Een ruggenprik of lumbaalpunctie is een medisch onderzoek waarbij vocht wordt afgenomen rond het ruggenmerg. Dat gebeurt door een naald te prikken tussen twee wervels in de onderrug. Dat vocht noemen we ruggenmergvocht. Het bevindt zich ook in en rond de hersenen.
Verschijnselen. In geval van lekkende hersen- en ruggenmergvloeistof is er hevige hoofdpijn die tijdens het zitten toeneemt en bij het liggen afneemt. Er kan hersenvloeistof naar buiten lopen via de oren (aurale liquorroe) of neus (nasale liquorroe).
Om de diagnose te kunnen stellen, is soms een lumbaalpunctie nodig. Hierbij wordt wat hersenvocht (lumbaalvocht) uit de rug getapt. Om te kijken wat het effect van de behandeling is, vindt ook tijdens de behandeling af en toe een lumbaalpunctie plaats.
Men spreekt van een waterhoofd bij een abnormale opstapeling van hersenvocht, meestal veroorzaakt door een blokkering van de afvoer. Hierdoor neemt de druk van het hersenvocht toe. Mogelijke oorzaken zijn hersenbloedingen of infecties.
Hersenoedeem kan de toevoer van bloed naar de hersenen beperken.Daardoor kan een tekort aan zuurstof in de hersenen optreden en kunnen de hersencellen beschadigen of zelfs sterven.
Een schedelbasisfractuur aan de voorkant van uw schedel kan in het dak van de neusholte zitten. Er kan een opening ontstaan tussen de neusholte en de inhoud van de schedel. U verliest dan hersenvocht (liquor) uit uw neus. Dit kan gevaarlijk zijn, omdat er bacteriën vanuit uw neus in het hersenvocht komen.
Met een boor wordt een gaatje gemaakt in de schedel. Door dit gaatje wordt de drain in de hersenkamer gebracht. Achter het oor, onder de huid, wordt via een tweede snee een pompje geplaatst, dat wordt verbonden met de drain. Het pompje regelt bij welke hersendruk het teveel aan hersenvocht wordt afgevoerd.
Hoe kan je het herkennen? De persoon klaagt van hoofdpijn, misselijkheid en braken (vooral 's ochtends). Meestal treden ook geheugenproblemen, traagheid en slaperigheid op. Evenwichts- en gezichtsstoornissen komen ook voor.
Het kan tests omvatten om het volgende te diagnosticeren: Infectieziekten van de hersenen en het ruggenmerg, waaronder meningitis en encefalitis . CSF-tests voor infecties kijken naar witte bloedcellen, bacteriën en andere stoffen in het hersenvocht. Auto-immuunziekten, zoals het syndroom van Guillain-Barré en multiple sclerose (MS).
Het hersenvocht wordt onderzocht op samenstelling.Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar een ontsteking, kankercellen, een doorgemaakte bloeding en/of een verhoogde hersendruk. Uw arts kan u de reden uitleggen waarom dit onderzoek bij u moet worden uitgevoerd.
Er wordt een spinale naald ingebracht. Soms wordt een openingsdruk gemeten. Een abnormale druk kan duiden op een infectie of ander probleem. Zodra de naald op zijn plaats zit en de CSF-druk is gemeten, wordt een monster van 1 tot 10 milliliter (mL) CSF verzameld in 4 flesjes.
Een enkele keer komt het voor dat uw neuroloog wil nagaan of er lekkage is van hersenvocht naar de neus of oren. In dat geval krijgt u watjes in de neus en oren geplaatst en worden bloedmonsters afgenomen.De watjes en bloedmonsters worden daarna gemeten op radioactiviteit in speciale tel-apparatuur.
Hersenvocht, ook wel cerebrospinale vloeistof (CSF) of liquor cerebrospinalis genoemd, is een heldere vloeistof die zich bevindt rondom de hersenen en in de hersenkamers (hersenholtes, ventrikels) van de hersenen, de subarachnoïdale ruimte van de hersenen en in het ruggenmerg.
De symptomen van verstopping zijn onder andere: regelmatig optredende hoofdpijn;misselijkheid en braken;sufheid, lusteloosheid en verminderde mentale functie.
Je voelt je niet helder, suffig, vergeetachtig, verstrooid of wat verward en kan moeite hebben met je te concentreren of met het oplossen van problemen. Het lukt misschien niet (of moeizaam) om op woorden te komen en wat je wil zeggen. Het lijkt alsof je wartaal uitspreekt. Je kan je intens moe voelen en wazig zien.
Onderzoek hersentumor
Door middel van een CT– of MRI-scan is vaak wel te zien dat iemand een hersentumor heeft, maar niet wat voor soort het is. De aard van een gezwel wordt vastgesteld met weefselonderzoek. Dit gebeurt door een biopsie, waarbij een stukje uit het gezwel wordt weggenomen.
Over het algemeen kunnen de meest voorkomende symptomen van een hersentumor zijn: Hoofdpijn . Stuiptrekkingen of convulsies . Moeite met denken, spreken of het vinden van woorden .
Blijft de wond dan hersenvocht lekken, wat zelden voorkomt, is een nieuwe ingreep nodig om het ruggenmergvlies te sluiten. Als er liquor weglekt, kan dat leiden tot zware hoofdpijn. Bij grote uitzondering kan door het knappen van een hersenzenuw een intracraniële bloeding of en bloeding in het wervelkanaal ontstaan.
Wat zijn symptomen van een hersentumor? Er zijn meerdere symptomen bij een hersentumor. De belangrijkste zijn: aanhoudende hoofdpijn, uitvalsverschijnselen, epileptische aanvallen of verandering in verstandelijk vermogen en gedrag. De symptomen zijn vaak afhankelijk van de plaats, grootte en de soort van de tumor.
De aanmaak van hersenvocht vindt plaats door filtratie van bloed in de plexus choroideus. Deze ligt onder andere in de zijventrikels. Vanaf hier stroomt het via het foramen van Monro naar de derde ventrikel, om vervolgens via het aquaduct van Sylvius in de vierde ventrikel en het centrale kanaal terecht te komen.
Dit kan veroorzaakt zijn door een hersenvliesontsteking of door een bloeding in de hersenkamers of een bloeding tussen de hersenvliezen; subarachnoïdale bloeding kortweg SAB. Het kan echter ook aangeboren zijn. De aangeboren variant van hydrocefalus komt voor bij 1 op de 500 baby's.
Externe liquordrainage doen we ook als er hersenvocht lekt. Dat gebeurt als het vlies rondom de hersenen of de ruggenmergzenuw is beschadigd. Bijvoorbeeld door een operatie, ongeval of een infectie. Door het hersenvocht af te voeren vermindert de druk en kan het vlies zich herstellen.
Als er te veel hersenvocht in je hersenholtes zit, dan drukt dit op het omringende hersenweefsel. Hoe groter de druk en hoe langer het duurt, hoe groter de kans dat je hersenweefsel beschadigd raakt. Het is daarom belangrijk dat je hersenvocht goed kan blijven doorstromen en wordt afgevoerd.