Een bekend recept met groene tomaten is bijvoorbeeld groene tomatenchutney. Een variant voor onze streken is een jam of confituur. In het zuiden van de VS worden ze ook vaak gebakken of gefrituurd (Fried Green Tomatoes). Er zijn zelfs mensen die zeggen dat je ze kunt inmaken, of er soep van kunt trekken.
Is het eind september en hangen er nog steeds groene, onrijpe tomaten aan je planten? Haal deze tomaten dan van de plant en laat ze binnenshuis narijpen. Door te weinig zonlicht worden je vruchten niet of nauwelijks nog rijp. Leg de vruchten in een kistje of bakje en leg er meteen een rijpe banaan of appel bij.
Tomaten die nog niet rijp zijn bevatten de stof tomatine. Deze stof is verwant aan solanine en heeft een vergelijkbare werking. In grote hoeveelheden is tomatine of solanine giftig voor de mens.
Het is niet helemaal onwaar: om rauw te eten zijn onrijpe tomaten niet geschikt, je kunt er buikpijn van krijgen. Maar in een warme bereiding waarvoor je stevige tomaten nodig hebt, kan het wel. Van fried green tomatoes heb je misschien al eens gehoord: een specialiteit uit het zuiden van de Verenigde Staten.
Rode tomaten worden echter pas rood als ze volledig volgroeid zijn. Na de groei maakt de tomaat het gas ethyleen aan. Dit gas is nodig voor het kleuren van de tomaat. Alleen als er voldoende ethyleen vrijkomt en in aanraking komt met de tomaat zal deze rood kleuren.
Een tomaat is rijp als hij van groen naar rood, geel, wit, oranje of paars verkleurt. Hoe langer de vruchten aan de plant blijven hangen hoe beter de smaak. Bij groene tomatenrassen is het wel wat lastiger om te zien wanneer ze rijp zijn. De onrijpe vruchten zijn vaak witgroen en bij het rijpen worden ze geelgroen.
Een tomatenplant heeft in de serre een levensduur van 5 maanden. Mei, juni, juli, augustus en september. Alle energie van moeder natuur wordt best zo goed mogelijk verdeeld in die 5 maanden.
Nog al te vaak is er verwarring of de onrijpe, groene exemplaren voor consumptie zijn of niet? Wel, niet-rijpe exemplaren eet je beter niet, wegens de giftige bestanddelen solanine en tomatine die erin voorkomen.
Solanine en tomatine geeft een bittere smaak en een wat brandend gevoel in de mond. In grote hoeveelheden zijn solanine en tomatine giftig voor mensen. Ze kunnen misselijkheid, overgeven, buikkramp en diarree veroorzaken. In ernstige gevallen kunnen bewustzijnsverlies, ademhalings- of hartproblemen ontstaan.
Volgens de kwekers hebben de zwarte tomaten een hartige smaak, terwijl de witte exemplaren vooral zoet smaken.
De rode kleur komt door het gas ethyleen. Dat ethyleen dat door de plant afgegeven wordt aan de vrucht, zorgt ervoor dat de tomaat mooi rood wordt. Maar voordat de tomaat ethyleen gaat aanmaken, moeten de vruchten eerst volgroeid zijn. Dat gebeurt doordat de tomatenplant de stoffen lycopeen en caroteen aanmaakt.
Teveel tomaat heeft z'n keerzijde
Maar bij een te hoge inname vergroot het de kans op hartproblemen variërend van hoge bloeddruk tot hart- en vaatziekten.
Tomaten kunnen niet rood worden, wanneer ze niet 'groen volwassen' zijn, zelfs niet door technologie. De tomaten beginnen dus pas kleur te krijgen wanneer ze groen volwassen zijn. De groen volwassen groeifase is de fase waarop supermarkt tomaten geplukt worden. Deze rijpen dan af tijdens het transport of in gaskamers.
Zowel in appel als banaan zit 'ethyleen', rijpingsgas. Dit zal ervoor zorgen dat de tomaten verderrijpen. Dek het kistje met een krant af. Na ongeveer een week tot anderhalve week zullen de tomaten rood gekleurd en rijp zijn.
Tomaten invriezen doe je zo
Stop de tomaten in een afsluitbaar diepvrieszakje, laat zoveel mogelijk lucht uit het zakje en sluit het goed af. Leg het diepvrieszakje plat neer in de diepvriezer. Je kunt ze zo tot zes maanden bewaren.
Pluk rijpe vruchten met de hand. Neem de vrucht tussen je duim en wijsvinger en maak een draaibeweging naar boven. Oogst tomaten met het zogenaamde kroontje, dat komt de bewaring ten goede. Grote vruchten, die niet makkelijk in één beweging te oogsten zijn, knip je met een snoeischaar van de plant.
Wanneer aardappelen blootgesteld worden aan licht, worden ze groen, en produceren ze meer glycoalkaloïden. De groene kleur is een aanwijzing dat er verhoogde hoeveelheden van de glycoalkaloïden solanine en chaconine aanwezig zijn. Groengekleurde delen van de aardappel zijn daarom niet meer geschikt voor consumptie.
Ja hoor eet ze gerust, maar snij de uitlopers wel ruim uit. Op plaatsen waar uitlopers groeien, zit namelijk de natuurlijke gifstof solanine. Deze stof breekt niet af tijdens koken. Je kunt er allerlei klachten van krijgen, zoals buikpijn, diarree of koorts.
In de uitlopers van oudere aardappelen en in de schil van onrijpe aardappelen kan namelijk de stof solanine voorkomen. In grote hoeveelheden is deze stof giftig voor de mens. Solanine ontstaat in aardappelen onder de invloed van licht en komt ook voor in onrijpe tomaten.
Gele tomaatjes gebruik je net zo als rode tomaatjes: zowel rauw als gekookt. Ze zijn lekker om zo uit het vuistje te eten, maar ook door salades, sauzen, soepen en zelfs door roerbak gerechten.
Bruine plekken aan de onderkant van tomaten terwijl ze aan de planten hangen betekent dat je neusrot hebt. Bij neusrot zijn de tomaten niet aangetast door schimmels, die rot veroorzaken. Neusrot heeft een andere oorzaak, namelijk calcium gebrek. Door het tekort aan calcium worden de celwanden minder sterk.
Tomatenplanten kunnen helaas niet tegen vorst. Men dient hierdoor maatregelen te nemen om te voorkomen dat de plantjes doodvriezen. Dit kan door de plant in een warmere ruimte te plaatsen. Je kunt bijvoorbeeld een tomatenplant binnen plaatsen en in het voorjaar opnieuw planten.
Geef ook liever 1x in de week heel veel water in plaats van elke dag een klein beetje. Zo ontwikkelt je tomatenplant langere, diepere wortels en daarmee een sterker wortelsysteem. Tomaten geef je dus veel water, maar alleen totdat deze beginnen te verkleuren. Geef dan matig water, anders barsten de vruchten!
Vergeelde blaadjes onderaan de plant kunnen wel weggesneden worden. Als, bij de sterker groeiende tomatenplanten, een paar bladeren op de grond hangen, kan je die wel verwijderen. II. Bloei tros 2 : De onderste 3-4 bladeren kunnen nu definitief weggesneden worden.