Walvisgezang is het geluid dat door walvissen wordt voortgebracht om te communiceren. Het woord "gezang" wordt in het bijzonder gebruikt om het patroon van voorspelbare en herhaalde geluiden te beschrijven die door bepaalde soorten walvissen (in het bijzonder de bultrug) worden geproduceerd.
Dat is de blauwe vinvis, die kan geluiden maken tot wel 180 decibel. De geluiden kunnen zelfs 800 kilometer verder nog worden waargenomen. De blauwe vinvis is niet alleen de winnaar van de hardste geluidencompetitie, het is ook nog eens het grootste dier ter wereld.
Toch kunnen alle walvissen veel beter horen dan mensen. Mensen kunnen tussen de 20 Hz en 20 kHz horen. Om wel walvissen te kunnen horen, is een speciale hydrofoon nodig. De hele lage opgenomen geluiden worden dan omgezet naar een hoorbare frequentie voor mensen.
Het is niet mogelijk om het zingen in een levende walvis te onderzoeken, maar wetenschappers denken dat de walvissen zingen door intern geluid produceren door lucht van de longen naar een luchtzak meer naar voren te persen. De lucht passeert dan een soort stembanden die het gezang produceren.
Blauwe vinvissen produceren een van de luidste vocalisatie van alle walvissoorten, waarbij hun geluidsgolven honderden kilometers onder water kunnen afleggen om door een andere walvis te worden gehoord. Sommige baleinwalvissen, waaronder de blauwe vinvis en de bultrug, zingen complexe liederen om te communiceren.
In de zeldzame gevallen dat een mens in de bek van een walvis terechtkomt, gaat dat bijna zeker per ongeluk. Walvissen eten namelijk geen mensen. Tandwalvissen, zoals potvissen, hebben tanden en eten onder meer inktvis en vis.
Zingende mannetjes
Blauwe vinvissen van beide seksen produceren verschillende soorten ééntonige zanggeluiden, maar alleen de mannetjes 'zingen' echt. De mannetjes maken ook veel meer geluid en produceren verschillende klanken om verschillende redenen, hoewel de wetenschappers niet altijd weten wat die redenen zijn.
Eten met tanden of zeven
Ze hebben een enorme bek zonder tanden, maar met baleinen. Dat zijn hoornplaten die in rijen aan het gehemelte van de bovenkaak hangen. Met die baleinen zeven de walvissen hun voedsel uit het water.
Walvissen spelen een belangrijke rol in het reguleren van de ecosystemen van de oceaan. Walvissen duiken op grote diepten en als zij naar boven komen om te ademen bevorderen zij daarmee een betere circulatie van voedingsstoffen.
Walvissen spuiten geen water, maar lucht
Als de vochtige en warme lucht uit de longen van het dier wordt uitgestoten en plotseling in contact komt met de koude zeelucht, condenseert de waterdamp in de uitgeademde lucht tot een wolk, net zoals je op een koude dag zelf wolkjes blaast.
Om te ademen hebben walvisachtigen een spuitgat. Dolfijnen en potvissen hebben één spuitgat waardoor ze in- en uitademen. Veel walvissen hebben er twee. Als ze boven komen stoten sommige soorten, zoals de bultrug, een fontein van waterdamp uit die naar olie kan ruiken.
Dolfijnen maken een groot aantal verschillende klik- fluit- en piepgeluiden. Onderzoek naar de hoge fluittonen heeft uitgewezen dat ieder individu zijn eigen unieke fluittoon heeft. Wanneer een moeder en een jong gescheiden zijn, maken ze hun fluittoon net zolang tot ze weer samen zijn.
1. Blauwe vinvis. Een verrassende nummer 1: de blauwe vinvis is zowel het grootste als het luidste dier op aarde. Hun lage frequentie tonen, waarmee ze communiceren onder water, zijn met zo'n 188 dB kilometers verderop nog te horen.
Geluid beweegt sneller in water dan in lucht. Op land is een schreeuw tot op ongeveer 800 meter afstand te horen, maar een schreeuw onder water kan 80 kilometer verder nog wel gehoord worden. Het gezang van walvissen draagt nog verder en is honderden en in open zee zelfs duizenden kilometers van de bron te vernemen.
Als in een horrorfilm komen de insecten 's nachts uit de grond door tunnels die ze zelf hebben gegraven. De mannetjes maken een geluid van 90 decibel, zo hard als een wegscheurende motor, om zich kenbaar te maken. Zodra de mannetjes en vrouwtjes elkaar gevonden, hebben kan het paren beginnen.
Walvissen kunnen inderdaad zeewater drinken. Ze moeten het overtollige zout uitscheiden via de urine. Daarbij is het belangrijk om het zout sterk te kunnen concentreren. Daarvoor hebben ze aanpassingen ondergaan ter hoogte van hun nieren, die ook relatief tot lichaamsgewicht groter zijn dan bij landzoogdieren.
De ammoniak in urine is zelfs voedzaam voor waterplanten. En daarbij doen alle dieren die in de zee leven hun behoefte in het water, met als absolute topper de Blauwe vinvis, een walvis die per keer zo'n 250 liter in de zee loost.
Per keer krijgt een walvis één jong. Een walvisjong noem je een kalf. En het mannetje heet stier, en het vrouwtje koe.
Misschien is het u ook opgevallen: de eerste vogels zijn begonnen met zingen. 's Ochtends vroeg is de merel de eerste uitbundige zanger, maar ook roodborst, winterkoning en heggenmus zijn al te horen. Zodra de dagen lengen en de lente in aantocht is beginnen de zangvogels van zich te laten horen.
De hardst zingende nachtegaal kwam tot 92 decibel. De zanglijster kwam wel tot de 100 decibel.
Er zijn onder de zangvogels notoire nachtzangers. Zoals natuurlijk de nachtegaal; maar ook rietzangvogels en de roodborst zingen vaak 's nachts. Al heel vroeg, vaak al twee uur vóór zonsopkomst beginnen zanglijsters en merels te zingen, niet toevallig vogelsoorten met grote ogen.
Helaas is de noordkaper één van de meest bedreigde walvissen op aarde. Lang geleden waren er duizenden te vinden in de Atlantische Oceaan, maar rond 1880 werd er zo intensief op het dier gejaagd dat hij bijna uitstierf.
De grootste vis is de walvishaai. De reuzenhaai weegt ongeveer 5000 tot 7000 kilogram. De nakomelingen van de reuzenhaai zijn flinke baby's: ze kunnen al anderhalve meter tot twee meter groot zijn bij geboorte.