Een absoluut vorst nam eerst alle beslissingen zelf; een verlicht vorst maakt meer gebruik van de ministers en advies van bestuurders. Er was dus ruimte voor overleg. Bij de absolute vorsten was er geen sprake van godsdienstvrijheid. Nu is er sprake van religieuze tolerantie.
Kenmerkend voor het verlicht absolutisme is de leus 'alles voor het volk, niks door het volk'. Dit betekent dat de verlichte vorst zich inzette voor het algemeen belang en het volk meer vrijheid gaf, maar geen inspraak. Een voorbeeld van een verlicht vorst uit de 18e eeuw is koning Frederik de Grote van Pruisen.
verlicht bijv. naamw. Uitspraak: [vər'lɪxt] 1) goed zichtbaar doordat er licht op valt Voorbeeld: `Kijk goed uit, want het tuinpad is niet verlicht. ` 2) met vernieuwende denkbeelden en zonder vooroordelen Voorbeeld: `een verlic...
Verlichte despotisme of verlicht absolutisme is een regeringsvorm uit de tweede helft van de achttiende eeuw die gehanteerd werd door vorsten die tijdens de Verlichting bereid waren om een aantal ideeën van deze beweging uit te voeren. De despoten hielden wel de macht in handen.
Het ideaal van de verlichting was een samenleving die bevrijd was van geweld, macht, onderdrukking, ongelijkheid etc. Verdraagzaamheid, persoonlijke vrijheid en onderlinge gelijkheid waren daarom zeer belangrijk.
Durf te denken! De Verlichting was een periode waarin gestreefd werd naar meer licht in de duisternis, dat wil zeggen: meer kennis, meer geluk. Het was een Europese beweging die zich vanaf 1670 vanuit Nederland en Engeland gedurende de achttiende eeuw verspreidde over de rest van Europa.
Rationalisten waren ervan overtuigd dat kennis en rede superieur waren aan traditie en geloof. Rationeel denken zou leiden tot vooruitgang. Rationalisme was dan ook het belangrijkste kenmerk van het denken tijdens de Verlichting. Bij het rationalisme was het gebruiken van de rede dus het belangrijkst.
Aanleiding. Als belangrijkste aanleiding worden de natuurwetten van sir Isaac Newton genoemd, omdat hij de mystieke (geheimzinnige) sfeer van het heelal wegnam en aantoonde dat het heelal werkte volgens vaste natuurwetten. De verlichting begon in landen zoals Nederland en Engeland.
Deze vorsten hadden gemeenschappelijk dat zij streefden naar een zo efficiënt mogelijk bestuur en naar de vorming van een moderne staat, bijvoorbeeld door een moderne bureaucratie van ambtenaren in te stellen zodat de belastinginning optimaal te organiseren was.
Een autocratie (Grieks, αὐτοκρατία: αὐτός ("zelf") - κρατείν ("heersen") is een regeringsvorm waarbij ongelimiteerde macht wordt uitgeoefend door één persoon.
Verlichting wordt ook beschreven als het bereiken van Nirvana, het uitdoven van de verlangens waardoor het lijden wordt opgeheven en er geen wedergeboorte meer plaatsvindt.
Let op het verschil tussen 'verlichtte' (de verleden tijd) en 'verlichte' (de verbogen vorm van het voltooid deelwoord). De lamp verlichtte de kamer.
De verlichtingsidealen stonden haaks op de slavernij en droegen bij tot de uiteindelijke afschaffing ervan. Ze beïnvloedden de Franse Revolutie in 1789 indirect, omdat de aanhangers eerder optimisten waren die geloofden in geleidelijke hervorming, niet in revolutie.
Het Absolutisme is een regeringsvorm waarbij de macht van de koning niet wordt ingeperkt door een grondwet of de rechten van anderen.
Ten tijde van de Verlichting verspreidden belangrijke filosofen het idee dat de mens niet volledig geleid werd door goddelijke verordeningen. In tegenstelling: de mens zou juist geleid worden door zijn eigen verstand. Deze nieuwe opvatting had ook zijn invloed op de politiek.
Koning Willem I regeert als een verlicht absolutistisch vorst: hij bepaalt het beleid, neemt besluiten en is verantwoordelijk voor de financiën, en hij benoemt en ontslaat de ministers. Die ministers zijn alleen aan hem verantwoording schuldig en zijn in feite 'ambtenaren'.
Ze gingen nadenken over hoe de wereld echt in elkaar zit. Dit is de overeenkomst van de verlichting en de wetenschappelijke revolutie. Het verschil is dat bij de wetenschappelijke revolutie de wetenschappers zich meer focussen op de natuur en de wereld en bij de verlichting meer op de samenleving.
Verlichting (stroming), een intellectuele stroming in de westerse wereld; soms ook gebruikt voor het tijdperk waarin deze stroming opkwam en de tijdgeest domineerde. Verlichting (boeddhisme), eindstadium in het boeddhisme.
Met de term 'ancien régime' wordt de periode bedoeld uit de Europese geschiedenis die begint aan het einde van de Middeleeuwen en eindigt met de Franse Revolutie. Het is een tijd waarin de meerderheid van de Europese bevolking nog van de landbouw leeft en in kleine dorpen op het platteland woont.
Reacties. Je ziet in de Verlichting een contrast met de Renaissance, in de Renaissance greep men terug op de klassieke oudheid, maar in de Verlichting wordt iets nieuws in gang gezet. De mens gaat zelf nadenken en ontwikkelt zelf nieuwe ideeën, ze nemen dus geen oude ideeën over.
'Sapere aude! ': 'Heb de moed te weten' (d.i. gebruik te maken van uw eigen verstand), is derhalve het devies van de Verlichting'.”
In zijn roman Emile zet Rousseau zijn visie op de menselijke natuur uiteen en stelt hij de volgens hem ideale opvoedingsmethode voor. Het boek heeft een enorme invloed gehad op de filosofie van de opvoeding en belangrijke pedagogen.
Het rationalisme was vooral in de zeventiende eeuw de dominante wijsgerige stroming, met filosofen als Descartes, Spinoza en Leibniz. De tegenovergestelde richting heet empirisme.”
Kant was piëtist. Deze stroming verzette zich tegen dogmatisch geloof en verdedigde een geloof dat zuivere ethiek leert.
De filosofie van Immanuel Kant: kernpunten
“Verlichting is de bevrijding van de mens uit de onmondigheid die hij aan zichzelf te wijten heeft.” Als motto gebruikte Kant sapere aude: durf te denken. Tegelijk wees hij in zijn denksysteem op de grenzen van het verstand.