Een patiënt die in coma ligt, ofwel in een diepe toestand van bewustzijnsverlies verkeert als gevolg van hersenbeschadiging, lijkt in diepe slaap te zijn, maar is dat niet. Het grote verschil is dat een comateuze patiënt niet wakker gemaakt kan worden.
Het verschil met slaap is dat een comapatiënt niet wakker gemaakt kan worden. De reacties van patiënten in coma zijn veelal reflexen: automatische bewegingen waar de patiënt zelf geen controle over heeft. Iemand die in coma is, merkt niets van zijn situatie.
Een coma duurt zelden langer dan 4 tot 6 weken. Daarna komt de persoon meestal te overlijden. Wanneer een coma langer dan 4 weken duurt, spreken we van een langdurig coma of een coma vigil.
Coma lijkt op een diepe slaap. Patiënten reageren niet meer op anderen, geluiden en aanrakingen. Bij een pijnprikkel zie je soms wel een reactie in iemands gezicht, of een kleine beweging in het lichaam. Een prikkel kan iets pijnlijks zijn, maar ook een geluid, aanraking, licht of geur.
Coma is niet hetzelfde als hersendood. In coma is er nog wel een uiterst minimale elektrische activiteit en stofwisseling in de hersenen. Als iemand hersendood is, is er geen hersenactiviteit meer, ook niet van de hersenstam of het verlengde merg.
Het feit dat de patiënt de ogen open heeft en rondkijkt, wil niet zeggen dat hij iets ziet en herkent. Hetzelfde geldt voor horen. Maar het is niet altijd te merken of een patiënt geluiden hoort. Daarom moet u er eigenlijk van uitgaan dat hij u wel verstaat en begrijpt, ook al weet u dat niet zeker.
De patiënt ademt zelf.Het masker is via een slang verbonden met de beademingsmachine. Non-invasief betekent dat er geen tube (beademingsbuis) in de luchtpijp wordt ingebracht. Daardoor is hij in staat wat te drinken en te praten.
Wat artsen wel weten, is dat het ontwakingsproces in grote lijnen volgens een vast patroon verloopt. De zogenaamde diepe coma duurt meestal een paar dagen tot enkele weken. Daarna volgt wat men noemt een vegetatieve staat of toestand van niet-responsief waken.
Patiënten met een toestand van minimaal bewustzijn zijn in staat om te dromen tijdens hun slaap. Dat meldt de persdienst van het universitair ziekenhuis van Luik.
Je kan in coma raken door bijvoorbeeld: hersenschade na een ongeluk, door een overdosis medicijnen of door een zuurstofgebrek in je hersenen, bijvoorbeeld na een hartstilstand. De diepte van de bewustzijnsdaling is bij coma alleen nog af te leiden vanuit bepaalde motorische reacties op pijnprikkels.
Jaarlijks raken zo'n 1000 tot 3000 Nederlanders in coma. 18 procent hiervan komt niet meer bij bewustzijn en overlijdt. 65 procent hiervan ontwaakt en herstelt binnen enkele weken en krijgen een volledig bewustzijn terug.
Patiënten kunnen pas ontwaken uit de sedatie als de medicatie stopt. Meestal bouwen we dat langzaam af. De patiënt wordt dan niet direct wakker; dit kan een paar uur of zelfs een paar dagen duren. De patiënt kan tijdens het wakker worden verward en onrustig zijn.
Tijdens de diepe slaap vertraagt je ademhaling en ontspannen je spieren.De bloeddruk zakt en je hersenen verwerken alle informatie en de vele prikkels die je overdag hebt opgedaan. Dit is noodzakelijk om alle systemen in je lichaam de volgende dag weer optimaal te kunnen laten werken.
Als de doorbloeding van de hersenen langer dan een paar minuten stopt, kan hersenschade ontstaan die niet meer herstelt. Daarom is het belangrijk dat iemand met een hartstilstand zo snel mogelijk gereanimeerd wordt.
Maar liefst 27 jaar lag ze in een coma: en artsen geloofden niet dat ze ooit nog haar ogen open zou doen.
Het hangt af van het type medicijn en de werking van de organen. De patiënten die in coma liggen zonder sedativa worden pas wakker als hun lijf weer een beetje hersteld is. Dat herstel is vaak onvoorspelbaar.
De beademing kan kort duren maar ook meerdere dagen of zelfs weken. Patiënten die een lange periode aan de beademing liggen worden steeds zwakker. De organen gaan hierdoor vaak minder goed functioneren.
De behandeling
Daarom wordt uw naaste de eerste 24 uur na opname gekoeld op de IC als zijn of haar lichaamstemperatuur boven de 36 graden komt. Uw naaste is dan 24 uur lang in een koeldeken gewikkeld, ligt aan de beademing en wordt in slaap gehouden. Door de koeling vermindert de zwelling in de hersenen.
Elk jaar raken in Nederland tussen de 1.000 en 3.000 mensen in coma. Velen van hen komen daar niet meer uit, onder meer omdat op de intensive care vaak te snel de conclusie wordt getrokken dat de patiënt niet meer bij zal komen.
Bij een coma kan je vaak nog zelfstandig ademhalen. Geschiktheid voor orgaandonatie. Bij een coma is er altijd een kans dat je nog wakker wordt, zelfs al is die kans na een lange tijd erg klein. In geval van coma ben je dus geen geschikte donor.
De overlevingskans na een herseninfarct is hoger dan na een hersenbloeding. Herseninfarct: 80% kans op overleving na 1 maand. Hersenbloeding: 60% kans op overleving na 1 maand. Van de overlevenden met een hersenbloeding heeft ongeveer 50% nog last van een ernstige invaliditeit.
Ook is niet te voorspellen hoe lang de duur tot overlijden is na het beëindigen van de beademing. Dit kan variëren tussen een aantal minuten en dagen/weken.
' In het geval van een natuurlijk coma is die toestand spontaan opgetreden, bijvoorbeeld door hersenbeschadiging. Een kunstmatig coma wordt doelbewust tot stand gebracht met behulp van slaapmiddelen en pijnstillers.
Naar schatting raken 1000 tot 3000 Nederlanders per jaar in coma. Zo'n 18 procent van de mensen in coma komt niet meer bij bewustzijn en overlijdt. Ongeveer 65 procent van de mensen die in coma raken, herstelt binnen enkele uren of dagen weer naar een volledig bewustzijn. Laila deed haar ogen na drie weken weer open.