse, Thaise, Griekse, Indiase en Arabische gerechten.
Komijn is een specerij waarvan de zaden in de keuken worden gebruikt. Je kunt het herkennen aan de scherpe, bittere smaak met een vleugje pepermunt. Als het zaad verwarmd wordt, geeft het meer smaak af en is het zaad sterker van smaak.
In de oudheid werd fenegriek door vrouwen gebruikt ter bevordering van de borstomvang. De borsten zouden er steviger en voller van worden. Dit komt door de steroïde saponinen die de werking van het hormoon oestrogeen nabootsen. Het lijkt alleen te werken als je van nature een laag oestrogeengehalte hebt.
Fenegriek(zaad) is een tonicum (algemeen versterkend middel), ondersteunt de spijsvertering en heeft onder meer ontstekingsremmende, pijnstillende, antioxidatieve, antimicrobiële, cholesterolverlagende, kankerremmende, anti-obese, antidiabetische, diuretische, neuroprotectieve en maag-, nier- en leverbeschermende ...
Fenegriekzaad wordt gebruikt in ingelegde groenten, chutneys, kerrie mengsels en currypasta's. Even roosteren haalt de bittere smaak eraf. Geweekte zaadjes zijn lekker door een salade. Fenegriek kun je ook laten kiemen of spruiten, net als taugé, op een vochtig schaaltje in het donker.
Komijn wordt vaak verward met karwij, dat ook wel wilde komijn wordt genoemd. De twee kruiden hebben niet alleen bijna dezelfde naam, ze ogen en smaken ook vrijwel hetzelfde: warm, kruidig en anijsachtig. Er is wel verschil: karwij smaakt dubbel zo sterk en is scherper, terwijl komijn wat bitterder is.
Karwijzaad – komijnzaad. Korianderzaad/gemalen koriander – gelijke hoeveelheid karwijzaad, komijn, venkel of een combinatie van de drie. Mosterdzaad (geel en/of bruin) – Wasabi poeder of mierikswortel.
Zowel het zaad als jong blad kan in de keuken gebruikt worden. Jong blad smaakt erg lekker in een gemengde salade, kruidensauzen en in groene soep bijvoorbeeld met zevenblad en spinazie. In vele oude inmaakrecepten, zoals voor de inmaak van zuurkool wordt karwij gebruikt. Trouwens ook om likeuren hun smaak te geven.
Karwijzaad is rijk aan vezels en onverzadigde vetzuren zoals omega-3 en omega-6. Onverzadigde vetzuren zijn nodig om ontstekingen te remmen, hartziektes te voorkomen en het cholesterol te verlagen. Karwijzaad bevat ook flavonoïden zoals caroteen, luteïne, cryptoxanthine en zeaxanthine.
Saffraan is het duurste specerij ter wereld.
Saffraan komt van de stamper van een mooie paarse krokus die vooral groeit in Iran, maar ook in Marokko, Spanje, Griekenland en India. Voor 1 kg saffraan moet je twee voetbalvelden vol krokussen hebben! Dat verklaart meteen waarom saffraan absoluut de duurste specerij ter wereld is.
Tips om zelf saffraan te kweken
Onkruid gaat met veel voeding en vocht lopen die essentieel zijn voor de krokussen. Goed doorlatende grond is ook belangrijk en niet te veel dierlijke mest. De bollen mogen ook best diep de grond in. Zo maken ze langere stengels aan en krijg je grotere stampers.