Voor de rechter is iedereen gelijk. Eerlijke, onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak is cruciaal voor een rechtvaardige samenleving. De rechter zorgt ervoor dat voor iedereen dezelfde regels gelden. Dat geeft vertrouwen in de samenleving.
De samenleving kan niet functioneren zonder rechtspraak. Samen leven leidt onvermijdelijk tot conflicten: conflicten tussen burgers onderling, conflicten tussen burgers en overheid. Daarom is een rechter nodig, die zulke conflicten beslecht en bepaalt wat mag en niet mag.
De Rechtspraak beschermt rechten en vrijheden, komt op voor de democratische rechtsstaat, zorgt voor een goede toepassing van het recht en voor beslissingen door onafhankelijke, onpartijdige, integere en deskundige rechters.
In Nederland deelt alleen de overheid straffen uit. Belangrijk is dat iemand alleen gestraft wordt als vaststaat dat die persoon schuldig is aan een strafbaar feit. Daarvoor is onderzoek en onafhankelijke rechtspraak nodig. Rechtvaardigheid is immers een kernwaarde van onze rechtsstaat.
Waarom is jurisprudentie belangrijk? Jurisprudentie is, zoals gezegd, belangrijk voor het inkleuren van de wet. Het maakt de wet preciezer. De wetgever had dat zelf niet kunnen doen, door veranderingen in de techniek ( bijvoorbeeld de vraag: 'is diefstal in het computerspel 'Secondlife' ook diefstal?
Voor de rechter is iedereen gelijk. Eerlijke, onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak is cruciaal voor een rechtvaardige samenleving. De rechter zorgt ervoor dat voor iedereen dezelfde regels gelden. Dat geeft vertrouwen in de samenleving.
De benoeming van de rechters
Rechters worden in theorie benoemd voor het leven, in praktijk is dit tot aan de leeftijd van zeventig jaar. Die levenslange benoeming stelt een rechter in staat onafhankelijk te oordelen omdat hij geen angst moet hebben om door het nemen van een beslissing ontslagen te worden.
Legaliteitsbeginsel. Het legaliteitsbeginsel gaat over twee dingen: ten eerste moet alles wat de overheid doet, gebaseerd zijn op de wet. Ten tweede mogen (de meeste) nieuwe wetten niet met terugwerkende kracht worden toegepast.
Dat betekent dat zij niet zomaar kunnen worden ontslagen. Alleen de hoogste rechterlijke macht in Nederland, de Hoge Raad, kan rechters in bijzondere gevallen ontslaan. Een rechter moet recht spreken op basis van wetten, verdragen en jurisprudentie (en niet op basis van persoonlijke overtuigingen).
Rechtspraak staat voor wat rechters doen: rechtspreken, een beslissing nemen in een rechtszaak. Rechtspraak met een hoofdletter heeft een andere betekenis. Daarmee wordt de rechterlijke organisatie bedoeld, waarbij de rechters werken.
De Raad voor de rechtspraak vormt het bestuur van de meeste rechtsprekende organisaties in Nederland: 11 rechtbanken, 4 gerechtshoven, het CBb en CRvB.
Het overkoepelende bestuur van de rechtbanken, de gerechtshoven, het CBb en de CRvB is de Raad voor de rechtspraak. De Raad houdt toezicht en zorgt ervoor dat rechters hun werk goed kunnen doen, bijvoorbeeld door kennis toegankelijk te maken. De Raad komt op voor de belangen van de Rechtspraak in de politiek.
§2: grondbeginselen van de rechtsstaat
Grondbeginselen van een rechtsstaat: Burgerrechten: overheid moet zich aan de wet houden; burgers hebben rechten. Grondrechten: staan in de grondwet. De overheid mag geen wetten maken tégen de grondwet in.
De hoogte van het salaris van een rechter hangt af van zijn precieze functie, bijvoorbeeld (senior) rechter of (senior) raadsheer. De hoogte van het salaris varieert van €4.000 tot €10.000 bruto per maand, gebaseerd op een 36-urige werkweek.
Beginselen van de rechtsstaat
Het rechtszekerheidsbeginsel (zaak C-212 tot 217/80, punt 10) Het verbod van willekeur (zaak C-46/87 en 277/88, punt 19) Het beginsel van de scheiding der machten (zaak C-477/16, punt 36; zaak C-452/16, punt 35; en zaak C-279/09, punt 58).
De vier belangrijkste onderdelen van de rechtsstaat zijn de grondrechten, de scheiding der machten, het legaliteitsbeginsel en onafhankelijke rechtspraak.
De staatsmacht is in België verdeeld over drie machten: de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht. Elke macht controleert en beperkt de andere machten. Dit principe van de scheiding der machten staat echter niet uitdrukkelijk in de grondwet en is ook niet absoluut.
Een eerlijk proces voor iedereen
De reden voor een onpartijdige rechter is duidelijk. Iedereen heeft recht op beslechting van zijn of haar geschil door een onpartijdige en onafhankelijke rechter. Als een rechter partijdig is, dan is het proces niet eerlijk ten opzichte van een van de partijen.
Het doel van het recht is het gedrag van mensen in hun onderlinge verkeer te ordenen en te uniforme- ren, waarbij vanuit een perspectief van maatschappelijke rechtvaardigheid ieders belangen zo veel mogelijk worden gerespecteerd en veiliggesteld.
Iedereen die rechter wil worden, moet eerst Nederlands recht studeren aan een universiteit. Daarna kan je het beste eerst een ander beroep kiezen waarin je werkervaring opdoet. Want je moet minstens 2 jaar ervaring buiten de rechterlijke organisatie hebben voordat je aan de rechtersopleiding kunt beginnen.
Veel advocaten opereren binnen de rechtsgebieden belastingrecht, personen- of familierecht of civiel recht. Het grootste geld wordt verdiend door advocaten die zakelijke conflicten behandelen.
Grotendeels wordt het recht opgedeeld in vijf categorieën: bestuursrecht, staatsrecht, burgerlijk recht, strafrecht en internationaal recht.
Bij de beantwoording van de vraag of de vordering van de benadeelde partij in het strafproces toewijsbaar is, zijn de civiele regels omtrent bewijslast en bewijslevering van toepassing. In strafrechtelijke procedures is het aan het openbaar ministerie om bewijs te leveren.