Temporomandibulaire dysfunctie (TMD) is een aandoening die veel voorkomt.De aandoening zorgt ervoor dat de functionaliteit van de kaak minder wordt. Denk hierbij aan kauwen of het openen van de mond. Naast een beperking kan het zelfs ook pijn doen.
TMD staat voor temporomandibulaire disfunctie, een stoornis aan de kaakgewrichten. Bedenk dat incidenteel ongemak aan de kaakgewrichten of kauwspieren normaal is en geen reden tot bezorgdheid. Bij veel mensen met TMD gaat het probleem vanzelf over. Het probleem gaat meestal na enkele weken tot maanden vanzelf weg.
Kaakklachten kunnen ontstaan wanneer u het kauwstelsel overbelast. Dit kan komen door onder andere: kauwgom kauwen, tandenknarsen, klemmen, tongpersen, lipbijten, nagelbijten en bijten op potloden of pennen. Het is belangrijk het kaakgewricht rust te geven om klachten te verminderen.
Pijnstillers
Pijnstillers als ibuprofen en paracetamol kunnen helpen de pijn in de kaken en ongemakkelijkheid te verminderen.
Een myogene TMD is aan de spieren van het kauwstelsel gerelateerd. Deze vorm van TMD kan een wijd verspreid klachtenscala opleveren van nekpijn, hoofdpijn en pijn in de kaken en rondom het oor.
Bij secundaire of gerefereerde oorpijn ligt de oorzaak op afstand van het oor, en straalt de pijn uit naar het oor. Pijn in het kaakgewricht, tandpijn en nekpijn kan men in het oor voelen. Ook bij aandoeningen van de keel, de tong of het gehemelte kan de pijn naar het oor uitstralen, bijv. bij een keelontsteking.
Duw uw duim zachtjes tegen uw wang. Beweeg dan uw duim van beneden naar boven over de spier achter in uw mond. Gebruik de vingers van dezelfde hand om de beweging aan de buitenkant te begeleiden. Ook met de wijsvinger kunt u naar de holte net achter de laatste kies gaan en hier met de tip van de vinger rustig masseren.
Bij de meeste mensen nemen de klachten na verloop van tijd weer af en kan de mond weer zonder noemenswaardige hinder worden gebruikt. Om uw klachten te verminderen is het belangrijk dat u de kaakgewrichten en de kauwspieren zo veel mogelijk rust geeft.
Chronische overbelasting van het kaakgewricht – bijvoorbeeld door tandenknarsen tijdens het slapen of veelvuldig op kauwgom kauwen – is de oorzaak van deze vorm van artrose. Tijdens het tandenknarsen schuren de tanden en kiezen over elkaar of ze worden stevig op elkaar geklemd.
De pijnklachten door kaakklemmen
Als je klemt met je kaken, kan dit diverse pijnklachten geven, variërend van pijn in je kaken of in je gebit (soms denk je dat je minstens een gat in je tanden hebt), pijn in je oren, hals, nek, of uitstraling naar je hoofd wat zich uit in hoofdpijn.
De kaakfysiotherapeut, ook wel orofaciaal therapeut genoemd. Kan u helpen bij klachten in het hoofd/ hals gebied en het kauwstelsel. De kaakfysiotherapeut geeft uitleg over het functioneren en gebruik van het kauwstelsel, daarnaast geeft de kaakfysiotherapeut ook adviezen voor een juist hiervan.
Kaakpijn is pijn in of rond uw kaak. De pijn komt door problemen met het kaakgewricht of de kauwspieren. Andere klachten die u kunt hebben zijn hoofdpijn, oorpijn of een krakende kaak. De pijn komt vaak doordat u uw kaak aanspant.
Bij aangezichtspijn heeft u aanvallen van heftige pijn in uw gezicht. De pijn zit meestal aan één kant van het gezicht. De pijn ontstaat door een zenuw in uw gezicht. Deze zenuw bestaat uit 3 delen: 1 deel loopt naar het voorhoofd, 1 naar de neus en 1 naar de onderkaak.
Wanneer de twee helften van het kaakgewricht niet goed glijden, kan de kaak zo nu en dan 'op slot' raken. Dit kan verschillende oorzaken hebben zoals een trauma, spierspasme of een ziekte zoals tetanus. Ook schiet de kaak 'op slot' wanneer u uw mond te ver open doet, bijvoorbeeld tijdens het geeuwen.
De ontstekingsreactie kenmerkt zich door pijn, roodheid, warmte, zwelling en functieverlies. Een ontstekingsreactie kan uitgelokt worden door een infectie, denk aan bacteriën of schimmels, maar ook door kneuzingen, (zon)verbranding, auto-immuunreacties of irriterende stoffen en nog vele andere oorzaken.
Een tandarts-gnatholoog behandelt pijn en problemen met kauwen. De tandarts-gnatholoog is gespecialiseerd in kaakklachten (bijvoorbeeld pijnklachten van kaakgewrichten en kauwspieren, kaakgewrichtsgeluiden en een beperkte kaakbeweging) en pijn in het gezicht.
Een aantal van de meest voorkomende symptomen van TMD zijn: Hoofdpijn (vaak migraine), oorpijn en pijn of druk achter de ogen. Een klikkend of knakkend geluid als u uw mond open of dicht doet. Pijn bij geeuwen, het wijd openen van de mond of bij kauwen.
Onbegrepen oorpijn kan ontstaan door strakke kaak en/ of halsspieren. Deze klachten worden vaak veroorzaakt door stress, spanningen, verkeerde mondgewoonten zoals klemmen en knarsen en een verkeerde houding.
Bij oorpijn of een verstopt oor door oorsmeer wordt vaak het advies gegeven dit te behandelen met een scheutje (olijf)olie. Het kan inderdaad helpen, zegt huisarts Barnhoorn tegenover Trouw. Of olijfolie het beste werkt of dat ook andere oliesoorten gebruikt kunnen worden hem ook gevraagd.
Als je je mond te ver opent, bijv. wanneer je geeuwt of bij het mondonderzoek bij de tandarts, kan de kop van het kaakgewricht uit de kom schieten en spreken we van een ontwrichting (luxatie) van de kaak.
Kaakgewrichtsklachten en bezoek aan de tandarts-gnatholoog
Omdat een afwijkende kaakstand nogal eens gepaard gaat met klachten van het kaak-gewricht worden de patiënten standaard gescreend door een tandarts-gnatholoog.