Een delirium is een tijdelijke stoornis die soms grote gevolgen kan hebben. Hierbij kan gedacht worden aan toegenomen onrust en kans op vallen, immobiliteit, langere periode van geheugenstoornissen en een langere ziekenhuisopname. Mensen met een delirium weten meestal zelf niet dat ze verward zijn.
Zorg voor niet te veel bezoek en liefst niet meer dan één of twee personen tegelijk. Het is belangrijk niet te fluisteren of met elkaar te overleggen, om een gesprek te voeren buiten de persoon met het delier om. Blijf je telkens tot je naaste/de patiënt richten.”
Een delier is een ernstige ziekte omdat het kan leiden tot slechter eten en drinken, vallen en gevaarlijk gedrag.
Een delier ontstaat vaak bij patiënten die een infectie hebben en bij patiënten die onder narcose zijn geweest. Een delier leidt vaak tot een langer verblijf in het ziekenhuis, veroorzaakt een grotere kans op het ontwikkelen van dementie en geeft een groter risico op voortijdig overlijden.
Een delier wordt veroorzaakt door één of meer lichamelijke factor(en). Een operatie, een infectie (luchtwegen, urinewegen), stoornissen in de stofwisseling of hormoonhuishouding, maar ook het gebruik van bepaalde medicijnen of een botbreuk kunnen een delier uitlokken.
Een delier ontstaat vrij plotseling, vaak binnen enkele uren tot dagen. Hoe erg het delier is, wisselt over de dag. 's Avonds en 's nachts zijn de verschijnselen erger. Mensen met een delier slapen niet goed. Overdag kunnen de verschijnselen verminderen of zelfs helemaal verdwenen zijn.
De plotseling optredende verwardheid is vaak tijdelijk en neemt over het algemeen af als de lichamelijke toestand verbetert. De periode van verwardheid kan variëren van enkele uren tot enkele weken. Soms is het herstel van het delier echter niet volledig, en blijven er restverschijnselen bestaan.
De verwardheid neemt meestal af als de lichamelijke toestand verbetert. De periode van verwardheid verschilt van enkele uren tot weken. Niet alle patiënten herstellen volledig van het delirium. Zij houden langere tijd restverschijnselen, zoals geheugen- en concentratiestoornissen.
Bij een delier raakt u in de war. Delier komt vooral voor bij ouderen, vooral tijdens een ziekte of na een operatie. Bijvoorbeeld tijdens een blaasontsteking, een longontsteking, diabetes die niet goed onder controle is, verstopping of pijn. Als uw naaste vrij plotseling in de war is, bel dan uw huisarts.
Uit de studie blijkt dat bijna 40 procent van de 65-plussers die tijdens een ziekenhuisopname een delier doormaken, binnen twee jaar overlijdt. In de controlegroep is dat 27,5 procent.
Bij een delier is sprake van een plotseling optredende verwardheid die soms gepaard gaat met wisselingen van het bewustzijn. Er is sprake van tijdelijke verwardheid door lichamelijke ziekte. Dit kan enkele uren tot enige dagen of soms langer duren, en gaat bijna altijd over.
Een delier komt vooral voor bij oudere mensen en uit zich in gedragsveranderingen en psychische problemen. Dementie is een risicofactor voor het krijgen van een delier. Door een delier kan iemand met dementie versneld achteruitgaan.
Een delier is verwardheid die plotseling optreedt. Tijdens een delier verliest iemand het contact met wat er om hem heen gebeurt. Een angstige ervaring, zowel voor de patiënt als zijn omgeving. Als iemand een delier krijgt, dan kan het een paar uur of een paar dagen, en soms zelfs langer duren voordat het over is.
Deze mensen hebben een verhoogd risico om een delier te krijgen: Mensen die al eerder een delier hebben gekregen tijdens ziekte of opname in een ziekenhuis. Mensen die last hebben van geheugenproblemen of van dementie. Mensen die afhankelijk zijn van zorg door anderen.
Hyperactief (onrustig) delier
Een hyperactief delier is het bekendste. Naast de kernsymptomen zijn dit de andere kenmerken van dit type delier: Onrust (de persoon kan niet stilzitten)
Mogelijke oorzaken van een delier
Oorzaken kunnen zijn operaties, ziekten aan het hart of longen, medicijngebruik, ontstekingen of stoornissen in de stofwisseling of hormonen. Ook stress, angst of te weinig slaap kan bijdragen aan het ontstaan of de verergering van het delier.
Een delirium kan voor de patiënt en zijn omgeving een bijzonder nare ervaring zijn. De patiënt raakt bijvoorbeeld grip op tijd kwijt, snapt niet goed waar hij is of waarom, voelt zicht daarbij onzeker en angstig. Verder kan er motorische onrust ontstaan en hebben patiënten soms last van hallucinaties en/of wanen.
Meestal duurt een delier enkele dagen tot weken, soms duurt het langer. Vooral oudere patiënten hebben kans op een langer (dan een maand) durend delier. De aanwezigheid van een delier kan wijzen op een ernstige acute lichamelijke ziekte, waarvoor snel medisch ingrijpen noodzakelijk is.
Een delier ontstaat als het de hersenen niet meer lukt om alle prikkels, die van binnen en buiten het lichaam de hersenen binnenkomen, samen te voegen tot één verhaal. Ze kunnen niet meer van alle informatie een logisch beeld van de werkelijkheid maken. Een delier komt meestal voor bij mensen die al ziek zijn.
Er wordt onderscheid gemaakt in twee soorten delier en een mengvorm van beide. Van een hyperactief delier is sprake indien symptomen als motorische onrust en hyperalertheid op de voorgrond staan. Bij een hypoactief delier zal iemand extreem rustig in bed liggen en veel slapen.
Delirium is afgeleid van het Latijnse lira hetgeen groeve, spoor; delirium kan dus vertaald worden als ontsporing. Een delier is een acute hallucinatoire verwardheid bij veranderd bewustzijn. Het is een ernstige psychiatrische syndroom ten gevolge van een lichamelijke aandoening.
Een delirium duurt veel minder lang dan een psychose. Haloperidol zorgt dat stoffen die van nature in de hersenen voorkomen minder werken, vooral dopamine. Hierdoor worden psychosen en onrust minder. De druppels en tabletten werken na een paar uur.
Terminaal delier
In de laatste levensfase gaat het steeds slechter met de patiënt. Een delier kan iets zeggen over de ernst van de ziekte. We noemen een delier in de laatste levensfase een 'terminaal delier'. Het kan dan door verschillende oorzaken ontstaan.