Het Duitse voortgezet onderwijs bestaat uit vier schooltypen, de Hauptschule (grofweg te vertalen met 'mavo'), de Realschule ('havo'), het Gymnasium ('vwo') en scholen voor integrerend onderwijs, de zgn. Integrierte Gesamtschule.
Ongeveer een kwart van de Duitse kinderen gaat na de Grundschule naar de Hauptschule. Dit niveau laat zich het beste met het Nederlandse VMBO vergelijken en wordt afgesloten met de Mittlere Reife.
Realschule (niveau VMBO-t/HAVO)
Na de basisschool gaan de kinderen verder met Hauptschule (vmbo), Realschule (vmbo-t, havo) of het Gymnasium (vwo). Het Nederlandse categoriale Gymnasium komt overeen met het Altsprachliches Gymnasium hetgeen de uitzondering is. Op de Gesamtschule of Oberschule zitten alle niveaus bij elkaar in de klas.
Het Gymnasium stoomt leerlingen klaar voor het wetenschapelijk onderwijs aan Universität of Hochschule, net als het gymnasium of atheneum in Nederland. Verschil is dat er op een Duits Gymnasium niet per se Grieks wordt gegeven, maar wel Latijn als keuzevak.
In Duitsland bestaat er geen niveau dat precies overeenkomt met het Nederlandse mbo. Jongeren die een beroepsopleiding volgen, doen een Ausbildung (anders dan studenten die een Studium doen).
Wat is het Abitur? Voor veel Nederlandse scholieren is het een van de eerste Duitse woordjes die ze moeten stampen: das Abitur, vaak afgekort tot Abi. Het Abitur valt het beste te vergelijken met het Nederlandse VWO-examen. Duitse scholieren sluiten er hun tijd op het Gymnasium mee af.
Duits op B1 niveau - halfgevorderd
Je kunt een eenvoudige lopende tekst in het Duits produceren over onderwerpen die vertrouwd of die van persoonlijk belang zijn.
Sinds 1955 heten alle scholen, die als eigenlijk doel das Abitur hebben, das Gymnasium. Het Abitur is het toegangsbewijs voor de universiteit. Maar inmiddels zijn er ook andere wegen om het Abitur te verkrijgen. Het Gymnasium heeft een Sekundarstufe I (klas 5-10, leeftijd 10-16 j.)
Het woord gymnasium betekent 'plaats om naakt te zijn' in het Oudgrieks (vergelijk het Nederlandse woord gymnastiek). Het is afkomstig van het Griekse woord gumnós (γυμνός: naakt): in het oude Griekenland werd de sport naakt beoefend. Men hechtte veel waarde aan lichamelijke oefening vanwege de talrijke oorlogen.
Het gymnasium is - net als het atheneum - een stroming binnen het vwo en duurt ook 6 jaar. Onze leerlingen op het gymnasium volgen in de onderbouw (tot en met het 3e leerjaar) extra vakken in klassieke culturele vorming, te weten Grieks en Latijn.
Abitur: Het Abitur is het equivalent van een diploma voor de middelbare school, maar het is veel academischer en opent de deur naar universitaire studies. Het wordt behaald aan het einde van het Gymnasium of een vergelijkbare school voor hoger secundair onderwijs.
Het staatsexamendiploma havo heeft dezelfde waarde als een havodiploma verkregen via het reguliere schoolexamen. Deze opleiding duurt vijf jaar. Het havo is bedoeld voor leerlingen van twaalf tot zeventien jaar, en sluit aan op de basisschool, het vmbo-t en tot 1999 het mavo (alle vakken op D-niveau).
Het tempo en niveau van het havo is hoger dan van het vmbo. Leerlingen moeten bijvoorbeeld zelfstandiger werken en krijgen meer huiswerk. Bovendien is het onderwijsniveau theoretischer dan vmbo-t. In de onderbouw, de eerste, tweede en derde klas, volgen leerlingen algemene vakken op het havo.
De bovenbouw: vmbo-tl
In tegenstelling tot de andere vmbo-leerwegen heeft de theoretische leerweg geen beroepsgerichte vakken. Er worden alleen algemene vakken gegeven. Veel scholen nemen wel een praktijkgerichte activiteit op in het onderwijsprogramma, zodat leerlingen zich goed kunnen voorbereiden op het mbo.
Het belangrijkste verschil tussen vmbo-basis en -kader is het niveau waarop de lesstof wordt aangeboden. Met vmbo-basis kun je naar niveau 2 van het mbo.Met vmbo-kader kun je naar niveau 3 of 4 van het mbo.
Gymnasium. Gymnasium is vwo niveau. Veel leerlingen stromen vanaf de Realschule door naar het Gymnasium. Op deze school krijgen de leerlingen een veel bredere algemene ontwikkeling mee en het doel is om ze klaar te stomen voor universiteit.
De schooldagen beginnen vroeg, om 7:20. De meeste kinderen komen lopend naar school, zelfstandig, in groepjes met vriendjes/klasgenoten. De schooldag eindigt om 13:00 (3 keer in de week) of 12:00 (2 keer in de week). De kinderen hebben altijd huiswerk, vanaf de 1e schooldag, meestal duits en mathematik.
In Duitsland ben je leerplichtig van je zesde tot en met je achttiende. Je moet dus twaalf jaar lang onderwijs volgen, waarvan minstens negen jaar (in sommige deelstaten tien jaar) op een voltijdopleiding, twee jaar mag je deeltijdonderwijs volgen (bijvoorbeeld een beroepsopleiding).
Een tekst op B1-niveau bestaat uit makkelijke woorden die bijna iedereen gebruikt. En uit korte, eenvoudige en actieve zinnen. Er zijn 6 taalniveaus: niveau A1 is het laagste niveau en taalniveau C2 is het hoogste.
Van laag naar hoog zijn dat: A1, A2, B1, B2, C1, C2. Deze indeling is gemaakt als hulpmiddel om iemands beheersing van een vreemde taal aan te geven. Wat die niveaus precies inhouden staat hieronder. Het niveau dat je in een vreemde taal hebt, kun je aangeven met de indeling van de Raad van Europa.
Het niveau van de Realschule ligt tussen dat van de Hauptschule (lager niveau) en het gymnasium (hoger niveau). Het is in grote lijnen te vergelijken met het vmbo-t/havo in Nederland.
De Realschule duurt zes jaar en is vergelijkbaar met vmbo-tl/havo. Hierna kunnen leerlingen doorleren in het beroepsonderwijs (Berufsfachschule, Fachoberschule/Berufskolleg) of doorstromen naar de bovenbouw van het Gymnasium.
Het vwo duurt 6 jaar (leeftijd: 12-18 jaar) en bestaat uit atheneum, tweetalig onderwijs (tto), gymnasium, vwo-technasium en vwo-plus. Ongeveer 20% van de basisschoolleerlingen gaat naar het vwo.