Gaatje in kies of tand herkennen
De kenmerken van een beginnend gaatje zijn onder andere witte vlekjes, donkere verkleuring, of zwarte puntjes op de tanden. In een vergevorderd stadium van cariës kunnen verschillende soorten pijnklachten worden ervaren.
Een gaatje is een donker of juist wit vlekje op de tanden of kiezen. Een beginnend gaatje is in de meeste gevallen pijnloos. Bij vergevorderde cariës kunnen de tanden echter wél gevoelig worden en last geven bij het eten of drinken van hete of koele etenswaren en drankjes.
Uw tanden en kiezen doen de hele tijd pijn. Uw tandvlees is rood en dik. En het bloedt snel. U heeft een vieze smaak in uw mond.
Je tanden verkleuren sneller wanneer je rookt of veel eten of drinken nuttigt die vol kleurstoffen zitten. Denk aan koffie, rode wijn, thee, rode vruchtensappen of jam. Andere oorzaken kunnen zijn: Een harde val of een klap op het gebit kan ervoor zorgen dat de tandzenuw afsterft.
De verkleuring van de tand kan al binnen enkele dagen na de klap optreden maar kan ook jaren later ineens gebeuren. Wanneer het een blijvende tand betreft, kan de tand na een wortelkanaalbehandeling (waarbij het wortelkanaal gevuld wordt) van binnenuit gebleekt worden.
Hoe ziet tandsteen eruit? Tandsteen is dus meestal te herkennen aan een gele of bruine kleur. Deze kleuren ziet u op de tanden, maar het kan ook op het tandvlees voorkomen. Zodra tandsteen op of onder de tandvleesrand gaat zitten, kan het tandvlees ook ontstoken raken.
Een goede mondhygiëne
Na het verwijderen van tandsteen zijn er geen zwarte randjes meer op de tanden of kiezen zichtbaar. Bovendien verdwijnt dan ook vaak de nare lucht die uit de mond komt. Het is belangrijk om twee keer per dag te poetsen. Dit kan met een elektrische tandenborstel of een handtandenborstel.
De ziekenzorg in de VS gaat aan veel armen voorbij: een 12-jarige jongen overleed aan een tandinfectie. Op 11 januari van dit jaar kwam de 12-jarige Deamonte Driver uit het plaatsje Largo in de staat Maryland thuis uit school met kiespijn.
De klachten die kunnen voorkomen, lopen uiteen van een hevige en/of kloppende pijn tot alleen pijn bij (kauw)druk op de betreffende tand/kies. Door de ontsteking kan als reactie de wang gaan zwellen, soms kan er pus ontstaan (abces) en is het ook mogelijk dat de ontsteking zich uitbreid naar de omliggende weke delen.
Tandplak is een kleverig witgeel laagje op de tanden, vooral op de randen bij het tandvlees. Beginnende gaatjes kenmerken zich door verkleuring van tanden of kiezen. Vaak ontstaat er een witte vlek. Op dit punt kun je beginnende gaatjes zelf herstellen.
Dit varieert van 15 minuten tot een uur. De duur is afhankelijk voor de grootte van de vulling, de moeilijkheidsgraad van de behandeling, het aantal tanden en kiezen dat gevuld wordt en de werksnelheid van de tandarts.
Wat gebeurt er als ik er niets tegen doe? Wanneer u te lang wacht met het behandelen van een gaatje, kunnen de bacteriën en zuren het tandglazuur oplossen. Hierdoor bestaat de kans het gaatje de tandzenuw bereikt. Hierdoor kan er flinke pijn ontstaan wat vervolgens enkel op te lossen is met een wortelkanaalbehandeling.
Het korte antwoord is "nee". Hoewel je tandplak thuis gemakkelijk zelf kunt verwijderen, kan zelf tandsteen verwijderen leiden tot ernstige verwondingen. Dit is dus een taak voor je tandarts.
Als er eenmaal tandsteen is gevormd, kan dit weggehaald worden door een mondhygiënist, preventieassistent of tandarts. Tandsteen verwijderen kan op twee manieren: met behulp van een haakje – waarbij het tandsteen wordt weggekrabd – of met een apparaat dat ultrasone trillingen geeft.
Als de laag een beetje weg is, heb je een beginnend gaatje. Dit kan je door extra goed te poetsen soms nog wel wegpoetsen. Poets dan wel met een fluoride tandpasta, want die zorgt dat de tanden weer sterker worden. Als de laag helemaal weg is, komt er een bruin plekje.
Stress heeft invloed op tanden en kiezen
Door stress kun je in de slaap gaan tandenknarsen (bruxisme). Als gevolg hiervan zijn de tanden gevoelig, bijvoorbeeld bij aanraking of bij warm of koud voedsel/dranken. Ook kun je door bruxisme meer last krijgen van tandvleesproblemen, hoofdpijn en nekpijn.
De pijn kan zich verschillend manifesteren o.a. van een verhoogde gevoeligheid bij koude, warmte en zoet of scherpe pijn bij dichtbijten/tikken tegen een tand/kies. Mocht de ontstekingsreactie verergeren dan zou er ook een continue zeurderige en/of kloppende pijn kunnen ontstaan.
Daarom maken we eens in zoveel tijd röntgenfoto's. Zo kan uw tandarts precies zien of er ontstekingen en gaatjes zijn, hoe het kaakbot eruit ziet en of er bijvoorbeeld verstandskiezen in de kaak aanwezig zijn. Ook helpen röntgenfoto's bij het vaststellen van de mate van afbraak van kaakbot bij tandvleesziekten.
Hoe komt het dat de zenuw in mijn kies dood is? Als de pulpa (zenuw) van een tand of kies ontstoken is geraakt door irritatie (een diep gaatje) en de irritatie lang genoeg aanhoudt kan de doorbloeding van de zenuw stoppen en sterft hij af. Ook hard en langdurig klemmen kan leiden tot afsterven van tandzenuwen.
U kunt een gaatje herkennen doordat er een bruine verkleuring te zien is of doordat u last heeft van tand- of kiespijn. Als u te lang wacht, kan een gaatje steeds dieper worden en uiteindelijk de tandzenuw bereiken. Dit kan veel pijn geven en een wortelkanaalbehandeling tot gevolg hebben.
Tandsteen met een bruinige of zwarte kleur noemen we vaak 'aanslag'. Deze kleur wordt veroorzaakt door kleurstoffen uit voeding, drank of tabakswaren. Niet alleen boven de rand van het tandvlees, de zichtbare plaatsen, kan tandsteen ontstaan maar ook onder het tandvlees, het niet zichtbare deel.
De voornaamste oorzaak is de persoonlijke mondhygiëne. Door niet de juiste poetstechniek te gebruiken, blijft er meer tandplak achter in de mond. Hierdoor zal er meer tandsteen ontstaan. Ook het eten van zetmeel en suikerrijk voedsel heeft als gevolg dat er meer tandplak wordt aangemaakt.
Een mengsel van zout en citroensap is een goed alternatief voor baking soda. Het zout haalt tandsteen en andere vervelende vlekken weg, en het citroensap zal de tanden witter maken. Een extra tip van tandartsen: wacht na het eten minimaal een half uur met tandenpoetsen.