Gedragsveranderingen. Dit uit zich in bijvoorbeeld een toename in heftigheid van emotionele reacties of juist afwezigheid van emotionele reacties (apathie), agressie en agitatie, sociaal onaangepast gedrag, ontremd en impulsief gedrag.
NAH (niet-aangeboren hersenletsel) Als er in de loop van je leven schade aan je hersenen ontstaat, dan heet dat niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Deze schade kan bijvoorbeeld ontstaan door een verkeersongeluk of beroerte.
Hersenbloedingen, herseninfarct (TIA`s), hersenschudding of een CVA. Ziektes die leiden tot beschadiging in de hersenen (Alzheimer, Parkinson, Creutzfeldt-Jacob of M.S.) De mogelijke gevolgen van NAH: Er kunnen blijvende gevolgen zijn als gevolg van NAH, die zowel zichtbaar en/of onzichtbaar zijn.
Bied structuur en regelmaat zodat de cliënt houvast krijgt. Wees voorspelbaar: benader iemand met NAH consequent op dezelfde manier, ook dat geeft houvast. Houd rekening met wat de persoon met NAH aankan. Mensen met hersenletsel zijn vaak extreem moe, alles kost veel inspanning en energie.
Direct na het ontstaan van hersenletsel komen verwardheid, bewusteloosheid en geheugenverlies veel voor. Meer dan de helft van de mensen met hersenletsel krijgt te maken met blijvende veranderingen of restverschijnselen op langere termijn.
In hoeverre iemand herstelt van hersenletsel, hangt af van de situatie en persoon. Vaak treedt het meeste herstel op in de eerste periode na het oplopen van het niet-aangeboren hersenletsel. Maar er zijn ook mensen die na langere tijd nog verbetering merken, jaren nadat het letsel is ontstaan.
Een belangrijk verschil tussen NAH en dementie is de wijze van ontstaan: NAH ontstaat van de ene op de andere dag, terwijl dementie meestal geleidelijk optreedt. Bovendien is dementie een progressieve aandoening, in tegenstelling tot NAH.
De zorg voor mensen met hersenletsel wordt verdeeld in drie fases. De acute fase, de herstelfase en de participatiefase (chronische fase).
Depressie, vermoeidheid en chronische pijn komen vaak voor na hersenletsel en kunnen lijken op apathie of komen tegelijkertijd voor. Bijwerkingen van sommige geneesmiddelen kunnen ook lijken op apathie. Probeer de oorzaak van het probleem te ontdekken, zodat u kunt helpen.
Ieder hersenletsel verschilt. Er zijn mensen die hun intelligentie volkomen behouden hebben, en er zijn anderen die op deelgebieden moeite hebben en op andere gebieden even intelligent gebleven zijn. Als dat zo is noemen we dat iemand een disharmonisch intelligentieprofiel heeft.
Onder aangeboren hersenletsel wordt, zoals de naam al suggereert, een aandoening van de hersenen bedoeld die al vanaf de geboorte aanwezig is. Hierbij kunt u denken aan afwijkingen van het zenuwstelsel, hersenverlamming of een verstandelijke beperking.
Niet-traumatisch hersenletsel ontstaat door een proces in het lichaam of de hersenen en kan door zeer uiteenlopende gebeurtenissen worden veroorzaakt. Vaak is dit een probleem in de bloedvaten in de hersenen, het bloedvat knapt (hersenbloeding) of raakt verstopt (herseninfarct, ook vaak beroerte genoemd).
Een teveel daarvan kan leiden tot klachten zoals slaapproblemen, depressie, burn-out, angststoornissen, hartklachten en maag- en darmklachten. Langdurige overprikkeling kan klachten waar je last van hebt verergeren waardoor je steeds minder goed functioneert in het dagelijks leven.
Veel voorkomende kenmerken van hersenletsel
Soms heb je de kenmerken, maar heb je geen hersenletsel of andersom. De veel voorkomende klachten of signalen zijn: stemmingswisselingen, snel boos worden, geheugenproblemen, moeite met communiceren of begrijpen van taal, vaak somer of moe.
Lotgenoten contact. Middin heeft NAH inlopen, ondersteuningsgroepen en NAH cafés. Dit zijn informele bijeenkomsten waar mensen met niet-aangeboren hersenletsel en hun partner en andere familieleden naar toe kunnen om andere lotgenoten te ontmoeten en met elkaar in gesprek te gaan.
Chronische hersenaandoeningen die geleidelijk zijn ontstaan, zoals dementie, parkinson of epilepsie: 1.337.800 mensen. Niet Aangeboren hersenletsel (NAH), zoals een beroerte en traumatisch hersenletsel: 645.900 mensen.
Denk je vaak dingen als 'Sinds het ongeval is alles anders'? Als er na een ongeluk of ziekte iets verandert in hoe je bent en wat je kunt, kan dat wijzen op hersenletsel. Chronische vermoeidheid en depressieve gevoelens wijzen mogelijk op niet-aangeboren hersenletsel.
Onzichtbare gevolgen
Het gaat niet meer zoals vroeger. Hersenletsel heeft voor veel mensen ook onzichtbare gevolgen. Bij onzichtbare gevolgen van een hersenaandoening gaat het bijvoorbeeld om veranderingen in je denken, in je emoties en je gedrag. Vaak zijn het de meest ingrijpende en de moeilijkste veranderingen.
Niet aangeboren hersenletsel zijn neurologische aandoeningen die je in de loop van het leven kunt krijgen.
Jaarlijks krijgen naar schatting 130.000 mensen te maken met een vorm van hersenletsel door bijvoorbeeld een ongeluk, een herseninfarct, een tumor, een hartstilstand of een hersenbloeding. In Nederland leven naar schatting 500.000 mensen met de gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel (NAH).