U hoeft niet naar de rechter en kunt het kind zelf erkennen: via de burgerlijke stand van de gemeente waar de geboorteakte ligt (u ontvangt een akte van erkenning) via een notariële akte (de notaris stuurt de akte naar de burgerlijke stand waar de geboorteakte ligt)
Als de ouders van een kind niet getrouwd zijn of geen geregistreerd partnerschap hebben, kan de vader of de moeder uit wie het kind niet is geboren (duomoeder) het geboren kind erkennen. De erkenning kan plaatsvinden tijdens het hele leven van het kind. Ook als het meerderjarig is.
Het is verstandig de erkenning vóór 24 weken zwangerschap te regelen, omdat je vanaf die zwangerschapsduur verplicht bent ook aangifte te doen van de geboorte van je kind.
Wenst de vader het kind niet te erkennen, dan kan de moeder een procedure starten tot gerechtelijke vaststelling van het vaderschap. Dit komt vaak aan de orde in het kader van een eventuele alimentatieplicht.
Erkennen kind
Wilt u juridisch ouder worden van een kind door erkenning? Als de moeder (en het kind van 12 jaar of ouder) geen toestemming geeft, kunt u de rechter vragen om vervangende toestemming te verlenen. U kunt de rechter ook vragen om een eerdere erkenning ongedaan te maken.
Hoe lang duurt het? De erkenning kan niet altijd direct tijdens de afspraak in orde worden gemaakt. Dit hangt af van de persoonlijke situatie van het kind en de erkenner. Erkenning duurt bijvoorbeeld langer als het kind geboren is voor 1985 of als de erkenner niet de Nederlandse nationaliteit heeft.
Ouderlijk gezag aanvragen na erkenning
Dan krijgt u bij de erkenning niet automatisch het ouderlijk gezag. Zonder ouderlijk gezag kunt u niet meebeslissen over de opvoeding van uw kind. Ook kunt u dan niet optreden als zijn of haar wettelijke vertegenwoordiger. Hiervoor moet u eerst het ouderlijk gezag aanvragen.
Artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens geeft een omschrijving van “family life”. Kort samengevat, heeft iedereen die in een nauwe, persoonlijke betrekking staat tot het kind, recht op omgang. Dit geldt dus ook voor de biologische vader, zelfs als erkenning niet heeft plaatsgevonden.
Een erkenning is nooit wettelijk verplicht. Een certificaat kan wettelijk voorgeschreven zijn, maar dit geldt niet voor alle certificaten.
Stimulerend en verzoenend. Erkenning kan ons enorm motiveren en gelukkig maken. Het stimuleert ons om ons best te doen en nieuwe uitdagingen aan te gaan: na een compliment van de baas hebben we meteen meer zin in ons werk. Het werkt bovendien verzoenend en laat ons meer oog hebben voor een ander.
Gevolgen erkenning vóór de geboorte
Bij geboorte krijgt het kind de Nederlandse nationaliteit, als één of beide ouders Nederlander zijn. De ouder die het kind erkent krijgt een (gedeelde) financiële verantwoordelijkheid voor het kind. Er ontstaat een erfrechtelijke band tussen de erkenner (man/vrouw) en het kind.
Waarom zou ik een kind willen erkennen? Door erkenning wordt u juridisch erkend als ouder. Er ontstaat, zoals de wet het omschrijft, een 'familierechtelijke betrekking' tussen het kind en de persoon die het kind erkent. Door het zijn van 'juridisch ouder' krijgt u verschillende rechten en plichten.
U kunt voor uw eerste kind samen de achternaam van de moeder, de duomoeder of de vader kiezen. De gekozen achternaam geldt ook voor alle volgende kinderen.
Veelal zal dit ook worden toegekend. De hoofdregel is namelijk dat gezamenlijk gezag in het in het belang van het kind is. Conclusie is dat vaders net zoveel recht op gezag hebben als moeders.
Rechten van vader bij een omgangsregeling
Juridisch gezien hebben zowel de biologische vader als de juridische vader (na erkenning) recht op omgang met het kind. Ook als je als biologische vader het kind niet hebt erkend heb je recht op omgang. Dit is wettelijk vastgelegd.
Recht op omgang met je kind is dus een wettelijk recht voor vaders. De wet geeft aan dat alleen in uitzonderlijke gevallen dit recht van vader op een omgangsregeling kan komen te vervallen. Moeder kan niet zomaar een omgangsregeling van vader weigeren en het kind weghouden bij vader.
Indien jullie niet getrouwd zijn of geen geregistreerd partnerschap hebben, maar wel willen dat het kindje de achternaam van de vader krijgt, dan moeten jullie het kindje gaan erkennen. Het verstandigste is om een kind als ongeboren vrucht te erkennen, bij voorkeur voor 20 weken.
Voor de erkenning van een kind van 16 jaar of ouder is niet de toestemming van de moeder nodig. Het kind moet echter wel zelf toestemming geven voor de erkenning. Als het kind geen toestemming geeft, kan ook in dat geval een verzoek tot vervanging van de toestemming van het kind worden ingediend bij de rechter.
Bent u getrouwd of heeft u een geregistreerd partnerschap? Dan krijgen beide ouders samen gezag over een kind. Is dit niet zo, dan krijgt alleen de moeder automatisch gezag. Om gezag te krijgen of hebben, mag u niet jonger zijn dan 18 jaar, onder curatele staan of een geestelijke stoornis hebben.
Een kind kan medewerking aan een DNA-test verlangen van zijn vermoedelijke biologische vader om het vaderschap definitief vast te kunnen stellen. Daaraan moet de vermoedelijke biologische vader in beginsel meewerken. Slechts onder uitzonderlijke omstandigheden kan daarvan worden afgeweken.
Vader of duomoeder
Bent u getrouwd of heeft u een geregistreerd partnerschap met de moeder ná de geboorte? Dan krijgt u automatisch het gezamenlijk gezag. Voorwaarde is wel dat u als vader of duomoeder het kind heeft erkend.
Als de moeder weigert om mee te werken aan een DNA-onderzoek, kan de rechter desgevraagd bepalen dat de moeder medewerking moet verlenen en daar een dwangsom aan verbinden. Daarnaast kan de rechter uit de weigering om mee te werken aan een DNA-onderzoek de gevolgtrekkingen verbinden die hij gerade acht.