De PIJ maatregel duurt maximaal 7 jaar waarvan het laatste jaar voorwaardelijk is. Wanneer een jongere van 16 of 17 jaar een volwassen indruk maakt, kan de rechter besluiten om het volwassenenrecht toe te passen. In dat geval kan aan een jongere het volwassen tbs opgelegd worden.
Jeugd tbs (PIJ-maatregel)
De PIJ-maatregel (ook wel jeugd tbs genoemd) is een behandelmaatregel voor jeugdigen bij wie er sprake is van een ontwikkelingsstoornis of psychische aandoening. De maximale duur van de PIJ-maatregel bedraagt zeven jaar, waarvan het laatste jaar voorwaardelijk is.
Voorwaarden tbs
De dader heeft een misdrijf gepleegd waar minstens 4 jaar gevangenisstraf op staat. Of een misdrijf dat speciaal genoemd wordt in de wet, zoals bedreiging. De dader leed aan een persoonlijkheidsstoornis, psychose of verstandelijke beperking toen hij de misdaad beging.
De rechter kan alleen tbs opleggen als aan drie voorwaarden is voldaan: De psychiatrische stoornis heeft (mede) geleid tot het plegen van het delict of dit is aannemelijk. Er is kans op recidive (opnieuw plegen van een delict). Op het gepleegde delict staat een gevangenisstraf van minimaal vier jaar.
TBS en levenslang niet toegestaan
Het is een rechter niet toegestaan om naast een levenslange gevangenisstraf ook TBS met dwangverpleging op te leggen (HR 14 maart 2006, ECLI:NL:HR:2006:AU5496.
Een tbs-behandeling in een forensisch psychiatrisch centrum kost per dag ongeveer € 465,-.
Als het gevaar duidelijk is verminderd, kan de rechter de tbs met dwangverpleging voorwaardelijk beëindigen.
Van die ex-tbs'ers gaat zo'n 20? procent binnen twee jaar na vrijlating opnieuw de fout in, maar zij doen dat wel minder vaak dan voorheen. Die tbs'ers doen dat steeds minder vaak: tussen 2005 en 2009 ging het gemiddeld om 2,3 misdrijven per persoon, tegenwoordig ligt dat aantal op 1,7.
Maar als mensen weigeren zich te laten onderzoeken, kan tbs vaak niet worden opgelegd. "Het mag niet zo zijn dat iemand met een ernstige stoornis zijn behandeling ontloopt door niet mee te werken", zei minister Dekker eerder al, toen hij aankondigde meer maatregelen te willen nemen.
Tbs valt onder de 'vrijheidsbenemende maatregelen'. De tbs-gestelde zit altijd eerst een eventueel opgelegde gevangenisstraf uit, deze straf is bedoeld als vergelding. En wel voor dat deel van het delict dat de veroordeelde - ongeacht de stoornis - te verwijten valt.
Behandeling in een tbs-kliniek duurt gemiddeld zeven tot acht jaar, maar er is in principe geen van tevoren afgesproken einddatum bekend. Eens in de twee jaar is er sprake van een verlengingszitting over het al dan niet verlengen van de TBS.
Als iemand tbs met dwangverpleging krijgt opgelegd, wordt hij opgenomen in een tbs-kliniek. Blijft een terbeschikkinggestelde (tbs'er) ondanks behandeling toch gevaarlijk voor de maatschappij? Dan gaat hij naar een verblijfsafdeling voor lange duur (longstay).
Tbs is effectief als je kijkt naar de kans op herhaling van een delict oftewel recidive. Voormalig tbs'ers gaan minder vaak de fout in dan ex-gedetineerden. Er zijn ook tbs'ers waarbij behandeling geen zin blijkt te hebben. Sommigen plegen tijdens verlof of na terugkeer in de maatschappij toch ernstige vergrijpen.
Jongeren tussen de 12 en 18 jaar kunnen volgens het jeugdstrafrecht bijvoorbeeld een taakstraf of jeugddetentie krijgen. De rechter kan door het adolescentenstrafrecht het jeugdstrafrecht ook toepassen op jongvolwassenen tot 23 jaar. Kinderen tot 12 jaar kunnen geen straf of boete krijgen.
Alleen mensen die de meest ernstige misdrijven hebben gepleegd krijgen deze straf. Het gaat dan bijvoorbeeld om moord of terrorisme.
Is TBS verplicht? Nederland kent in haar wet geen dwangbehandeling. Dit houdt in dat ook iemand aan wie TBS opgelegd is niet verplicht kan worden hier aan mee te werken. Ook al wordt er wel TBS met bevel tot verpleging opgelegd door de rechter.
TBS wordt jaarlijks rond de 200 keer door de rechter opgelegd. Momenteel zitten er rond de 1600 tbs-gestelden in een tbs-kliniek.
Terbeschikkingstelling (tbs) met dwangverpleging is de zwaarste maatregel als onderdeel van een straf. De behandeling richt zich op een veilige terugkeer van daders in de samenleving. Een rechter bepaalt of een dader tbs krijgt bij een ernstig misdrijf, een psychische stoornis en een gevaar voor herhaling.
Tbs met voorwaarden verlengen
De rechter kan de tbs met 1 of 2 jaar verlengen. De rechter laat zich bij de beslissing over verlenging adviseren door de reclassering en soms ook door onafhankelijke deskundigen. Tbs met voorwaarden duurt maximaal 9 jaar.
Verlof vormt bij tbs een belangrijke stap op weg naar resocialisatie: de terugkeer van de tbs-gestelde (patiënt) in de samenleving. Een tbs-patiënt gaat pas met verlof als er voldoende vooruitgang is in de behandeling en de kans op herhaling van het delict voldoende is gedaald.
In 2020 is het aantal ingestroomde tbs-patiënten iets hoger ten opzichte van 2019 (145 in 2019, 138 in 2018). De verwachting is dat deze trend zich de komende jaren zal voortzetten. In 2020 stroomden meer patiënten in dan uit. Lees hier meer over de Cijfers en Bijzonderheden 2020.
Recidive binnen twee jaar
Van de in 2017 veroordeelde volwassen daders recidiveert 26 procent binnen twee jaar. De recidive is vrijwel gelijk gebleven over de onderzochte periode. Van de jeugdige daders veroordeeld in 2017 recidiveert 35 procent binnen twee jaar. In de onderzochte periode is dit weinig veranderd.
Ernstige misdrijven verjaren niet. Misdrijven waarop een boete staat. Of een gevangenisstraf van maximaal 3 jaar. Bijvoorbeeld belediging van de Koning of stroperij.
Bij overtredingen blijven de gegevens 5 jaar bewaard (als er een taakstraf of vrijheidsstrafvoor is opgelegd blijven ze 10 jaar bewaard). Voor misdrijven blijft het 20 jaar; of 30 jaar bewaard (als de maximale straf van het strafbare feit 6 jaar of meer is) en. Bij zedenmisdrijven blijft het 80 jaar bewaard.
Dit kan als er sprake is van: een samenloop van strafbare feiten. terroristische misdrijven. recidive (herhaling van strafbare feiten)