Sambal gebruik ik in marinades, in dipsauzen en ik breng er gerechten mee op smaak. Ik koop sambal in de supermarkt of toko, maar ik maak het ook regelmatig zelf. Er is ook nog een verschil tussen rauwe sambals en gebakken sambals. Sommige sambals eet je rauw en andere worden in hete olie aangefruit.
Aanbevolen bij roti, bara, rijsttafel, diverse soorten kip-, vlees-, vis- en groentengerechten. Ook lekker bij patat of op broodje kaas! Een Surinaamse sambal die overal bij past, eigenlijk een universele sambal. Sambal knoflook wordt veel gebruikt in de Vietnamese keuken en is sambal oelek met knoflook toegevoegd.
Een pittige sambal voor de bereiding van nasi en bami goreng. Sambal oelek wordt gemaakt van rode pepers en zout, en smaakt dus echt naar pepers. De pepers worden niet gebakken, en zijn dus heter. Sambal oelek is erg scherp en past in allerlei Indonesische en Surinaamse gerechten.
Sauzen zoals Sambal manis zijn niet geschikt als onderdeel van een gezonde dagelijkse voeding. Sambal manis kun je wel als extraatje eten. Het advies is om dat niet meer dan drie keer per week te doen.
Het bevat allerlei vitamines en mineralen, maar het stimuleert ook de vetbranding. Capsaïcine activeert namelijk bruin vet, het type dat vet en suiker verbrandt om warmte te produceren. Het is niet zo dat de kilo's er met een lepeltje sambal vanaf vliegen. Maar ja, alle beetjes helpen.
Let wel, als je last hebt van gevoelige darmen, dan is sambal niet zo'n goed idee. In Azië is het maagdarmkanaal van de mensen die daar leven goed afgestemd op het toch veelal pikante eten wat daar genuttigd wordt. In Nederland zijn de darmen allemaal wat gevoeliger en kan niet iedereen even goed tegen pittig eten.
Sambal oelek is de meest pure vorm van sambal. Hij wordt alleen gemaakt van rode pepers en zout en smaakt dus echt naar pepers. Rauwe pepers zijn heter dan gebakken pepers en sambal oelek wordt niet gebakken. Hij is daardoor flink pittig en scherp.
Welke soort sambal je ook kiest, eigenlijk bestaat de basis altijd uit rode pepers. En laten rode pepers nou eens hartstikke gezond zijn. Ze zitten boordevol allerlei gezonde voedingsstoffen denk hierbij aan: vitamine C, vitamine B6, magnesium, kalium, ijzer en fosfor.
Badjak. Als oelek je iets te heet is, kan je misschien beter een lepeltje badjak opscheppen. Deze saus is namelijk iets milder doordat hij gebakken is en doordat er ui in zit. Hierdoor heeft badjak ook een iets diepere smaak.
Houdbaarheid Sambal
Een gesloten potje is tot wel negen maanden houdbaar, maar geopend wordt dit natuurlijk wat korter. Dit moet je dan ook in de koelkast bewaren. Zelf gemaakte sambal kun je ongeveer een week in de koelkast bewaren.
De pittigste sambal van de vier en de meeste gebruikte in Nederland. Sambal oelek is, in tegenstelling tot manis, badjak en brandal, niet gebakken en vormt eigenlijk de basis voor veel andere sambals. De naam komt van de 'ulek', in Indonesië de stamper waarmee in een vijzel de pepers met specerijen worden gemengd.
Bij de roti hoort een sambal van Madame Jeanette pepers. Deze sambal is erg heet, maar de smaak is heerlijk en een roti zonder sambal is niet compleet. Koop de pepers op de markt of in een Surinaamse toko, dan zijn ze goedkoper dan bij de supermarkt.
Sambal oelek scoort op de schaal van Scoville 2000, Tabasco iets hoger met 5000. Jalapeño's variëren tussen de 2500 en 30000, en habanero's kunnen een heetheid van 300.000 eenheden op de schaal van Scoville bereiken.
Sambal van de Chinees
De Sambal die je vaak bij de Chinees krijgt, in kleine zakjes, is meestal een soort Sambal Oelek, en dus niet de Sambal Badjak. Hoewel deze laatste soort vaak door mensen lekkerder gevonden wordt, en eigenlijk ook beter, door de zoetigheid, bij diverse andere (vlees)gerechten past.
Als je van de smaak van sambal wilt genieten maar je kan niet zo heel pittig eten, dan is sambal Manis een goede keus. Manis is Indonesisch voor zoet. Deze soort sambal is nog minder pittig dan sambal Badjak, en de meeste mensen kunnen sambal Manis dan ook prima verdragen door de toevoeging van suiker.
Pittig eten prikkelt de slijmvliezen, de zenuwuiteinden en de spiercellen van de keel, maag en darmen. Zo komt er bijvoorbeeld ook veel slijm los. Sommige mensen kunnen hierdoor last krijgen van een geïrriteerde maag of darmen, maar dit is verder niet schadelijk!
In peper zit vitamine A en C, die je bloedvaten versterken. Daarnaast zit peper vol met capsaïcine, een stof dat je bloed makkelijker door je lichaam laat stromen. Die combinatie zorgt voor gezonde hart- en bloedvaten en een stabiele bloeddruk. Chilipeper zou ook helpen tegen slechte cholesterol.
De kleine adertjes in je huid verwijden in een poging de hitte kwijt te raken. Dat is waarom je gezicht, nek en borst rood worden. Veel van deze effecten die schadelijk voor je zijn bij een grote inname van extreem hete pepers, kunnen juist goed zijn bij minder hete pepers of kleinere hoeveelheden.
sambal zelfst. naamw. (de) Verbuigingen: sambals 1) een op hete pepers gebaseerd gerecht of saus Voorbeeld: `Ik had er wat veel sambal op gedaan.
Pittige sambal, een smaakmaker op basis van rode pepers op smaak gebracht met gember, knoflook en ketjap. Lekker bij de Indonesische recepten zoals nasi. Schil de gember en verwijder de schil van de knoflook en sjalotjes. Verwijder als je de sambal iets milder wil hebben de zaadjes uit de pepers.
Sambal Badjak is oorspronkelijk een Oost-Javaans recept en staat bekend als zeeroverssambal. Mogelijk doordat de Sambal aan wal werd bereid en door een langere houdbaarheid zeer geschikt was om aan boord mee te nemen en het eten te kruiden.
Reactie van je lichaam op pikant eten
Pittig eten prikkelt de slijmvliezen, zenuwuiteinden en spiercellen van je keel, maag en darmen. Het maakt veel slijm los. Je kunt hierdoor last krijgen van irritatie van je maag of darmen.
Als we namelijk van dit soort hete pepers eten, krijgen de hersenen 'pijn'-signalen die kunnen leiden tot een maagklachten, misselijkheid of braken. De maag reageert alsof je een giftige stof hebt gegeten. Als (een gevoel van) braken optreedt, kan het zuur dat uit de maag komt de slokdarm irriteren.
Net zoals chocolade, en andere melkproducten, kan ook pikant eten voor puistjes zorgen. Dit komt door de pepers in het pikante eten, die een bepaalde stof (zuur lycopeen) bevatten. Deze stof zorgt bij sommige mensen voor irritaties, waar hun huid op reageert.