Hartig: smeerkaas, roomkaas (met kruiden), paté, leverpastei, smeerleverworst, pindakaas zonder stukjes, roerei, vlees-, ei- of vissalade, hummus. Soms is het ook mogelijk om plakjes (jonge) kaas of vleeswaren zoals gekookte ham of boterhamworst te eten.
Groenten: Kook de groenten zacht en maal ze zo nodig fijn met een staafmixer of keukenmachine. Je kunt groentebouillon, crème fraîche of room toevoegen om de groenten smeuïger te maken. Aardappelen, rijst, pasta: Aardappelen kun je heel goed fijn maken.
Gebruik geen erg hard of taai voedsel, zoals taai vlees, oude kaas, nootjes, harde appels, stokbrood, rauwe wortels en dergelijke. Soms is het beter om alleen zacht voedsel zoals gehakt, puree, appelmoes en brood zonder korst te eten of het voedsel met bijvoorbeeld een staafmixer te malen.
Neem de eerste dagen zacht voedsel, zoals puree, gehakt en zacht fruit. Probeer enkele dagen daarna een stukje vis en een aardappel. Weer later kunt u voedsel eten zoals vlees of een appel. Stukken afbijten kunt u met een kunstgebit beter niet doen.
Gepureerd eten voor volwassenen of ouderen bestaat vaak uit gekookte groenten, aardappelen en vlees. Broodmaaltijden kunnen ook worden fijngemaakt. Lekker gepureerd eten kan worden gemaakt door er extra bouillon of kruiden aan toe te voegen.
Zachte voeding is makkelijk te kauwen en door te slikken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een omelet, vis of macaroni. Vloeibare voeding kunt u drinken. Denk hierbij aan melkproducten, soep of een smoothie.
Licht/matig vloeibaar
Een gepureerde soep is een goede vloeibare, warme maaltijd. De vulling van de soep is belangrijk om voldoende calorieën en voedingstoffen te leveren. Denk aan vlees, kip, vis, allerlei soorten groente, peulvruchten (erwten, bonen, linzen), aardappel, rijst, vermicelli.
Gebruik gemalen vlees (vis, kip, ei of vleesvervanging), ragout, gepureerde groenten en aardappelpuree (of gemalen pasta). De gerechten kunt u verdunnen door het toevoegen van bijvoorbeeld, melk, jus, bouillon of groentenat. Voeg extra boter, room en/of olie toe voor extra energie.
Probeer zachte, smeuïge of vloeibare voeding
Bij een pijnlijke mond kan gemalen of vloeibare voeding prettiger zijn voor je kind, maar kies hier niet te snel voor. Kauwen heeft namelijk een aantal voordelen. Zo stimuleert kauwen de productie van speeksel, wat kan helpen bij een droge mond.
Kies voor zacht, smeerbaar beleg. Denk aan roomkaas, slaatje, groentespread, zacht fruit of fruitspread, vette vis, vis uit blik, zacht gebakken vis, roerei, omelet, rijpe avocado of ragout. Maak gerechten smeuïger door er een saus bij te serveren of door room, roomkaas of een scheutje bouillon of jus toe te voegen.
Wanneer je groente en fruit pureert voor een smoothie, dan heb je er meer van nodig. De structuur van je groenten en fruit gaat kapot in de blender. Vitamines gaan hierdoor verloren. Met een smoothie als ontbijt red je het dus niet, omdat er vitamines verloren gaan tijdens de bereiding.
Energieverrijkt dieet. Onder bepaalde omstandigheden, zoals bij ziekte en/of ongewenst gewichtsverlies, heeft het lichaam extra voedingsstoffen nodig. Een energieverrijkte vloeibare of gemalen voeding kan u helpen om in een goede conditie te blijven.
Als u uw kaken slechts licht mag belasten, kunt u gebruik maken van een "zachte voeding". Dit betekent dat de voeding gemakkelijk te kauwen en door te slikken moet zijn. Kies fijn volkoren, bruin of wit brood zonder korst. Neem geen brood met hele korrels of pitten.
In de meeste gevallen moet u de eerste 1 tot 2 weken na de operatie volledig vloeibare en gemalen voeding gebruiken, zodat u uw kaken niet belast. In de weken daarop bouwt u de voeding langzaam op in hardheid. Dit opbouwen doet u afhankelijk van uw pijnklachten.
Na een kaakoperatie moet het kaakbot voldoende rust krijgen om in de nieuwe stand vast te groeien. De kaak mag daarom vijf tot zes weken na de operatie niet belast worden. Als u kauwt, belast u het kaakbot. U mag daarom deze periode niet kauwen, u mag de kaken wel bewegen.
Pijn. De eerste dagen na de operatie kunt u last hebben van pijn in de keel of in het geopereerde gebied. Wellicht is het beter te spreken van 'ongemak' dan van pijn, want over het algemeen valt het erg mee. Indien nodig krijgt u hiervoor pijnstillende middelen.
Soms wordt de kaak met draadjes vastgezet aan de andere kaak. En de kaak moet meestal zes tot acht weken onbewogen blijven. Dat betekent dat je in die periode alleen zacht of vloeibaar kunt eten en dat praten erg lastig zal gaan. Na de operatie aan je kaak kun je nog last hebben van napijn.
Bij een breuk is het belangrijk dat de botdelen onbelast weer kunnen vastgroeien. Bij breuken van de kaak mag u daarom de eerste vier tot zes weken niet echt kauwen. Het eten moet vloeibaar tot zacht zijn. De bereiding van vloeibaar voedsel kost extra tijd en moeite.
Voorbeeld van een vloeibare voeding
Gladde, eventueel verdunde en/of gemixte vla, pap, pudding, yoghurt of kwark. Daarnaast koffie, thee en/of water. In de loop van de morgen: Melk, chocolademelk, yoghurt (-drank), karnemelk (-drank), milkshake en/of vruchtensap.
Dik vloeibare voeding bestaat uit glad gebonden voeding, die met een lepel kan worden genuttigd en zonder kauwen gemakkelijk kan worden doorgeslikt. Doordat de voeding alleen dik vloeibaar mag zijn, is de variatie aan voedingsmiddelen klein. Bovendien is dikvloeibare voeding snel eenzijdig en onvolwaardig.
Melkproducten. Melk en melkproducten behoren tot de basisvoeding en zijn van zichzelf vloeibaar. Kies voor volle producten en werk eventueel met toevoegingen naar smaak.
Het eten van vast voedsel kan een probleem zijn, omdat je mond niet goed kan openen en de wond kan weer open gaan. Zorg daarom, in ieder geval voor de eerste dag, voor vloeibaar voedsel, zoals yoghurt, vla en soep. Let ook op dat je eten niet te zout is en eet bijvoorbeeld je soep ook niet te heet.
Eten met een beugel
Het plaatsen van een beugel doet geen pijn. Wel kunnen de eerste paar dagen (en nadat de beugel is bijgesteld) de tanden en kiezen gevoelig zijn. Hierdoor kan bijten wat last geven. Zacht voedsel, zoals yoghurt, banaan en aardappelpuree biedt dan uitkomst.
Vlees dat je rood kunt eten zit op en rond spieren die weinig inspanning hebben geleverd. Hierdoor is het lekker zacht. Laat het vlees op kamertemperatuur komen. Dep het vlees daarna droog en bak het, met boter, in een gloeiend hete koekenpan circa 10-15sec per kant.