Iemand die dakloos is heeft geen vaste woon- of verblijfplaats en ook geen adres om te wonen of te logeren. Diegene staat dan ook niet met een adres ingeschreven in de BRP (Basisregistratie Personen). Iemand die thuisloos is wisselt steeds van onderdak of woonplaats. Hij of zij staat soms wel ingeschreven in de BRP.
Een dakloze heeft geen vaste woon- of verblijfplaats, en staat dan ook niet in het bevolkingsregister ingeschreven. Een thuisloze heeft vaak wel een (wisselend) adres waar wordt overnacht, en staat via dat adres dan ook bij het bevolkingsregister ingeschreven.
Dak- en thuisloosheid – het probleem
Buiten slapen of in een opvang verblijven, op de bank slapen bij vrienden of kennissen, tijdelijk verblijven in een schuur, auto of in een stacaravan op een vakantiepark: dak- en thuisloosheid ziet er diverser uit dan veel mensen denken.
Dit zijn mensen zonder vaste verblijfplaats die slapen in de openbare ruimte (de open lucht of in overdekte openbare ruimten, zoals portieken, fietsenstallingen, stations, winkelcentra of een auto), of binnen slapen in de noodopvang (dag- en nachtopvang, passantenverblijven van de maatschappelijke opvang en ...
Ons doel is dat iedereen kan meedoen en met vertrouwen de toekomst tegemoet kan zien. We bieden mensen perspectief en geven ondersteuning waar nodig. Ook aan mensen die om wat voor reden dan ook een dak boven hun hoofd zijn kwijtgeraakt.
Heeft u geen huis of dreigt u dakloos te worden? Dan kunt u terecht bij de maatschappelijke opvang voor een tijdelijke verblijfplek. Deze opvang biedt ook zorg, begeleiding en praktische hulp.
Zolang er geen beslag wordt gelegd op een deel van de uitkering, krijgen daklozen 710 euro per maand. Een 'normale' uitkering bedraagt 904 euro. Van die tweehonderd euro extra moeten alle vaste lasten betaald worden.
Het CBS richt zich sec op 'feitelijke dakloosheid', dat wil zeggen buitenslapers (mensen die in de nacht- of crisisopvang verblijven) en de zogenoemde 'bankslapers', die in hun netwerk (tijdelijk) onderdak hebben, al is die groep niet helemaal in beeld.
Volgens de wet hebt u alleen recht op een bijstandsuitkering als u ergens ingeschreven staat. Alleen een postadres regelen bij vrienden of familie is dus niet voldoende: u woont dan immers niet op dat adres.
Iedere dakloze moet in elk geval tijdelijk van bed en brood worden voorzien. Gemeenten zijn wettelijk verplicht alle daklozen die erom vragen tijdelijk op te vangen, ook al komen ze uit een andere regio. Als de gemeente de dakloze opvangt, krijgt die ook aanspraak op een bijstandsuitkering.
De meesten van de daklozen waren mannen, met een lage opleiding en een migratieachtergrond. Bijna iedereen had psychische problemen (98,6 %), vaak van ernstige aard. Verslaving (78 %), fysieke gezondheidsproblemen (59 %) en verstandelijke beperkingen (bijna 40 %) kwamen ook veel voor.
Dak- en Thuislozenloket
Bent u jong en dakloos of thuisloos? De gemeente helpt u graag. Bijvoorbeeld door samen met u uw situatie te verbeteren. Met een slaapplaats, een briefadres of met een uitkering.
Dak- en thuisloze mensen kunnen 's avonds en 's nachts terecht bij Van de Straat voor een praatje, een warme maaltijd en diverse andere faciliteiten. Er is koffie en een computer met internet en veelal de mogelijkheid om een arts te zien of iemand van de sociale dienst.
Ben je dakloos en je zoekt een plek voor één nacht en kun je nergens slapen, dan kun je terecht bij de Nachtopvang van Humanitas Onder Dak. Hier wordt een veilige slaapplaats geboden, is er de mogelijkheid om te douchen en kleding te wassen.
Heb je geen vaste woon- of verblijfplaats in Nederland? Zelfs dan ben je verplicht een zorgverzekering af te sluiten.
Wanneer er geen woonadres is en er geen briefadresgever beschikbaar is, dan is de gemeente per 1 januari 2022 wettelijk verplicht iemand 'ambtshalve' in te schrijven op een briefadres . Dat kan het adres van een gemeentehuis zijn óf een adres van een instelling waar de gemeente mee samenwerkt.
Alleen met een tijdelijk briefadres kunt u zonder woonadres toch recht op bijstand hebben. Als u geen briefadres krijgt, moet u zich eerst inschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP). Pas daarna kunt u een uitkering aanvragen.
Om recht te hebben op bijstand heeft u als dak- en thuisloze een briefadres nodig. Deze kunt u aanvragen.
Meestal kun je terecht bij de gemeente waar je woont. Maar er zijn een hoop extra instanties en initiatieven die helpen met alle problemen en uitdagingen waar je als dakloze of thuisloze tegenaan loopt. Dit is per gemeente verschillend.
Wat blijkt? De maatschappelijke kost van dakloosheid ligt vandaag ergens tussen 30.000 en 85.000 euro per jaar per persoon. De kost om mensen van straat te halen, varieert van 33.000 tot 70.000 euro per jaar per persoon.
Relatief veel daklozen verblijven in een van de vier grootste gemeenten (Rotterdam, Den Haag, Utrecht of Amsterdam): 36 procent van alle daklozen was in 2020 in een van deze vier steden te vinden.
Schulden, verslaving en psychische problemen zijn de meest voorkomende oorzaken waardoor mensen dakloos worden. Wat kunt u doen als u in zo'n moeilijke situatie terecht bent gekomen? Probeer er voor te zorgen dat u snel weer een veilig dak boven uw hoofd vindt. Al is het maar tijdelijk.
Ook daklozen kunnen aan werk geraken als ze maar genoeg hun best doen. Geen huis, geen identiteitskaart, geen werk. Voor daklozen is de zoektocht naar werk een vicieuze cirkel. Is het redelijk aan iemand te vragen om werk te zoeken wiens basisbehoeften niet vervuld zijn?
Als u dakloos bent kunt u een bijstandsuitkering aanvragen. Hiervoor dient u de volgende aan Gemeente Amsterdam te overhandigen: een geldig identiteitsbewijs (paspoort of identiteitskaart, geen rijbewijs); gegevens over uw financiën ( bijvoorbeeld afschriften van uw bankrekening);
Een dakloze heeft recht op hulp van het OCMW. Zij kunnen op verschillende manieren helpen. Wanneer een dakloze aan de wettelijke voorwaarden voldoet, heeft hij bijvoorbeeld recht op maatschappelijke integratie (het leefloon).