Tardieve dystonie is een bijwerking van neuroleptica die bij ongeveer 2 van de patiënten na een aantal jaren behandeling met neuroleptica ontstaat. De dystonie begint meestal in het gezicht of de nek en is vaak progressief. Dikwijls wordt een segmentale lokalisatie bereikt.
Het overgaan op een tweedegeneratieantipsychoticum met lage bindingsaffiniteit (bij voorkeur clozapine) is vaak een eerste stap in de behandeling van tardieve dyskinesie. Bij ernstige (invaliderende) tardieve dyskinesie kan tetrabenazine (sinds 2009 geregistreerd onder de merknaam Xenazine) gegeven worden.
Dystonie kan nog niet worden genezen. Er zijn echter wel enkele behandelingen beschikbaar die uw klachten kunnen verlichten. Een van die behandelingen is diepe hersenstimulatie (DBS-therapie).
Tardieve dyskinesie (TD) is een bewegingsstoornis die optreedt als bijwerking van bepaalde geneesmiddelen. Tardief betekent ongeveer 'laat ontstaan' en dyskinesie betekent 'verkeerde beweging'. De mate van dyskinesie is persoonsafhankelijk. Hoe tardieve dyskinesie precies ontstaat is nog onduidelijk.
Dystonie is een neurologische bewegingsstoornis die gepaard gaat met onwillekeurige spiersamentrekkingen. Daardoor kunnen draaiende, wringende bewegingen ontstaan of abnormale pijnlijke houdingen van één of meer lichaamsdelen.
Behandeling. Start direct een anticholinergicum bij acute dystonie. Kies voor orale toediening als patiënt weinig last ervaart (2 mg biperideen oraal). Kies voor intramusculaire of intraveneuze toediening bij meer last of (kans op) complicaties (biperideen 5 mg i.m. of i.v.).
Dystonie kan spontaan genezen, maar dat is relatief zeldzaam. Pijn is een belangrijk gevolg van dystonie.
De meeste patiënten die orobuccolinguale en cervicale dystonie ontwikkelen, lijden aan dodelijke complicaties zoals infecties, aspiratiepneumonie en laryngeale stridor die tot een vroegtijdig overlijden leiden. De gemiddelde duur van de ziekte bedraagt 13-16 jaren.
On-episode dyskinesie
Dit heet dyskinesie en wordt veroorzaakt doordat de hersenen niet meer goed kunnen omgaan met de plotselinge stijging van dopamine na het innemen van een tablet. Over het algemeen vinden mensen dyskinesie, zeker als het mild is, minder vervelend dan een off episode.
De oorzaak is vaak een hersenziekte zoals de ziekte van Parkinson, maar ook sommige geneesmiddelen (bijv. antipsychotica, primperan®) hebben een tremor als bijwerking. Het beven verdwijnt dan meestal tijdens een activiteit.
Samenvatting. - Acathisie (innerlijke onrust en karakteristieke bewegingen van de benen) is één van de hinderlijkste extrapiramidale bijwerkingen en veroorzaakt vaak medicatieontrouw. - Middelen die de dopaminereceptor blokkeren, zoals antipsychotica en anti-emetica, kunnen acathisie teweegbrengen.
Dat gebeurt aan de hand van een bloedafname of een MRI-scan van de hersenen. Doel is om andere mogelijke oorzaken van abnormale spiercontracties uit te sluiten, zoals een beroerte (cerebrovasculair accident, 'CVA'). Om de juiste aangetaste spieren te lokaliseren zal hij soms een elektromyografie (EMG) uitvoeren.
Het UMCG Expertisecentrum voor Bewegingsstoornissen richt zich op diagnose en behandeling van neurologische bewegingsstoornissen bij kinderen en volwassenen. Ons multidisciplinaire team van onderzoekers en artsen staat voor goede klinische zorg, in combinatie met onderwijs en vooruitstrevend wetenschappelijk onderzoek.
De oorzaak van een secundaire cervicale dystonie kan onder andere zijn: de ziekte van Wilson (een stoornis in de koperhuishou- ding), een hersenbeschadiging in de basale kernen en/ of rond de kleine hersenen of gebruik van medicijnen zo- als antipsychotica en antidepressiva.
Myotone dystrofie (ook wel ziekte van Steinert genoemd) is een spierziekte waarbij de spieren steeds zwakker worden en organen worden aangetast. Hierdoor kunnen onder meer maagdarmstoornissen, hartklachten en concentratieproblemen ontstaan. De levensverwachting is beperkt.
Patiënten klagen over een geknepen stemgeluid met staccato-achtige spraak waarbij, vooral bij woorden die beginnen met een klinker, de stem hapert. De stemgeving verbetert vaak bij reflexmatige uitingen zoals lachen, huilen, gapen, en bij praten in de slaap.
De ziekte van Wilson (Koperstapelingsziekte) is een zeldzame, erfelijke stofwisselingsziekte die gekenmerkt wordt door stapeling van koper in onder andere de lever. Ons lichaam heeft koper nodig om goed te kunnen functioneren. In onze dagelijkse voeding zitten kleine hoeveelheden koper.
Triggerpoints of spierknopen - Roden. Triggerpoints of spierknopen zijn pijnlijke verhardingen in de spieren die niet meer ontspannen. Een triggerpoint of spierknoop kan bewegingsbeperkingen, stijfheid, krachtverlies en pijnklachten veroorzaken. Een spier met een triggerpoint erin is ook zeer pijnlijk bij rekken.
Een functionele bewegingsstoornis is een probleem met het bewegen van een of meerdere lichaamsdelen. Kenmerkend is dat het vaak plotseling ontstaat. Hersengebieden gaan op een andere manier werken, maar met de hersenen zelf is niets mis.
Biperideen remt de werking van de boodschapperstof ('neurotransmitter') acetylcholine in de hersenen. Het verbetert in de hersenen het verstoorde evenwicht tussen de verschillende boodschapperstoffen, zoals dopamine en acetylcholine. Hierdoor verminderen spierstijfheid en trillen.