Psychologische stressoren zijn situaties, opmerkingen, personen of gebeurtenissen die je negatief of bedreigend opvat.
Burn-out: Fysieke en/of mentale instorting (fase 12)
Er komt helaas niets meer uit je. Al je plannen zijn omgevallen. Het leven dat je hebt opgebouwd stelt niets meer voor. Je ziet de zin en het nut van het leven niet meer in en je kunt zelfs zelfmoordgedachten hebben.
Stress kan leiden tot psychische klachten zoals slaapproblemen en moeheid, somberheid en psychose. Ook kan je last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel, een hoge bloeddruk en veel zweten. Dit zijn signalen dat de stress te veel wordt of te lang duurt.
Mentale oververmoeidheid wordt gekenmerkt door andere symptomen dan fysieke vermoeidheid. Zo hebben mensen die geestelijk uitgeput zijn volgens de Hersenstichting vaak moeite zich te concentreren en zijn ze sneller afgeleid. Ook hebben ze een korter lontje en moeite om belangrijke beslissingen te nemen.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Mentale vermoeidheid
Vaak voel je je lusteloos, sloom en alsof je hoofd vol zit. Als je mentaal vermoeid bent, kan het voor jou ook moeilijker zijn om prikkels te verwerken. Je bent snel gestrest, hebt in weinig dingen zin en bent soms ook negatief. Vaak voel je je ook moe en futloos.
Spanningshoofdpijn voelt aan als een lichte tot matige hoofdpijn die vaak begint aan de zijkanten van het hoofd en is eerder zeurend en dof. Sommige mensen ervaren ook een druk op het voorhoofd door stress. Spanningshoofdpijn veroorzaakt inderdaad eerder een drukkende pijn, die aanvoelt als een soort band om het hoofd.
Kalmeringsmiddelen zijn medicijnen die uw emoties minder sterk maken. Ze helpen vooral tegen angst, zenuwen en stress. Bekende kalmeringsmiddelen zijn benzodiazepinen. Voorbeelden van kalmeringsmiddelen zijn alprazolam, bromazepam, diazepam en lorazepam.
Het gevoel van angst leidt tot vermijdingsgedrag of extreme emoties als u er toch mee wordt geconfronteerd. Angst is eigenlijk een eeuwenoud beschermingsmechanisme daterend uit de oertijd. Door angst maakt uw lichaam een stresshormoon aan, genaamd cortisol. Dit hormoon zorgt ervoor dat er extra energie vrijkomt.
Wat zijn de tekenen van oververmoeidheid en mentaal uitgeput zijn? Niet kunnen concentreren op het werk, snel afgeleid. Snel gepikeerd en licht ontvlambaar. Geen puf om taken uit te voeren, zoals huishoudelijke klusjes.
Onze lichaam (fysiek), het denken (mentaal) en onze gevoelens (emotioneel) bepalen te samen hoe we ons gedragen. Fysiek, mentaal en emotioneel zijn aan elkaar gekoppeld. Wanneer we bijvoorbeeld vrolijk zijn, glimlachen we en hebben we positieve gedachten.
Ons afweersysteem houdt de bacteriën prima onder controle, totdat stress-hormonen de afweer onderdrukken – en daarvoor is hard bewijs. Stress kan dus een duw richting ziekte geven. En dan niet alleen richting psychische klachten zoals overspannenheid of burn-out, maar bijvoorbeeld ook de oogziekte serosa.
Als gevolg van langdurig véél te veel stress is het lijf uitgeput en zijn regelprocessen in de hersenen veranderd. Dát is de oorzaak van deze malaise. Om te herstellen moet het ontregelde brein weer normaal gaan functioneren. Dat gaat niet vanzelf en het heeft veel tijd nodig.
Chronische stress beschadigt de hippocampus
Een verhoogde concentratie cortisol kan cellen verstoren of zelfs beschadigen. Chronische stress beschadigt de hippocampus, waardoor het cortisolniveau hoog blijft, zodat de hippocampus nog meer beschadigt – een vicieuze cirkel.
Melk. Het is bewezen dat een glas melk helpt om te ontspannen. Melk bevat namelijk tryptofaan. Dit is een aminozuur wat signalen naar je hersenen stuurt, zodat er serotonine wordt afgegeven.
Vitaminen B5 en B12 spelen een belangrijke rol in ons lichaam. Vitamine B5 ondersteunt niet alleen tijdens drukke werkzaamheden,maar ook in spannende tijden en in stress-situaties. Zowel voor lichaam als geest. Samen met vitamine B12 helpt vitamine B5 ook bij vermoeidheid en moeheid te verminderen.
Zowel mannen als vrouwen die een dosis paracetamol hadden ingenomen, vertoonden minder stress toen ze lazen over iemand die fysieke of emotionele pijn leed en ze voelden ook minder medelijden met die persoon in kwestie.
Als je continu het gevoel hebt dat je onder spanning staat, of moet 'vechten' of 'vluchten' spreken we van chronische stress. Ook als je niet uit een stresstoestand raakt als het gevaar voorbij is dreigt chronische stress. Chronische stress heeft een negatieve invloed op hoe jij je voelt.
Aanhoudende vermoeidheid is een van de eerste symptomen van je lichaam dat het allemaal wat teveel wordt. Wanneer je langdurig veel stress, angsten of spanningen ervaart, schiet het lichaam namelijk in de bekende 'vecht-of-vluchtstand', waarbij onder andere de hartslag en de ademhalingsfrequentie omhoog gaan.
Door stress kun je bijvoorbeeld slecht in slaap komen. Je hersenen hebben hierdoor geen rust, waardoor je vermoeid raakt. Daardoor ben je gevoeliger voor prikkels van buitenaf en er kan sneller hoofdpijn door stress optreden.
De vitamines B2, B3, B5, B6, B12, C activeren extra energie bij vermoeidheid. Zorg daarom dat je voldoende graanproducten, zuivel, groente en fruit binnenkrijgt. Tip: neem een multivitamine ter aanvulling op je dagelijkse voeding, zodat je zeker weet dat je deze energievitamines binnenkrijgt.
Misschien is hardlopen te veel, maar werkt een wandeling goed voor je. Ook rust en momenten voor jezelf kunnen je goed helpen als je mentaal moe bent. Dit kan groot en klein: een kopje thee of koffie, een bad, een weekend zonder plannen, een vakantie, mediteren, ademhalingsoefeningen (of een combinatie van dit alles).