Bij bepaalde aandoeningen worden nieuwe bloedvaten gevormd die per definitie slecht van kwaliteit zijn. Deze nieuwe, maar broze, bloedvaten worden neovascularisaties genoemd. Deze bloedvaten zijn van slechte kwaliteit waardoor lekkage van vocht, bloed en/of vetten kan ontstaan.
Neovascularisatie is het proces waarbij nieuwe vasculaire structuren zich vormen . Onder normale fysiologische omstandigheden bij volwassenen zijn vasculaire netwerken relatief inactief, waarbij neovascularisatie voornamelijk beperkt blijft tot wondgenezing en stappen in de vrouwelijke voortplantingsprocessen.
De nieuwe bloedvaten zullen nooit meer verdwijnen ; ze zullen leeglopen en geen bloed meer naar het hoornvlies vervoeren, maar ze zijn er nog steeds. (Deze worden "spookvaten" genoemd, omdat ze er zonder bloed in een beetje spookachtig uitzien, helder en moeilijk te zien zijn.)
Sommige patiënten met droge leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) ontwikkelen uiteindelijk natte AMD, waarbij abnormale bloedvaten in het netvlies groeien en vocht lekken, waardoor het netvlies 'nat' wordt. Technisch gezien wordt dit CNV of choroïdale (core-oyd-al) neovascularisatie (nee-oh-vas-kyoo-lar-eye-zay-shun) genoemd.
Neovascularisatie omvat zowel angiogenese als vasculogenese . Angiogenese vertegenwoordigt het klassieke paradigma voor de groei van nieuwe vaten, aangezien volwassen, gedifferentieerde EC's loskomen van hun basaalmembraan en migreren en prolifereren om spruiten te vormen uit ouderlijke vaten.
Neovascularisatie is een pathologisch proces dat de meest negatieve gevolgen heeft voor het hoornvlies en het netvlies, omdat dit doorzichtige structuren zijn die hun transparantie verliezen, wat gepaard gaat met vaatproliferatie en de daarmee gepaard gaande weefselveranderingen.
Angiogenese betekent de vorming van nieuwe bloedvaten. Angiogenese is een proces dat een rol speelt bij tumorgroei en bij het ontstaan van uitzaaiingen. Angiogenese-remmers zorgen er voor dat bloedvaten in de buurt van de tumor geen signaal krijgen om nieuwe bloedvaten te maken.
AMD wordt ingedeeld in twee categorieën: een neovasculaire “natte” vorm en een niet-neovasculaire “droge” vorm, of een mengsel van beide, die allemaal resulteren in gedeeltelijk of volledig verlies van het centrale zicht [3]. Hoewel minder vaak voorkomend dan droge AMD, is natte of nvAMD verantwoordelijk voor bijna 90% van de blindheid die geassocieerd wordt met AMD.
De zenuwen van de macula of gele vlek herstellen zich langzaam in de loop van enkele maanden. De functie van de gele vlek kan tot één jaar na de operatie nog verbeteren.
Natte (neovasculaire) AMD is de meest agressieve vorm van AMD. Bij natte AMD zijn de veranderingen in het centrale zicht vaak plotseling en ernstig. Elk jaar worden er in Australië ongeveer 21.000 nieuwe gevallen vastgesteld. Bij natte (neovasculaire) AMD groeien er abnormale bloedvaten onder het netvlies.
De behandeling van neovascularisatie kan variëren afhankelijk van de oorzaak, maar de standaardbehandeling bestaat uit intravitreale injecties met anti-vasculaire endotheliale groeifactor (anti-VEGF) .
Symptomen van zuurstofgebrek in de ogen zijn onder andere wazig zicht, branderigheid, overmatig tranen en een schor gevoel, bijna alsof er zand in het oog zit . Milde gevallen resulteren doorgaans in zwelling in de epitheellaag van het hoornvlies en tijdelijk wazig zicht.
Bloed in het glasvocht kan na een tijdje vanzelf wegzakken of oplossen, waardoor het zicht weer beter wordt. Daarom adviseert de oogarts soms om even af te wachten.
Vasculair wil zeggen dat het met de bloedvaten te maken heeft.
De behandeling
Leeftijdsgebonden macula degeneratie is moeilijk te behandelen. Voor de 'droge' vorm zijn op dit moment geen behandelingen mogelijk. Behandeling van de 'natte' of exsudatieve vorm is wel mogelijk in een vroeg stadium.Hier zijn er op dit moment enkele vormen van behandeling mogelijk.
Achtergrond: Choroïdale neovascularisatie (CNV) is een veelvoorkomende oorzaak van wettelijke blindheid in ontwikkelde landen .
Interleukine-18 is een mogelijk nieuw medicijn om leeftijdsgebonden maculadegeneratie tot staan te brengen. Het cytokine onderdrukt in preklinische proeven de abnormale groei van bloedvaatjes achter de retina. Dat blijkt uit onderzoek van Sarah Doyle e.a. gepubliceerd in Science Translational Medicine.
Mag ik reizen na een maculagatoperatie? U mag niet vliegen of naar grote hoogte reizen terwijl de gasbel nog in uw oog zit (tot 12 weken na de operatie) . Als u dit negeert, kan de bel op grote hoogte uitzetten, waardoor er een zeer hoge druk in uw oog ontstaat.
Elke operatie heeft een risico op een complicatie (zowel tijdens als ná de operatie). Gelukkig gaat 98% van de staaroperaties goed.
Er zijn veel oorzaken van MNV, waaronder leeftijdsgebonden maculadegeneratie, angioïde strepen, choroïdale ruptuur, degeneratieve myopie en oculaire histoplasmose .
Vroege droge AMD veroorzaakt geen symptomen. Bij intermediaire droge AMD hebben sommige mensen nog steeds geen symptomen. Anderen kunnen milde symptomen opmerken, zoals een lichte wazigheid in hun centrale zicht of moeite met zien bij weinig licht. Bij late AMD (nat of droog type) merken veel mensen dat rechte lijnen er golvend of krom uit gaan zien.
Droge maculadegeneratie, een aandoening die geleidelijk verlies van gezichtsvermogen veroorzaakt, is de meest voorkomende vorm. Het nemen van voedingssupplementen kan de ziekte vertragen. Natte maculadegeneratie kan snel verlies van gezichtsvermogen veroorzaken en kan leiden tot wettelijke blindheid . Uw oogzorgverlener kan behandelingen aanbieden die kunnen helpen het gezichtsvermogen te behouden.
Soorten anti-angiogenesebehandelingen
Sommige medicijnen blokkeren de vasculaire endotheliale groeifactor (VEGF) om zich te hechten aan de receptoren op de cellen die de bloedvaten bekleden . Dit stopt de groei van de bloedvaten. Een voorbeeld van een medicijn dat VEGF blokkeert, is bevacizumab (Avastin). Bevacizumab is ook een monoklonaal antilichaam.
Bloedvaten maken kan op twee manieren. Buiten het lichaam, in het laboratorium, door het kweken uit lichaamseigen cellen. Of in het lichaam zelf, door stimulatie van cellen die daar verantwoordelijk zijn voor de aanleg van nieuwe bloedvaten.
Angiogeneseremmers zijn doelgerichte medicijnen die ervoor zorgen dat er geen of minder nieuwe bloedvaten naar de tumor worden gemaakt. Zo komt er minder bloed bij de tumor. Daardoor kan de tumor minder hard of helemaal niet meer groeien.