Nee: vegetariërs of andere mensen die geen vis eten, hebben geen symptomen van een tekort, zoals het geval is bij een tekort aan vitaminen, zolang ze zich maar aan de eerste aanbeveling van omega 3-vetzuren als essentieel vetzuur houden.
Als je geen vis eet
Je kunt dan bijvoorbeeld visolie, krillolie of algenolie gebruiken. Voor volwassenen is een aanvulling met 200mg EPA en DHA samen voldoende. Voor zwangere vrouwen wordt een hoeveelheid van 250-450 mg DHA aanbevolen.
Als je geen vis eet, mis je de gezondheidseffecten van vis. Maar het is wel mogelijk om EPA en DHA vetzuren binnen te krijgen via een (plantaardig) supplement. EPA en DHA zijn omega 3-vetzuren.
Met zeewier, zoals nori, kombu en wakame, kun je de smaak van vis nabootsen in gerechten. Zeewier vind je bij natuurvoedingswinkels, toko's, maar ook steeds vaker in de supermarkt. Je vindt talloze plantaardige recepten met zeewier op het internet.
Je lichaam is slim genoeg om signalen af te geven wanneer er sprake is van een structureel laag niveau van omega 3-vetzuren. Herken de symptomen van een tekort: minder scherp zicht, moeite met concentreren, onzuivere huid, vermoeidheid en een verminderde gemoedstoestand.
Vis en vooral vette vis is de belangrijkste voedingsbron van EPA en DHA. ALA, het plantaardige omega 3-vetzuur, wordt aangebracht door zaden, noten (vooral walnoten) en hun oliën (vooral lijnzaad-, koolzaad-, soja- en walnotenolie), bepaalde groenten en peulvruchten.
Vis is gezond
Vis is een bron van eiwitten en het is een gezonde vleesvervanger. Als we de vergelijking maken tussen vis en vlees, dan bevat vis minder ijzer dan vlees. Dat komt omdat er minder bloed zit in vis. Maar vis scoort hoger als het gaat om onverzadigde vetzuren en de visvetzuren EPA en DHA.
Waarom is (vette) vis gezond? Onderzoek wijst erop dat vis de kans op hart- en vaatziekten verlaagt en een gunstig effect heeft op je bloeddruk. Dit komt waarschijnlijk vooral door de visvetzuren EPA en DHA uit vis. Dit zijn meervoudig onverzadigde vetten (omega-3).
Ze bevatten mineralen als jodium, fosfor en seleen. Kreeft bijvoorbeeld scoort daarnaast ook nog eens hoog op de vitamine B1-index, terwijl vette vis weer heel rijk is aan vitamine D, B2 en vitamine A. Daarnaast bevat vis van nature eiwitten en gezonde vetten, stoffen die onmisbaar zijn voor je lichaam.
Vis, schaal- en schelpdieren zijn onderdeel van een gezonde voeding en staan in de Schijf van Vijf. Vis is goed voor je hart en bloedvaten en daarom is het advies 1 keer per week vis te eten, bij voorkeur vette vis. Voor zwangeren en mensen met hart- en vaatziekten geldt een ander advies.
Je kunt prima eten met minder of zonder vlees, als je andere producten neemt met voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12. Vitamine B12 komt alleen voor in dierlijke producten. Mensen die weinig dierlijke producten nemen en veganisten doen er daarom goed aan vitamine B12-supplementen te slikken.
In 2020 geeft 5 procent van de 18-plussers (630 duizend personen) in het onderzoek Belevingen aan nooit vlees17) te eten; 3 procent eet geen vlees maar wel vis (de pescotariërs), 2 procent eet ook geen vis (de vegetariërs).
De vette vissoorten zoals makreel, zalm, haring, sardines en forel zijn belangrijke bronnen. Witte (magere) vis bevat ook visvetzuren, maar minder dan de vette vissoorten. Er zijn visoliecapsules op de markt met EPA en DHA. Aan sommige voedingsmiddelen wordt EPA of DHA toegevoegd, zoals aan bepaalde soorten margarines.
Waar zit vitamine D in? Vitamine D zit van nature in vette vis, zoals haring, zalm en makreel. Vlees en eieren bevatten ook vitamine D, maar minder dan vette vis. In Nederland wordt vitamine D ook toegevoegd aan halvarine, margarine en bak- en braadproducten, maar niet aan olie.
Zout en hoge bloeddruk
Te veel zout eten kan leiden tot een hoge bloeddruk. Een hoge bloedruk verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. Voeg geen of weinig zout of zoute smaakmakers toe aan de maaltijden. Vermijd kant-en-klare producten, die bevatten vaak veel zout.
Toch is de voedingswaarde van kibbeling niet enorm slecht. 100 gram kibbeling bevat zo'n 220 calorieën en maar liefst 24,5 gram eiwit en 13,8 gram vet. Daarnaast bevat deze gefrituurde snack ongeveer 13 gram koolhydraten en 1 gram vezel. Door deze hoge hoeveelheid eiwitten is kibbeling een best gezond tussendoortje.
Essentiële vetzuren
Ook vette vis (haring, ansjovis, sardines, makreel, zalm, tonijn) behoort tot de goede vetten. Eet minimaal 2 x per week vette vis of neem het anders in de vorm van een visolie of een plantaardige algenolie of capsule.
Bas Kast: ,,Vette vis en zeevruchten zijn het gezondst. Daarna komt wit vlees zoals kip en kalkoen, vooral als de dieren gezond geleefd hebben.
Vis eten is vooral belangrijk vanwege de vetzuren eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA). Deze vetzuren worden ook wel visvetzuren genoemd. Uit onderzoek met supplementen blijkt dat visvetzuren de kans op sterfte aan bepaalde hartziekten verkleinen en een gunstig effect hebben op de bloeddruk.
Met stip op 1: vette vissen zoals zalm, haring, sardine en makreel. 'Vet' is niet altijd een synoniem voor 'ongezond'! Vette vissoorten bevatten de hoogste concentratie aan omega-3-vetzuren, die de kans op hart- en vaatziekten aanzienlijk verkleinen.
Echter is dit alleen maar ALA- omega 3. Je lichaam is in staat om ALA-omega 3 om te zetten in DHA- en EPA-omega 3, maar de efficiëntie hiervan is nog niet helemaal duidelijk. Producten die ALA-omega 3 bevatten zijn: Noten: walnoten, pinda's, amandelen en hazelnoten.
Doordat het een plantaardige bron betreft is het minder opneembaar dan een dierlijke variant, zoals vette vis. Het blijft echter een prima alternatief als j egeen vis lust, te weining vis eet of een veganistisch dieet volgt. 39 gram walnoten per dag leveren de aanbevolen hoeveelheid omega-3 voor een volwassenen.
Hoe je een omega-3 tekort voorkomt
Vermoeidheid. Veel dorst en moeten plassen. Een slecht geheugen. Moeite met concentreren.