Het climacterium is de levensfase van de vrouw waarin de productie van oestrogeen verandert. De vrouw heeft in die periode haar laatste menstruatie (menopauze). Dit gebeurt tussen het 40ste en 60ste levensjaar, met als gemiddelde leeftijd 51 jaar. Een andere benaming voor climacterium is overgang of perimenopauze.
Climacterische klachten worden gekenmerkt door een irregulaire menstruele cyclus, vasomotorische symptomen (zoals opvliegers, (nachtelijke) transpiratieaanvallen) en urogenitale atrofie (zoals vaginale droogheid, dyspareunie). Climacterische klachten kunnen al enkele jaren voor de menopauze ontstaan.
Eén van onze specialismen is climacteriële problematiek, oftewel: klachten in de overgang. Tijdens de overgang (ook wel menopauze genoemd) maakt u ook letterlijk een 'overgang'. De menopauze markeert het einde van uw vruchtbare periode, waardoor u dus in de overgang zit tussen vruchtbaar en niet meer vruchtbaar.
De overgang kan beginnen als u tussen de 40 en 60 jaar oud bent. 1 op de 100 vrouwen komt te vroeg in de overgang, voor ze 40 jaar zijn.
De meeste vrouwen krijgen hun laatste menstruatie tussen hun 40e en 60e jaar; de gemiddelde leeftijd is 51 jaar. De laatste menstruatie wordt ook wel menopauze genoemd.
De geur die je ruikt tijdens je menstruatie wordt veroorzaakt door bacteriën die mixen met het bloed en weefsel dat je lichaam verlaat. De geur is volledig natuurlijk en alle vrouwen ervaren dit. Bovendien zullen anderen in je omgeving de geur niet snel ruiken. Niets om je over op te winden dus!
In de overgang wordt uw ongesteldheid onregelmatig en stopt dan helemaal. Ook als u onregelmatig ongesteld wordt, is er nog een kans op een zwangerschap. Als u zeker wilt zijn dat u niet zwanger wordt, gebruik dan een voorbehoedmiddel.
De darmen worden minder sterk en er worden minder spijsverteringssappen aangemaakt. Ook kan je in de overgang meer vocht vasthouden waardoor je ook het gevoel kan krijgen dat je een opgezette buik hebt.
De overgang kan heel eenvoudig worden gediagnosticeerd door uw arts. Houd hierbij het volgende in uw achterhoofd. Waarheid #1: Huisartsen kunnen u helpen om vast te stellen dat de overgang is begonnen, op basis van opvliegers, stemmingswisselingen en desgewenst een bloedtest.
Lichaamsbeweging is belangrijk om de overgangsklachten te beperken. Sport regelmatig, pak de fiets of ga lekker wandelen. Probeer ook vaak buiten te bewegen, want zonlicht heeft een goede invloed op je botten en je lichaam. Een sport waar je aan zou kunnen denken, is yoga.
Overgangsklachten: gebruik dit medicijn bij voorkeur niet langer dan een of 2 jaar. Probeer na een half jaar te stoppen om na te gaan of uw klachten over zijn. Als de klachten terugkeren, kunt u in overleg met uw arts de behandeling weer voortzetten.
Gebruik de hormonen liever niet langer dan 5 jaar. Want hoe langer u sommige hormonen gebruikt, hoe groter de kans op sommige ziektes. Uw huisarts berekent elk jaar wat uw risico is op ziekten van uw hart en bloedvaten.
Dit zijn de referentiewaarden voor vrouwen en van de door ons laboratorium gehanteerde testmethode; folliculair 3.0 - 8.1 IU/L (folliculaire fase, voor de eisprong) midcyclisch 2.5 - 16.7 IU/L (ovulatie fase) luteaal 1.4 - 5.5 IU/L (luteale fase, na de eisprong)
In de overgang kunnen we 3 fases onderscheiden: Premenopauze: dat is de periode vóór je laatste menstruatie. Menopauze: is de term die je laatste menstruatie markeert. Postmenopauze: is de periode direct na de menopauze.
De laatste menstruatie wordt ook wel menopauze genoemd. De levensfase waarin de eierstokken geleidelijk ophouden het vrouwelijk geslachtshormoon oestrogeen te produceren, wordt de overgang genoemd. De duur van de overgang is bij elke vrouw verschillend.
Bekende overgangsklachten zijn slaapstoornissen, opvliegers en nachtelijk zweten. Er zijn nog veel andere overgangsklachten: migraine, stemmingswisselingen, slecht concentreren, prikkelbaarheid en depressiviteit, droge huid, droge ogen, vaginale klachten, seksuele veranderingen, blaasontstekingen en incontinentie.
De overgang en vruchtbaarheid
In het algemeen kun je stoppen met anticonceptie als je 52 jaar bent geworden. De kans om dan nog zwanger te worden is erg klein. Zoals hierboven genoemd, weet je pas zeker dat je niet meer vruchtbaar bent als je een jaar geen menstruatie hebt gehad.
Dit zijn bijvoorbeeld hartkloppingen, toename van gewicht, obstipatie, gewrichtsklachten, hoofdpijn, slapeloosheid en stemmingswisselingen. Als opvliegers ontbreken worden de slapeloosheid en stemmingswisselingen mogelijk veroorzaakt door het feit dat veel vrouwen de overgang beleven als een ingrijpende periode.
Kunnen opvliegers op oudere leeftijd nog steeds voorkomen? Het antwoord is: ja. Veel vrouwen hebben tot lang ná de overgang nog last van opvliegers. En opvallend: ook mannen kunnen op latere leeftijd last hebben van opvliegers.
Wees matig met cafeïne, alcohol, suiker, zout en koolzuurhoudende dranken. Ze remmen de opname van calcium en dat heeft het lichaam juist hard nodig tijdens de overgang. Calcium draagt bij tot sterke botten en dat is hard nodig, want tijdens de overgang kan de botmassa tot wel 20 procent afnemen.
Vrouwen zijn vruchtbaar totdat ze niet langer menstrueren (menopauze). Een vrouw is het vruchtbaarst tussen 18 en 30 jaar, met een piek rond de 25. Per cyclus is er dan ongeveer 20 tot 25% kans om zwanger te worden. Vanaf de leeftijd van 30 daalt die kans.
Bij vrouwen met overgangsklachten boven de 45 jaar wordt geregeld de orale anticonceptiepil voorgeschreven (Picavet 2012) (12.9% Van de vrouwen tussen de 40 en 49 jaar), mede vanwege het bijkomende beschermende effect tegen zwangerschap.
Door alle medische mogelijkheden, is zwanger raken op late leeftijd geen uitzondering meer. Vrouwen kunnen hun eicellen laten invriezen, gebruik maken van donor-eicellen, de eierstokken onderwerpen aan een verjongingskuur en ivf-behandelingen ondergaan.