Koelen zorgt voor vaatvernauwing (vasoconstrictie), wat de vochtafvoer stimuleert en de zwelling verminderd. Ook zorgt de kou ervoor dat de pijnprikkel minder sterk is omdat het een verdovend effect heeft. Dit zijn positieve effecten van koelen maar worden door sommige (niet geheel onlogisch) ook als negatief gezien.
Koelen kan de pijn en warmte verlichten en de reactie van het lichaam op de kwetsuur verminderen. Koelen zorgt er in eerste instantie voor dat de bloedvaten vernauwen.
Soms kun je na het ontstaan van een blessure niet direct koelen. Vaak is het dan op een later moment ook nog zinvol om te koelen. Daarbij kun je de eerste 24 tot 48 uur na het letsel het koelen blijven herhalen.Langer heeft geen zin, want dan start het herstel.
Koelen bij blessures zou de pijn en zwelling verminderen, ontsteking dempen en verergering van klachten voorkomen. De zwelling zou de weefsels 'weker' maken en daardoor kwetsbaarder. Daarom zou zwelling zoveel mogelijk voorkomen moeten worden door te koelen.
KOELEN: Koelen is vaak een goed idee om de ergste zwelling en pijn tegen te gaan. Start hier meteen mee na het trauma, doe dit dan voor 15-20 minuten. Herhaal dit de eerste 48 uur regelmatig. VERWARMEN: Uw spieren werken hard om te herstellen van een blessure en kunnen daardoor stijf worden.
Het meest gebruikte protocol is 20 minuten koelen, dit mag iedere 2 uur worden herhaald. Een ander veel gebruikt protocol is 10 minuten koelen -10 minuten rust- 10 minuten koelen, ook dit mag iedere 2 uur worden herhaald. Door kou vernauwen de bloedvaten waardoor de bloeddoorstroming wordt vertraagd.
In de eerste fase van herstel is er een ontstekingsproces. Het lichaam stuurt bij de blessures informatie naar ontstekingscellen die vervolgens het beschadigde weefsel gaan opruimen. Door de koeling van ijs zal dit proces verminderd gaan waardoor het herstelproces vertraging oploopt.
Voor een vermindering van de zwelling is het belangrijk om direct te koelen. Door het koelen “krimpen” de bloedvaten en wordt voorkomen dat er nog meer bloed naar plekken stroomt waar het niet thuis hoort.
Koel de plek maximaal 20 minuten onder lauw, zacht stromend water of met ijs of een coldpack. Houd ijs of een coldpack niet rechtstreeks tegen de huid, maar wikkel het bijvoorbeeld in een schone theedoek. Hou op met koelen als de pijn erger wordt.
Als het pack is gekoeld, kan het worden gebruikt bij verlichting van de pijn bij blessures en zwellingen. Voor het beste resultaat kunt u de Ice Pack het beste 10 tot 15 minuten op de pijnlijke plek leggen. Het is wel belangrijk dat u tussen het Ice Pack en de huid een handdoek legt.
Maar waarom? Wanneer er sprake is van een botbreuk, kan het ook zo zijn dat het botvlies is gescheurd. Wanneer je vervolgens gaat koelen, kan de kou rechtstreeks het bot intrekken. Dit heeft een averechts effect en kan in plaats van verlichting bij het slachtoffer zelfs zorgen voor extreem veel pijn.
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat koelen zowel een nadelig effect heeft op het herstel, als op de sportprestatie. Kou zorgt namelijk voor een afname van de doorbloeding, van de snelheid van de zenuwgeleiding en van de activiteit van de sensoren in de spieren.
"Door kou vernauwen de bloedvaatjes zich.Daardoor komt er minder bloed in het weefsel terecht.Dat zorgt ervoor dat er minder zwelling optreedt én dat je enkel minder dik en blauw wordt. Het is wel belangrijk dat je direct na de verzwikking een icepack of een zak met ijsklontjes op de verzwikte plek legt.
Als het gewricht ontstoken is kan koelen met ijs of een coldpack verlichting geven. Warmte, met name toegepast op de spieren, is vaak prettig bij startstijfheid, het gewricht kan makkelijker in beweging komen en is minder pijnlijk.
Als u een enkel verstuikt, begin dan zo snel mogelijk met koelen, liefst nog met de schoen aan. Daarna zijn er verschillende manieren om de zwelling te beperken. Koel bij voorkeur gedurende 15 tot 20 minuten met koud stromend water of met ijs.
Koelen zorgt ervoor dat eerste zwelling afneemt en de pijn wordt verlicht. Er treedt al snel een ontstekingsreactie op, waarbij het lichaam probeert het kapotte weefsel op te ruimen. Dit gaat gepaard met extra warmte door een verhoogde doorbloeding rondom het beschadigde weefsel, aanhoudende zwelling en pijn.
Koelen met water: laat minstens 10 minuten lauw en zacht stromend water over de wond stromen. Lauw om onderkoeling en sluiten van de huid te voorkomen, een zachte straal om zo weinig mogelijk pijn te veroorzaken.
Als je pijn kreeg tijdens een workout, leg je eerst ijs om het zwellen en de pijn te verminderen. Daarnaast is ijs ook geschikt voor atleten met een chronische blessure na een workout, omdat het een ontsteking voorkomt. Als je werkt met zowel ijs als warmte, moet je altijd eindigen met ijs.
Een acute blessure mag je niet masseren. Je zou daardoor de gekwetste gewrichtsbanden nog meer kunnen beschadigen en de zwelling bevorderen. Houd als richtlijn aan dat je gedurende de eerste 24 tot 72 uur, afhankelijk van de ernst van het letsel, niet masseert.
De zwelling kan na een aantal dagen alweer minder gaan worden, dit ligt er ook aan of je direct nadat het gebeurd is gekoeld hebt. De kneuzing kan wel nog langer aanhouden, ook als de zwelling al weg is. Hoe lang kun je last hebben van een kneuzing? Een lichte kneuzing kan ongeveer drie weken duren.
Eerst en vooral dankzij het fenomeen vasoconstrictie: door de koude verkleint de diameter van de bloedvaten waardoor er minder bloed naar de ontstoken zone stroomt. Een ontsteking ontstaat immers wanneer de bloedvaten verwijd zijn. Daarom is de ontstoken plaats rood, warm en opgezwollen.
De pijn die men voelt bij een blessure is niet alleen vervelend maar heeft ook een positief effect, namelijk dat je geen bewegingen maakt die nog meer schade geeft. De pijnvermindering door het koelen kan er dus voor zorgen dat men te veel doet en de schade verergert.
Het is verstandig om een ontsteking met rust te laten. Uitwendige wondjes en ontstekingen kun je het beste goed schoonhouden en afdekken. Bij inwendige ontstekingen is het van belang goed te drinken en de weerstand op peil te houden. Bijkomende klachten zijn vaak goed te behandelen met zelfzorgmiddelen.
Bij acute blessures, zwellingen en ontstekingen moet je altijd koelen. Gebruik geen warmte, want dit kan de pijn en het probleem verergeren. Warmte pas je in een later stadium toe als na de acute fase de herstelfase aanbreekt.