Poëzie is een taaluiting waarbij een grote nadruk ligt op vorm, klank en beeldspraak. Toelichting: In bovenstaande definitie bedoelen wij met vorm onder andere de indeling in strofen, doelbewuste regelafbrekingen en experimenteel gebruik van lettertypes. Met klank bedoelen wij zaken als rijm, metrum en melodie.
literaire vorm, met een aantal uiterlijke kenmerken: korte (niet dóórlopende) regels, ruime bladspiegel, metrum, rijm, informatiedichtheid e.d. Meest gebruikte vorm voor veel lyriek.
Poëzie benut de esthetische en ritmische eigenschappen van taal zoals metrum en geluidssymboliek om betekenissen over te brengen ter aanvulling, vervanging of ondermijning van de prozaïsche, ogenschijnlijke letterlijke betekenis.
Poëzie is een bijzondere manier om iets te zeggen in de vorm van een gedicht. Je herkent deze vorm bijvoorbeeld aan versregels die (soms heel plotseling) afgebroken worden. Poëzie rijmt vaak, maar dat hoeft niet. Eigenlijk mag 'alles' in de poëzie: een dichter mag alle taalregels breken.
1 Laat je door niemand iets wijsmaken
Poëzie is totale vrijheid. Alles kan, alles mag. De enige regel is misschien dat je lol moet hebben in de taal, in het spel met woorden en klanken. Eerst bedenk je wat je wilt zeggen en daarna kies je een vorm: rijm, interpunctie, strofen, enzovoort.
Marcel Broodthaers toont het als geen ander, beeldende kunst en poëzie gaan vaak hand in hand.
Gedichten zijn het middel bij uitstek om taalplezier bij te brengen. Van zodra kinderen leren lezen en schrijven, associëren ze taal vooral met 'school'. Met gedichten kun je hen tonen dat taal ook een manier is om je te uiten, dat je kunt spelen met taal en grapjes kunt maken.
Je hebt gedichten die een vrije vorm hebben: de schrijver bepaalt helemaal zelf wanneer hij op een volgende regel begint, hoe lang elke regel is, hoeveel spaties hij tussen woorden zet, uit hoeveel versregels een strofe bestaat. Dit noemen we 'moderne gedichten'.
Proza is iedere tekst die is geschreven of gesproken in de vorm van gewone taal. Proza kan kunstig in elkaar gezet zijn, zelfs rijm en een maatsoort bevatten, maar zodra de vorm van de tekst en belangrijk onderdeel van de tekst wordt en de indeling geen enkele rol meer speelt, is er sprake van poëzie.
Op de website www.straatpoezie.nl vind je een interactieve kaart van Nederland en Vlaanderen, waarop je gedichten uit de openbare ruimte kunt zoeken en toevoegen. De website werd gelanceerd in de Poëzieweek en maakt deel uit van het onderzoek van Kila van der Starre van de Universiteit Utrecht.
Leerlingen leren zich op een andere manier uitdrukken. Het is een wat meer creatieve manier, want in een versje of gedichtje kan in principe alles. Het is net welke regels je de leerlingen oplegt. Bovendien leren kinderen hun eigen emoties en gedachten op papier te zetten, zonder dat er een oordeel aan wordt gehangen.
Poëzie is de verzamelnaam voor alle soorten gedichten. Een schrijver van poëzie (dichter of poëet) doet zijn best om zijn tekst zo mooi, treffend of origineel mogelijk te maken. Dat kan hij op verschillende manieren doen: metrum.
vrij vers-2. Vorm van poëzie, ook wel poésie parlante of parlandopoëzie genoemd, waarin de traditionele verstechniek slechts gedeeltelijk of zelfs helemaal niet is aangewend. Het metrum ontbreekt en vaak ook het rijm. De verslengte is onregelmatig, de strofebouw onvast of afwezig.
Een schrijver heeft een poëtische stijl als hij, net als in de poëzie, veel stijlfiguren en beeldspraak verwerkt in zijn teksten. Het omgekeerde hiervan is de zakelijke stijl. De schrijver zal dan eerder weinig of geen beeldspraak gebruiken. Hij vermijdt typisch literaire woorden.
Proza is het soort tekst dat men kan vinden in een krant, een encyclopedie, een kort verhaal, roman of novelle, een film, een essay, een wetenschappelijk artikel, een brief. Het kan kort zijn, zoals een stukje in de krant, of zo lang als een complete meerdelige roman.
Inhoud: Open en gesloten gedichten: Open: die snap je meteen, goed om voor te lezen. Gesloten: Er staat niet wat er staat, woorden afzonderlijk zijn bekend maar met elkaar zijn ze niet echt te begrijpen, lijkt wel geheimtaal.
Een gedicht kan traditioneel zijn of modern zijn. Bij traditionele gedichten zijn de regels en strofen allemaal ongeveer even lang en is er eindrijm volgens een schema. Bij moderne gedichten heeft de dichter meer vrijheid. De strofen en regels kunnen allemaal verschillen in lengte en er hoeft geen eindrijm te zijn.
Dit is rijm dat erg voor de hand ligt (zoals men op de kermis rijmt), zoals: "hart" en "smart". Goede voorbeelden hiervan zijn sinterklaasgedichten.
Epiek is de verzamelnaam voor verhalende producten van de literatuur, zowel in poëzie als in proza, waarbij de nadruk ligt op de beschrijving van gebeurtenissen en handelingen van personages. De epiek is, naast de lyriek en de dramatiek, een van de hoofdvormen van de literatuur.
Door middel van gedichten leren kinderen klanken van letters en woorden herkennen en van elkaar onderscheiden. Ze leren woorden die hetzelfde klinken herkennen en ze leren zelf rijmen. Dit zijn allemaal vaardigheden die nodig zijn om de taalontwikkeling van kinderen goed te laten verlopen.
Geef jezelf de tijd om een gedicht te ontdekken
Lees het gedicht langzaam voor aan jezelf. Doe dit hardop in je hoofd of gebruik je stem. Op die manier kan je ook beter de flow (het metrum en de cadans van het gedicht) ontdekken en laat je je misschien minder snel afschrikken door de soms 'gekke' opmaak.
Versjes en wijsjes
Rijmen biedt namelijk meer inzicht in klanken, letters en woorden. Een kind kan klanken leren herkennen en hierdoor ook woorden beter begrijpen.
poetry; lyrical poetry; lyric.