Rapporteren met SMART is een techniek om op een resultaatgerichte manier doelen en afspraken te formuleren. Door te werken met SMART-doelen voorkomt u vaagheid en uitstel en werkt u aan concrete resultaten.
SMART staat voor specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Als je doelstellingen met deze methode opstelt, worden ze duidelijk en concreet. Werk je samen? Dan is voor iedereen helder waar je naartoe werkt.
Een voorbeeld van een persoonlijke SMART-doelstelling zou kunnen zijn: Ik wil binnen vandaag en 1 januari 2022 vijftien kilogram afvallen. Deze doelstelling is SMART, mits deze aan bepaalde voorwaarden voldoet. De doelstelling is in ieder geval specifiek, meetbaar en tijdsgebonden.
Meetbaar. Meetbaar houdt in dat het resultaat (benoemd onder specifiek) ook zichtbaar moet kunnen zijn. Daarom wordt het vaak in percentages en getallen uitgedrukt.
3. ACCEPTABEL: voer gezonde discussies met collega's. Het is belangrijk voor het behalen van de SMART doelstellingen dat er draagvlak is binnen jouw organisatie, je doelen moeten acceptabel zijn. Je collega's moeten het doel kunnen accepteren en het gevoel hebben dat het doel het nastreven waard is.
Met SMART bedoelen ze een acroniem: Specifiek – Meetbaar – Acceptabel – Realistisch – Tijdsgebonden. Je bent pas echt smart (slim dus) als je altijd je offerte SMART maakt. Het maakt je boodschap duidelijk, concreet en ondubbelzinnig. Bovendien maakt het jouw plan van aanpak achteraf ook controleerbaar.
Met behulp van de SMART-methode kun je concrete, richtinggevende en haalbare (leer)doelen formuleren die Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden zijn. Je gebruikt de SMART-methode voor kortetermijndoelen die binnen een bepaalde termijn behaald moeten worden en die meetbaar zijn.
SMART-principe
Specifiek: beschrijf precies wat gedaan moet worden. Meetbaar: geef een norm aan om te kunnen meten of het doel is gehaald. Acceptabel: zorg voor voldoende draagvlak bij de betrokken partijen. Realistisch: de doelstellingen moeten haalbaar zijn.
Door doelen SMART te formuleren geef je aan wat je wilt bereiken en stuur je het gedrag van je medewerkers en van jezelf. Bovendien wordt aangegeven welke resultaten wanneer moeten worden bereikt. Door een doelstelling SMART te formuleren is de kans groter dat er in de praktijk iets van terecht komt.
Specifiek. De S van SMART staat voor specifiek en dit geeft aan dat een doelstelling specifiek moet zijn. Dit wil zeggen dat het duidelijk moet zijn wat de doelstelling precies inhoudt. Het 'wie – wat – waar – hoe – waarom' moet helder kunnen worden beantwoord.
Een doel is een gewenste situatie, iets dat je wilt bereiken. Als leidinggevende kun je het gedrag van een individu, groep of organisatie besturen door doelen te stellen. Een goede doelstelling is belangrijk en zinvol.
Ik wil leren op tijd hulp te vragen. Ik wil leren een taak op mijn niveau te volbrengen. Ik wil leren afstand te nemen van een probleem om het beter te kunnen begrijpen Ik wil leren mijn mening met argumenten te onderbouwen. Ik wil leren met goede tegenvoorbeelden te komen als ik het niet eens ben met een ander.
Persoonlijke doelstellingen zijn doelstellingen die je voor jezelf stelt. Dit doe je om jezelf verder te ontwikkelen, om de dingen te doen die je graag wilt doen of om te bereiken wat je wilt bereiken. Je kunt persoonlijke doelstellingen stellen op je werk, maar ook privé, en natuurlijk ook voor beide.
Deelnemers benoemen hun leerdoelen zoals: ik ben soms te direct in mijn communicatie en ik moet tactvoller communiceren. ik ben soms een drammer en ik moet meer geduld ontwikkelen. ik ben soms passief en moet meer initiatief ontplooien.
Een plan van aanpak dwingt je om na te denken over alle factoren van je onderzoek. Zodra jouw plan van aanpak wordt goedgekeurd, weten jij en jouw begeleiders precies wat er gaat gebeuren. Je komt dan niet voor verrassingen te staan. Je beschrijft in jouw plan van aanpak de rode draad van wat je wil onderzoeken.
Het stellen van doelen stuurt je gedrag. Als je geen doelen hebt, maakt het niet zoveel uit wat je doet. Het is belangrijk dat je je leerdoelen SMART ofwel specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden kunt maken.
In plaats van een vaag doel, wordt het een concreet plan waarbij je precies weet wat je moet doen om het doel te behalen.
Je zou bijvoorbeeld een vaag doel als 'Ik wil gelukkig worden' kunnen formuleren als 'Ik wil binnen 20 jaar drie eigen BV's bezitten in de regio waar mijn kinderen naar school gaan'. Zorg er voor dat jouw doel meetbaar is. Door jouw progressie te meten blijf je gefocust en gemotiveerd om het doel te halen.
Doelen kunnen eigenlijk overal over gaan: lichamelijk, geestelijk, leefstijl, dagelijks leven, sociale leven, omgaan met de ziekte en omgaan met de omgeving (zowel de fysieke omgeving als de sociale omgeving). In feite gaat het om de open vraag: wat is nu je situatie en wat zou je willen bereiken?
Beschrijf je nieuwe situatie zo concreet mogelijk
Hoe concreter jij voor jezelf doelen weet te stellen hoe groter de kans dat je ze gaat realiseren. Stel, je wil assertiever worden op je werk. Dat doel kan je concreter maken door te zeggen: “ik wil assertiever worden tijdens het werkoverleg”.
Soms wordt leerdoel gebruikt als synoniem van de term eindterm. Een leerdoel specificeert duidelijk en concreet wat men beoogt zichzelf of anderen eigen te maken op het gebied van kennis, inzichten en vaardigheden. Er is meestal in opgenomen hoe men zich dit eigen maakt en hoe men dit dient te tonen aan anderen.