Parentificatie is een begrip uit de psychologie, en houdt kortweg in dat een kind veel te vroeg de rol van volwassene heeft aanvaard en op zich heeft genomen op emotioneel en sociaal gebied. Het kind krijgt reeds op jonge leeftijd de rol van adviseur, trooster of bemiddelaar, terwijl het daar te jong voor is.
Wanneer er te veel van een jeugdige gevraagd wordt en de jeugdige daar te weinig voor terugkrijgt van zijn ouders, kan in extreme gevallen sprake zijn van parentificatie. Parentificatie wil zeggen dat een jeugdige langdurig de rol van ouder op zich neemt met de bijbehorende taken en verantwoordelijkheden.
Een kind dat geen kind mag zijn. Als er sprake is van parentificatie dan betekent het dat het kind veel te vroeg de rol heeft gekregen (of op zich heeft genomen) van adviseur, trooster, bemiddelaar of verzorger terwijl het daar veel te jong voor is. Op emotioneel en sociaal gebied.
Wanneer je als kind je ouder moet 'dragen', heet dat binnen de psychologie parentificatie. Het kind vervult als het ware de ouderrol en is een steunpilaar. Parentificatie ontstaat vaak wanneer ouders – bewust of onbewust – kinderen krijgen om een oude wond te helen.
Van parentificatie is sprake als een kind de verantwoordelijkheid op zich neemt voor het welbevinden van een ouder. Een kind houdt zoveel van zijn ouders, dat hij bijvoorbeeld de pijn die een ouder heeft niet kan verdragen en daarom voor zijn ouders gaat zorgen.
De eerste stap bij het oplossen van de gevolgen van parentificatie is je bewust te worden van de patronen die je onbewust aan het herhalen bent. Omdat je vaak al heel je leven in die patronen zit, kun je ze meestal zelf niet meer zien. Het zijn blinde vlekken voor je geworden.
De gevolgen van PAS kunnen voor het kind zeer ernstig zijn, van kleinere psychische klachten tot depressie, identiteitsproblemen, het niet kunnen aangaan van eigen relaties, angst, depressie, drugs- of alcoholmisbruik, valse inschattingen van de werkelijkheid, verwarring, laag zelfbeeld.
Dat er om uiteenlopende redenen vaak niet zonder diagnose gewerkt kan worden in de geestelijke gezondheidszorg begrijpt iedereen wel. Als je de hulp aan mensen binnen een zorgverzekeringsstelsel wilt onderbrengen ontkom je niet aan een systeem.
Bij constructieve parentificatie leert het kind voor de ander zorgen. Ze maken kennis met empathie en wederkerigheid van contact. Om te zorgen dat het kind door zijn hulpvaardigheid niet beschadigd wordt, is het van belang dat zijn inspanningen gezien en gewaardeerd worden.
1) Een gezonde ouder-kindrelatie verschaft de jeugdige doorgaans fysieke en emotionele veiligheid en geborgenheid: de ouder fungeert in de relatie als veilige basis van waaruit het kind de omgeving kan verkennen en waarop het altijd kan terugvallen.
Contact die jij wil. Het emotioneel loskomen van ouders maakt het mogelijk om een contact met je ouders te krijgen zoals jij dat wenst. Er komt daarom uit waar jij vrede mee hebt. En als ze overleden zijn, komt er een herinnering uit waar jij vrede mee hebt.
We noemen het een loyaliteitsconflict als een kind om wat voor reden dan ook een innerlijke strijd heeft, omdat hij/zij het gevoel heeft niet trouw te kunnen zijn of te kunnen blijven aan één van de ouders.
Slachtoffers van emotionele verwaarlozing en mishandeling hebben meer moeite om veilige, gezonde en liefhebbende relaties met anderen aan te gaan en kampen met een negatiever zelfbeeld. Ze zijn extra gevoelig voor sociale dreiging, uitsluiting en afwijzing.
Wanneer de band met je ouders of familie jou (emotionele) schade oplevert, of ervoor zorgt dat jij je niet op een gezonde manier kunt ontwikkelen, kan het, in sommige gevallen raadzaam zijn te breken met je ouders (of familie). Dit is een ingrijpend proces en aan zo 'n beslissing gaat heel veel vooraf.
Hechtingsproblemen kunnen ontstaan bij kinderen die een traumatische ervaring hebben gehad. Daarnaast hebben sommige kinderen een hoger risico, bijvoorbeeld adoptiekinderen, pleegkinderen, kinderen met een lichamelijke stoornis, huilbaby's of kinderen die lang in het ziekenhuis hebben gelegen.
Bij gespleten loyaliteit kan een kind zich niet loyaal voelen aan de ene ouder, zonder zich niet-loyaal te voelen aan de andere ouder.
Van ouderverstoting is sprake als een kind een ouder, waarmee het kind voorheen een goede relatie had niet meer wil zien. Ouderverstoting is onderdeel van het beëindigen van de relatie tussen ouders. Soms manifesteert ouderverstoting zich pas jaren na de feitelijke scheiding.
Perfecte kinderen hebben een gevoeligheid ontwikkeld in het gezin van herkomst voor de verwachtingen of delegaties van de ouder naar hun kinderen. Perfecte kinderen zorgen voor goede schoolprestaties en maken beroepskeuzes die aansluiten bij de expliciete of impliciete wensen van de ouders.
Parentificatie, het fenomeen waarbij door gezinsomstandigheden het kind verantwoordelijk wordt (gemaakt) voor het ouderlijk welbevinden. Het kind wordt (en/of voelt zich) geroepen om zorgen op zich te nemen waar hij of zij nog helemaal niet klaar voor is.
Wat is een symbiotische relatie? Bij symbiose in een relatie bestaat er een sterke betrokkenheid en afhankelijkheid tussen twee of meer personen. Dit zie je in liefdesrelaties, vriendschapsrelaties of ouder-kindrelaties, bijvoorbeeld in een moeder dochter relatie of moeder zoon relatie.
Het gebrek aan contact tussen het kind en zijn ouder [1]
In het Engels noemt men dit het PAS syndrome (Parental Alienation Syndrome). In de praktijk is het PAS syndroom een gecontesteerd begrip en het syndroom is dan ook niet als dusdanig psychologisch erkend door de American Psychiatric Association.
Gedrag van de controlerende ouder:
Uitsluitende negatieve informatie over de andere ouder delen met het kind. Met smoesjes het contact tussen het kind en de andere ouder beperken. Niet of moeizaam nakomen van de (gerechtelijke) contactregeling. Ex-partner niet informeren over het welzijn en de ontwikkeling van het kind.
Ouderverstoting heet ook wel oudervervreemding of Parental Alienation Syndrome (PAS) genoemd en is eigenlijk een vorm van kindermishandeling. Een kind dat te maken krijgt met ouderverstoting kan hier vaak levenslang last van houden.
Als moeder ben je belangrijk voor het opgroeien van je kind. Je leert je kind verschillende vaardigheden, zoals samenwerken, inleven in anderen en zelfverzekerdheid. Misschien ben je minder vaak thuis dan je zou willen. Voel je daar niet schuldig over.