Bij een botscan maken we beelden van uw skelet, dus van uw botten en gewrichten. Op deze beelden kunnen we mogelijke afwijkingen zien. Een botscan heet ook wel een skeletscintigrafie. Voor de scan gebruiken we een gammacamera en een klein beetje radioactieve vloeistof.
Met een botscan kunnen eventuele goedaardige (bijvoorbeeld artrose (ook wel gewrichtsslijtage genoemd), ontstekingen of botbreuken) of kwaadaardige aandoeningen (zoals metastasen/uitzaaiingen en tumoren) van bot en gewricht opgespoord worden.
Bij ontstekingen maken we soms onmiddellijk na de inspuiting al een 'korte' foto (gedurende een 5-tal minuten) om de doorbloeding in kaart te brengen. Voor het uitvoeren van de rest van de scintigrafie dient er twee tot zes uur gewacht te worden tot de toegediende stof opgenomen is in het skelet.
De straling wordt opgevangen met een 'gammacamera', waardoor een beeld van het skelet ontstaat. Als er grotere botactiviteit is wordt meer straling opgevangen en ontstaan er donkere plekken op de botfoto (ofwel het scintigram). Deze kunnen bijvoorbeeld wijzen op oude breuken, slijtage of uitzaaiingen.
De uitslag van de botscan is niet meteen na het onderzoek beschikbaar. Je krijgt deze op een later tijdstip van de behandeld arts.
Om de aandoening toch te kunnen vaststellen kan je arts je botten onderzoeken. Een botscan laat het duidelijkst zien of je SAPHO hebt. Om de botstructuur zichtbaar te maken, krijg je een stof ingespoten die licht radioactief is. Zo kan je arts afwijkingen aan je skelet duidelijker zien.
Op het linker beeld is de witte vlek bij de rode pijl afkomstig van botoedeem dat samengaat met plaatselijke ontsteking. Als deze toestand blijft voortduren wordt dit chronisch, en komt men tot het middelste beeld waar de rode pijlen de aanwezige synovitis laten zien.
Een behandeling voor een bottumor kan bedoeld zijn om u te genezen. Als genezing niet meer mogelijk is, kunnen we u behandelen om uw levenskwaliteit te verbeteren. En als dat kan, om uw leven te verlengen.
Op de plaatsen waar de concentratie opgehoopte tracer hoger is, hot spots genoemd, is waarschijnlijk sprake van verhoogde botopbouw. Deze botopbouw komt meestal voor wanneer er sprake is van herstel na botletsel. Ook plekken met lage concentratie tracer (cold spots) worden zichtbaar.
Kwaadaardige bottumoren kunnen soms snel groeien, waardoor zwelling van het bot ontstaat. Hierdoor kan omliggende weefsels worden verdrukt, maar de zwelling kan ook ingroeien. Ook kunnen kwaadaardige tumoren soms uitzaaien.
De botscan (ook wel iDXA Total Bodyscan genoemd) moet niet verwisseld worden met een MRI scan. Een MRI scan wordt gemaakt om de weke delen van het lichaam te kunnen zien (bv. om een hernia te kunnen constateren).
Wat is een botscintigrafie? Een botscan of -scintigrafie is een isotopisch onderzoek en is op hetzelfde principe gebaseerd als de PET-scan. Er wordt dus een zwakke radioactieve stof (isotoop) in het lichaam gespoten. Die stof hecht zich vast in zones met verhoogde stofwisseling, zoals tumoren en botmetastasen.
De werking van beide apparaten berust deels op hetzelfde principe: met behulp van een computer kunnen dwarsdoorsneden van het menselijk lichaam worden gemaakt. De CT-scan maakt gebruik van röntgenstraling om deze dwarsdoorsneden te maken, terwijl bij een MRI-scan de patiënt in een groot magneetveld ligt.
Het verschil is dus dat bij artrose de laag kraakbeen af neemt tussen de gewrichten en dat bij osteoporose de botdichtheid afneemt in het bot zelf.
Kan kraakbeen herstellen? Kraakbeen kan uit zichzelf nauwelijks herstellen. De laatste jaren zijn er technieken ontwikkeld die het lichaam toch tot herstel aanzetten. Dit heet regeneratieve geneeskunde.
Een kraakbeenletsel is niet hetzelfde als artrose. Artrose is het eindstadium van kraakbeenlijden waarbij beide articulerende oppervlaktes aangetast zijn. Kraakbeen heeft geen intrinsieke capaciteit om te genezen en schade hieraan kan de de biomechanische eigenschappen ervan aantasten en finaal leiden tot artrose.
Het betreft een functionele beeldvormingstechniek die de botactiviteit van het ganse skelet ("whole body") weergeeft. Een verhoogde botactiviteit kan niet alleen wijzen op het bestaan van een botmetastase, doch wordt ook gezien bij veel benigne aandoeningen type arthrose, arthritis en fracturen.
Het onderzoek naar hoe sterk uw botten zijn, gebeurt in het ziekenhuis. Een speciaal röntgenapparaat meet dit. U heeft botontkalking als uw botten veel minder sterk zijn dan bij andere mensen van uw leeftijd. Botontkalking is niet te zien op een gewone röntgenfoto.
U krijgt botontkalking als er veel meer bot wordt afgebroken dan er wordt gemaakt. U houdt uw botten sterk als u veel beweegt, elke dag buiten bent en gezond eet, met genoeg kalk. Veel mensen hebben ook extra vitamine D nodig.
Wat is de overleving van botkanker? Gemiddeld zijn 10 jaar na de diagnose nog 56 van de 100 mensen in leven. Deze cijfers gelden alleen voor volwassenen. De overleving bij kinderen is anders.
Botpijn komt voor als er uitzaaiingen zijn in een van de botten van het skelet. Botpijn wordt vaak omschreven als een diepe, doffe pijn (zoals groeipijn) die je niet echt kunt 'aanraken'. Tumoren en uitzaaiingen scheiden ook chemische stoffen af die soms ook rechtstreeks pijnzenuwen prikkelen en dus pijn veroorzaken.
Botkanker: behandelingen
De behandeling van botkanker is er fors op verbeterd dankzij de vooruitgang in de chemotherapie. Vroeger was een verminkende operatie de regel. Vandaag gaat de operatie meestal vooraf door chemotherapie, waardoor een amputatie in de meeste gevallen kan worden vermeden.
Is het onderzoek gevaarlijk? Nee, je kunt gerust zijn. De gebruikte radioactieve stoffen zijn in de streng gecontroleerde toegediende dosis niet schadelijk. De hoeveelheid straling komt overeen met een klassiek radiografisch onderzoek.
Bij een PET/CT-scan worden eventuele ontstekingen of kanker in beeld gebracht. Uw organen en weefsels worden op twee manieren in beeld gebracht: PET-scan: hierbij wordt een radioactieve stof in een bloedvat in uw arm gespoten. Deze stof gaat naar de eventuele zieke organen en weefsels toe.