Het doel van sociaal werk is individueel welzijn creëren, individuele ontplooiing mogelijk maken maar ook sociale rechtvaardigheid nastreven. Het normatief en ethisch kader is het respect voor de menselijke en sociale waardigheid. De middelen, methodes of het kompas daarbij zijn onder meer zorg en (mensen)rechten.
Sociale rechtvaardigheid is het ultieme streefdoel voor iedereen die zich bezighoudt met gelijkwaardig tussen mensen wereldwijd. In een sociaal rechtvaardige wereld heeft iedere mens op een gelijkwaardige manier toegang tot de basisbehoeften, zoals vrijheid, veiligheid, onderwijs en voedselzekerheid.
Omdat sociaal werkers in de haarvaten van de samenleving werken, zien zij vaak als eerste waar mensen in de knel komen. Het is hun morele verantwoordelijkheid om tekorten in de samenleving te signaleren, aan te pakken en waar nodig te agenderen.
Er is daarbij steeds aandacht voor de kansen om naasten, maar ook collega's, buurtbewoners, ervaringsdeskundigen of vrijwilligers te betrekken. Dankzij de brede blik is elke sociaal werker het eerste aanspreekpunt voor inwoners, samenwerkingspartners, het bedrijfsleven en opdrachtgevers.
Sociaal werkers situeren de essentie van hun job in het creëren van een vertrouwensrelatie met de cliënt. Er moet een klik zijn. An: Om dat helemaal helder te krijgen, moet je ook met de doelgroep praten. Vraag aan mensen die in armoede leven hoe en wanneer ze vertrouwen krijgen in een sociaal werker.
Het vorige Page 23 22 HANS VAN EWIJK profiel uit 1987 formuleerde het bescheidener 'doel is het sociaal functioneren van personen of de wisselwerking tussen personen en hun sociale omgeving te verbeteren' (NVMW 1987).
'Ze houden zich bezig met weerbarstige sociale problemen, zoals polarisatie, eenzaamheid, radicalisering, de omgang met personen met verward gedrag en armoede. Er zijn niet veel professionals die daar als 'collectieve opdracht' mee om kunnen gaan.
Er zijn sociale, politieke, economische, morele, juridische en andere vormen van rechtvaardigheid. Rechtvaardigheid heeft twee hoofdbetekenissen: Een eerlijke verdeling van rijkdom en voorzieningen, bescherming tegen uitbuiting en onderdrukking.
rechtvaardigheid, gerechtigheid, billijkheid, onpartijdigheid, rede, redelijkheid. Gerechtigheid bestaat in overeenstemming met het recht en de wet; rechtvaardigheid in overeenstemming met recht en billijkheid.
in overeenstemming met bepaalde ethische beginselen.
Sociaal werk versterkt veerkracht, weerbaarheid, zelfbeschikking, sociale inclusie en sociale cohesie met als doel het welzijn van mensen te bevorderen. Dat doet sociaal werk door te werken aan factoren op het niveau van het individu, de gemeenschap en de samenleving (micro-, meso- en macroniveau).
Een samenleving waarin iedereen veilig is. Waar ieders rechten worden gerespecteerd en beschermd – los van opvattingen of levensstijl. Een samenleving waar we meningsverschillen en ruzies op een rechtvaardige en daadkrachtige manier oplossen.
Distributieve of verdelende rechtvaardigheid: 'ieder zijn deel'. De discussie gaat over de vraag wat 'zijn deel' is en hoe partijen dat kunnen vaststellen. Retributieve rechtvaardigheid: evenredige vergelding van wat de een de ander heeft aangedaan.
Om dit te doen moet je ervoor zorgen dat je rechtvaardigheidsgevoel op de juiste manier bij anderen overkomt. Dit komt neer op relativeren en loslaten. Besef dat je alle ellende van de wereld niet zelf kunt dragen. Soms is het beter om alleen aan jezelf en je naasten te denken, hoe cru dit ook klinkt.
Recht staat tegenover onrecht, waar tegenover valsch, echt tegenover onrecht of slecht en soms tegenover nagemaakt.
Een term die niet alleen inhoudt dat recht wordt gedaan aan iemand die onrecht lijdt, maar ook aangeeft dat de boosdoeners worden gestraft. Gerechtigheid is verder een theologisch begrip: God spreekt de zondaars om Christus' wil vrij van schuld.
Waarom is rechtvaardigheid belangrijk? Zonder rechtvaardigheid kunnen andere mensen geschaad worden. Er heerst onveiligheid en onschuldige mensen lijden.
Met andere woorden hoe zorgen we er voor dat zowel het juridische belang (recht) als het normatieve aspect (rechtvaardigheid) in ogenschouw wordt genomen bij het uitvoeren van de wet.
Als sociaal werker zorg je ervoor dat mensen prettig kunnen leven in hun sociale omgeving zoals het gezin en de buurt, en dat iedereen kan meedoen in de samenleving. Met een goed gesprek of een activiteit richten sociaal werkers zich op buurtgevoel, verbinding met anderen, meedoen, ontstressen en normaliseren.
Bij sociaal cultureel werk ligt de nadruk op sociale verbindingen tussen (grote) groepen mensen, zoals bijvoorbeeld een hele wijk of groepen jongeren en langdurig werkelozen. Maatschappelijk werk heeft betrekking op de maatschappij in het algemeen.
Signaleren in het maatschappelijk werk houdt in: het opvangen van en betekenis toekennen aan gebeurtenissen binnen en buiten de beroepspraktijk, die de sociale omstandigheden van de (potentiële) cliënten negatief kunnen beïnvloeden.
Sociaal werk in de zorg richt zich op de ondersteuning van het sociaal functioneren van mensen met langdurige en/of complexe problematiek.
Maatschappelijke zorg is de zorg en ondersteuning aan mensen die hun leven niet (meer) zelfstandig kunnen vormgeven. Daardoor kunnen ze soms beperkt meedoen in de samenleving. Er is meestal sprake van isolement, uitsluiting, overlast en soms zijn ze dakloos.