En gelukkig is er volop gezonde variatie nodig voor heerlijk broodbeleg: Halvarine of margarine uit een kuipje. Hartig mager beleg, zoals 20+ en 30+ kaas, ei, hüttenkäse en light zuivelspread. Notenpasta (lees hier het recept voor zelfgemaakte notenspread) en pindakaas met 100% pinda's of noten.
Maar welk zoet beleg is dan het gezondst? Voorbeelden van gezond zoet broodbeleg zijn producten die in de Schijf van Vijf staan, zoals appelstroop, perenstroop, halvajam of jam. Tevens is fruit ook een gezond broodbeleg, denk hierbij aan plakjes aardbei, appel of banaan.
Verder is het belangrijk dat je kiest voor mager beleg, niet te dik belegt en voldoende water drinkt. Dit kan per dag al veel calorieën schelen! Neem bijvoorbeeld magere platte kaas, gebakken rosbief of kip- of kalkoenham.
Gemiddeld eten we namelijk zo'n 134 gram brood per dag. Dat staat gelijk aan 3,5 tot 4 sneetjes. Maar als je kijkt naar onderstaande tabel van het Voedingscentrum ligt dat toch echt op de ondergrens van het advies. Volwassen mannen hebben namelijk zo'n 6 tot 8 sneetjes brood per dag nodig en vrouwen zo'n 4 tot 5.
Rookvlees, rosbief, kipfilet en kalkoenfilet zijn goede voorbeelden van magere vleeswaren. Tip: bepaalde soorten rauwe ham bevatten geen toevoegingen of hulpstoffen en behoren daarmee tot de ideale vorm van gezond broodbeleg!
Magere vleeswaren (18-23 kcal)
De top 10 magere vleeswaren luidt als volgt (kcal per plakje): kalkoenfilet (15 kcal), runderrookvlees (15 kcal), fricandeau (18 kcal), kipfilet (19 kcal), beenham (19 kcal), runderlever (20 kcal), casselerrib (20 kcal), schouderham (20 kcal), achterham (20 kcal), rosbief (23 kcal).
Filet americain staat niet in de Schijf van Vijf; eet het dus niet te vaak. Kant-en-klare filet americain bestaat uit fijngemalen rauw vlees met een saus erdoor. Vooral in deze saus zitten vaak toevoegingen die niet gezond zijn, zoals zout of suiker. Filet americain kan soms veel verzadigd vet bevatten.
Pindakaas steekt met kop en schouders boven jam uit, als het gaat om het leveren van energie. 100 gram pindakaas levert 675 kcal, jam bevat 246 kcal. In jam is de energie voornamelijk afkomstig uit koolhydraten. Niet gek, want vaak is één van de eerste ingrediënten op een potje jam suiker.
Conclusie: Brinta is in principe een gezond product, met name omdat het volkoren is en daardoor veel vezels bevat. Het is wel een koolhydraatrijk product. Wanneer je het aantal koolhydraten wilt beperken of wilt afvallen kun je het beter niet eten.
Kies bij voorkeur mager beleg zoals rosbief, varkensgebraad, kipfilet, gebraden kalkoen, ham of (magere) kaas, of vis (ook uit blik). Er bestaan ook diverse bereidingen op basis van sesam, spliterwten, groententapenades enz. die uitstekend samen gaan met brood. Vermijd beleg op basis van mayonaise, salami of pastei.
Dit product valt in de schijf van vijf en draagt bij aan een gezonde dagelijkse voeding. In een gezonde dagelijkse voeding passen kazen, zoals Original Philadelphia, frisse en romige smaak.
Er wordt wel gezegd dat appelstroop gezond is, omdat er veel ijzer in zit. Maar er zit ook veel suiker in, daarom staat het niet in de Schijf van Vijf. Tegenwoordig zijn de meeste appelstropen rinse appelstropen. In rinse appelstropen zit 55 tot 70% suiker.
Bramen: door het grote aantal gezonde voedingsstoffen kunnen bramen worden gezien als het gezondste fruit! Bramen bevatten veel belangrijke vitamines (A, B1, B2, B6, B11, C en E) en mineralen (natrium, kalium, calcium, fosfor, ijzer, magnesium en koper).
Is kokosbrood gezond of niet? Hoewel kokosbrood rijk is aan vezels, bevat het ook veel suiker en verzadigd vet. Het is dus net als choco eerder bedoeld als een toetje bij je ontbijt of middagmaal. Opteer dus eerst maar voor gezonder beleg, waarna je de maaltijd kan afsluiten met kokosbrood.
Kaas, vlees, vis, eieren en vegetarisch broodbeleg zijn allemaal voorbeelden van hartig broodbeleg. Maar binnen deze groepen is er een zeer groot aanbod aan producten, maar niet alle producten hebben de voorkeur. Kies bij voorkeur voor een magere kaas (<20 g vet per 100g kaas).
Toch is pindakaas gezond
Maar omdat pindakaas voor ruim de helft uit vet bestaat, is het behoorlijk calorierijk: ongeveer 630 kilocalorieën per 100 gram, veel meer dan bijvoorbeeld volvette kaas (ongeveer 390 kcal) of boterhamworst (309 kcal). Toch is het een gezonde vervanger van zulk hartig beleg.
Kaas levert niet dezelfde voedingsstoffen als vlees. Kaas levert weliswaar evenveel eiwit als vlees en vitamine B12, maar bevat maar heel weinig ijzer, zo'n 0,1 milligram per 100 gram. Bovendien bevat kaas vaak veel verzadigd vet, zeker de vette (48+) varianten en veel zout.
Eiwit: In kaas zit meer eiwit (22.7 gram) dan in ham (18 gram), al is het verschil niet heel groot. Koolhydraten: Ham is goed voor 2.1 gram koolhydraten. In jonge kaas zitten helemaal geen koolhydraten! Vet: Dit is waarschijnlijk geen verrassing; kaas bevat ongeveer 30 gram vet.
Veel ouderen hebben problemen met de stoelgang. Voor een goede stoelgang is het belangrijk om veel vezels te eten: eet dus volop groente, fruit en volkorenproducten, zoals volkorenbrood, volkorenpasta en zilvervliesrijst. Het is belangrijk daarbij voldoende water te drinken.
Dat een geroosterde boterham minder calorieën bevat dan een gewone snee brood is een fabel. De hoeveelheid calorieën per snee is namelijk gelijk: circa 83 kcal. Tijdens het roosteren verbranden er geen calorieën.