Behandeling. Slaaptekort en vermoeidheid vergroten de kans dat iemand gaat slaapwandelen. Een regelmatig slaappatroon en ontspanningsoefeningen kunnen ook helpen om het slaapwandelen te beperken. Daarnaast is het aan te raden dat de slaapwandelaar geen alcohol of drugs gebruikt.
Je mag een slaapwandelaar wel wakker maken, maar dat is heel erg moeilijk. Als je het toch doet, kan de persoon in de war zijn of erg schrikken. Kijk dus uit dat de slaapwandelaar niet op de trap staat als je hem of haar wekt. Het beste kun je de slaapwandelaar slapend terug naar zijn of haar bed begeleiden.
Slaapwandelen komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Bij kinderen kunnen factoren als koorts, stress, vermoeidheid en angst een rol spelen. Bij volwassenen kan de oorzaak te maken hebben met stress, medicijngebruik, oververmoeidheid en drugs en/of alcoholgebruik.
Het verschijnsel is niet direct een groot probleem voor de nachtrust van de slaapwandelaar zelf, maar het kan grote impact hebben op die van hun omgeving. En dat terwijl de slaapwandelaar zelf niks, maar dan ook écht niks, meekrijgt van zijn of haar nachtelijke activiteiten.
Wat gebeurt er als je slaapwandelt? Slaapwandelen komt vooral voor tijdens de NREM slaap (non-REM slaap). Dit is je diepe slaapfase, waarbij je hersenen trager gaan werken, maar is je lichaam nog actief is. Het lijkt erop dat bij slaapwandelaars de wisselwerking tussen slapen en waken niet goed werkt.
Meestal is slaapwandelen (somnambulisme) niet erg en ook niet gevaarlijk. Belangrijk is wel de slaapomgeving zo in te delen dat de slaapwandelaar zichzelf niet kan bezeren en geen risico's loopt.
Slaapwandelen komt het meeste voor rond de leeftijd van 7 jaar. In 65% van de gevallen speelt erfelijkheid een rol. Andere factoren die het slaapwandelen kunnen veroorzaken: Spanning en drukte.
In de literatuur zijn er slechts 18 gevallen beschreven van gewelddadig gedrag tijdens het slaapwandelen, waarvan 6 moorden. Het risico om vermoord te worden door een slaapwandelaar is praktisch even groot als de kans om de lotto te winnen.
Daarnaast moet je altijd in acht nemen dat het wekken van een slaapwandelaar kan leiden tot hoogst verward en zelfs gewelddadig gedrag. Het is verstandiger om de slaapwandelaar zachtjes weer naar bed te begeleiden.
Slaapwandelaars hebben hun ogen open, maar zien ze ook iets? Het klinkt zo logisch. Je hebt je ogen open, dus je kunt iets zien. Maar slaapwandelaars lopen ook met open ogen door het huis.
Wat kun je doen tegen slaapkreunen? Helaas is er weinig wat je kunt doen tegen slaapkreunen. Sommige mensen claimen minder last te hebben van slaapkreunen wanneer ze volledig ontspannen in bed liggen. Als volwassenen zou je er dus voor kunnen kiezen om wat ontspannende ademhalingsoefeningen te doen.
En over de interpretatie van de versregel: 'Allaah neemt de zielen weg bij hun sterven en bij degenen die niet sterven in hun slaap. Dan houdt Hij degenen waarvoor Hij de dood heeft beslist achter, en stuurt Hij de overigen (terug) tot een vastgestelde tijd. '
Wat kan je zelf doen tegen praten in je slaap? Je kunt ervoor zorgen dat je een gezond slaapritme aanhoudt en voldoende slaap krijgt. De juiste slaaphygiëne kan het praten in je slaap verminderen. Voor bedpartners kunnen oordopjes uiteraard helpen.
Het slaapwandelen duurt vaak niet langer dan een uur. De ogen zijn meestal niet dicht en vertonen een wazige blik. Het mompelen of praten gaat over iets wat ze overdag niet zomaar zeggen. Het niet weten wat er allemaal om hen heen speelt.
Pavor Nocturnus. Iemand die aan nachtangst lijdt schrikt wakker, heeft een angstig gevoel en maakt een verwarde indruk. Soms gaat het plotseling wakker worden gepaard met een schreeuw. Meestal treden deze aanvallen op tijdens de diepe slaap, in de eerste helft van de nacht.
Maak wat meer geluid dan anders.
Ga de kamer van de slaper binnen en maak wat geluid. Zorg dat je niet teveel geluid maakt, anders worden ze met een schok wakker, waardoor iemand "met het verkeerde been uit bed" kan stappen. Het geluid van de deur of een raam dat je open of dicht doet is waarschijnlijk al voldoende.
Er is geen behandeling voor nachtangsten maar als je kind regelmatig door nachtangst overvallen wordt kun je proberen om nachtangsten te voorkomen: Houd daarvoor een dagboek bij met tijden wanneer je kind in slaap is gevallen en hoe laat de nachtangst is geweest om zo mogelijk een patroon te ontdekken.
Ongewenste verschijnselen of gedrag tijdens de slaap of tijdens de overgang van waken naar slaap worden ook wel parasomnieën genoemd. De meest bekende parasomnie is het slaapwandelen.
Slaapverlamming (slaapparalyse) treedt op tijdens de slaap: je bent enkele minuten wakker terwijl je niet kan bewegen, je ogen niet kan openen en niet kan spreken. Dit gaat regelmatig gepaard met hallucinaties, zoals het gevoel hebben dat iemand in de kamer is of dat iemand je bedreigt, terwijl je niets kan doen.
Sommige kinderen hebben 's nachts continu epileptische activiteit in hun hersenen, terwijl ze overdag slechts zelden of nooit epileptische aanvallen hebben. Deze vrij onzichtbare vorm van epilepsie wordt het ESES syndroom genoemd. Als gevolg hiervan ontwikkelen kinderen vaak leer- en gedragsproblemen.
Sommige kinderen die last hebben gehad van nachtangst gaan slaapwandelen als ze groter zijn. Een regelmatige levensstijl aanhouden kan helpen om de night terrors te verminderen. Ook kan het helpen om je kindje in het half uur voor de nachtangst uit bed te halen, bijvoorbeeld om even naar de wc te gaan.
Risico's. Ernstig apneu kan zorgen voor hoge bloeddruk, beroerte, hartaanval, impotentie en overmatige slaperigheid overdag. Mensen met slaapapneu syndroom die 15 ademstops of meer per uur hebben, mogen geen autorijden tot ze voldoende behandeld zijn en het aantal ademstops minder is dan 15 per uur.
Lachen in je slaap is een erg onschuldig en kan in 99% van de gevallen geen kwaad. Uit recent onderzoek is gebleken dat het een onschuldig fysiologisch fenomeen is die vooral in de REM-slaap en tijdens dromen voorkomt. Hoewel het ook tijdens non-REM-slaap voor kan komen gebeurt dit bijna nooit en is het zeer zeldzaam.
Praten in de slaap, of 'somniloqui', is een vaak voorkomende en onschadelijke parasomnie. Het kan in verschillende slaapfasen optreden, maar hoe lichter de slaap, hoe meer samenhangend het gebabbel zal zijn. Zoals eerder gezegd, gebeurt het onbewust, maar het kan wel even schrikken zijn voor partners of kamergenoten.